سیاست‌های آموزشی و حقوق شهروندی کودکان در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری علوم سیاسی – سیاستگذاری عمومی دانشگاه تهران

2 استادیار جزا و جرم شناسی دانشگاه تهران

چکیده

یکی از زمینه های مهم در تحقق حقوق شهروندی و شهروندی اجتماعی، برقراری عدالت آموزشی در سیاست های آموزشی می باشد. بررسی سیاست های آموزشی در کشور، نشان‌گر غلبه سیاست های نئولیبرال خاص ایرانی با تاکید برخصوصی سازی در سیاست های آموزشی و ایجاد نابرابری در این حوزه است و این، نشان‌گر تضاد بین فلسفه و اهداف سیستم با سیاست‌های موجود است. اجرای چنین سیاستی علیرغم تصریح اسناد بالادستی بر چنین حقی، دارای پیامدهای ناگواری بوده است و در نتیجه آن، بسیاری از کودکان که در بستر اقتصادی مناسبی قرار نداشتند از این حق به عنوان یکی از حقوق اولیه و بدیهی اجتماعی و شهروندی خود محروم شده و باعث ایجاد چرخه نابرابری در بلند مدت و تضعیف و عدم تحقق حقوق شهروندی گردیده است. این مقاله ضمن بررسی ابعاد مختلف این امر، درصدد پاسخ به این سؤال می باشد که اجرای سیاست تعدیل اقتصادی، چه پیامدهایی بر تحقق حق آموزش به عنوان یکی از حقوق اساسی کودکان در ایران داشته است.

کلیدواژه‌ها


1- ابراهیمی مقدم، ندا، خوش چهره، محمد (1396) بررسی تطبیقی آموزش و پرورش کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه، فصلنامه راهبرد توسعه، شماره 51، پاییز.
1-ابوذری، مهرنوش (1399) مواجهه عدالت آموزشی با آموزش الکترونیک در:
2- اسماعیلی، رضا (1380) انواع حقوق شهروندی در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، نشریه فرهنگی اصفهان، شماره 22، زمستان.
3- امیدی، رضا (1397) چرا در ایران خصوصی سازی آموزشی رکورد دار است در https://www.ion.ir/news/428868
4- انصاری، باقر (1393) حق آموزش: حق کودک به آموزش در نظام بین المللی حقوق بشر، چاپ اول، تهران: موسسه مطالعات و پژوهش های حقوقی شهر دانش
5- ایروانی، شهین و همکاران (1399) بررسی تاریخی تنوع مدارس در ایران : ملاحظات سیاستگذاری، گزارش مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، شماره گزارش 17052
6- تسنیمی، عباسعلی، سجادی، سید مهدی (1380) نقدی بر مبانی نظری خصوصی سازی مراکز آموزش عالی، فصلنامه پژوهش و برنامه ریزی در آموزش عالی، شماره 20
7- حسام، فرحناز، بیات، موسی (1395) گونه شناسی مدارس در نظام آموزش و پرورش ایران، گزارش مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، شماره 15316
8- ربیعی، علی، نظریان، زهرا (1391) موانع خصوصی سازی آموزش عالی در ایران و ارائه راهکارهایی جهت رفع آن ها، فصلنامه انجمن آموزش عالی ایران، سال چهارم، شماره 2، بهار.
9- سالنامه آماری وزارت آموزش و پرورش، سال تحصیلی 1397-1398
10- سبحانی، حسن، ملکی، بهروز (1388) ارزیابی گذار اقتصادی تحت آموزه های نئولیبرالیسم، دوفصلنامه علمی پژوهشی جستارهای اقتصادی، س 6، ش 11، بهار و تابستان.
11- سوپیو، آلن (2014) اساس شهروندی اجتماعی نه بیمه و نه صدقه: همبستگی، لوموند دیپلماتیک در
13-  طاهری، زهرا، سادات، امیر حسین (1394) جامعه شناسی یک تعدیل، ماهنامه قلمرو رفاه، سال اول، شماره 7، آبان.
15-  فریدونی، سمیه، روحانی، شادی (1398) سیاست های گسترش کمی آموزش عالی درایران و پیامدهای آن بر عدالت آموزشی، فصلنامه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی، دوره 25، شماره 2.
16- کریمیان، جلال (1399) مجموعه گزارش های فقر، نابرابری و تعارض منافع: فقر و نابرابری در آموزش و پرورش، تهران: دفتر مطالعات رفاه اجتماعی معاونت رفاه اجتماعی وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی
17- محسنی، رضا علی (1389) ابعاد و تحلیل حقوق شهروندی؛ راهکارهایی برای آموزش و تربیت حقوق شهروندی، فصلنامه مطالعات سیاسی، سال سوم شماره 10.
18- محمدی، محمد علی، شیانی، ملیحه (1392) هویت شهروندی در ایران، تهران، مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران.
19- موسوی، سید یعقوب (1380) تحول حقوق شهروندی به سوی انتظامی شهری، فصلنامه دانش انتظامی، سال سوم، شماره چهارم.
20- مومنی، فرشاد (1386) اقتصاد ایران در دوران تعدیل ساختاری، چاپ اول، تهران، انتشارات نقش و نگار.
21- مهرپور، حسین (1390) زمینه های داخلی بهره وری از میثاق بین المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در حقوق داخلی، در مجموعه مقالات همایش دولت و تضمینات حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، تهران: انجمن علمی حقوق دانشکده حقوق و علوم سیاسی.
22- نجفی، نفیسه، باقری، خسرو (1387) عدالت در آموزش و پرورش از دیدگاه اسلام با تاکید بر خصوصی سازی مدارس، نشریه روانشناسی و علوم تربیتی، دوره 38 شماره 1، بهار.
24- https://rc.majlis.ir/fa/news/show/1611100L
25- Almond, Brenda,(1991) Education and Liberty : Public Provision and Private  Choice, Journal of Philosophy of Education,Vol 25(2).
26- CRC Committee,(2000) Concluding Observations:Sierra Leone(UN Doc.CRC /C/94,2000),Paras 180-181
27 - Kenneth, Stowe (1992) Good Piano Wont Play Bad Music: Administrative Reform and Good Governance, Public Adminstration,V 70.
28-Torres, Carlos Alberto (2009) Education and Neoliberal Globalization, Routledge, New York