بررسی ساختار حکمرانی توسعه پایدار مناطق محروم ایران با استفاده از تحلیل شبکه‌های اجتماعی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت پردیس بین‌المللی کیش دانشگاه تهران

2 استادیار مدیریت دانشگاه تهران

چکیده

برنامه‌ریزی توسعه در ایران از گذشته مورد توجه بوده است، اما از منظر توسعه متوازن و توجه به عدالت منطقه‌ای پیشرفت چندانی نداشته است. پژوهش حاضر به تحلیل ساختار حکمرانی توسعه مناطق محروم کشور با توجه به قوانین و تکالیف قانونی برنامه­ ششم توسعه اقتصادی و اجتماعی پرداخته است. شبکه همکاری بر مبنای تکالیف قانونی نهادها و سازمان‌های موظف در محورهای برنامه­ ای توسعه پایدار و متوازن منطقه­ ای با استفاده از نرم افزار Ucinet و NetDraw بر مبنای شاخص‌های مرکزیت درجه، مرکزیت بینابینی، تراکم، فاصله ژئودزیک و نقاط برش تحلیل گردید. نتایج بدست آمده نشان می‌دهد فقدان نظام مدیریت توسعه منطقه ­ای و عدم تعریف نهادهای اجرایی و نظارتی و عدم توجه به پتانسیل ­های منطقه­ ای، دانش سرمایه­ انسانی بومی و توسعه کارآفرینی محلی، چالش اصلی ساختار حکمرانی توسعه منطقه ­ای است. با توجه به عدم تعادل در توزیع قدرت ذی‌نفعان در ساختار کنونی، توسعه همکاری برنامه­ ریزان استانی با سایر کنشگران کلیدی و شناسایی نقشه ­راه توسعه منطقه ­ای و تقویت نقش قانونگذاری مجلس، نقش نظارتی سازمان حفاظت از محیط­زیست و نقش مشارکتی جوامع محلی از ظرفیت‌های توسعه حکمرانی توسعه متوازن منطقه­ ای در کشور است.

کلیدواژه‌ها


اطلس مناطق محروم کشور. سطح بندی و پهنه بندی مناطق محروم کشور و مزیت های نسبی این مناطق، 1396. بنیاد برکت وابسته به ستاد اجرایی فرمان امام.تهران.1396.
جوادی ارجمند، محمد جعفر و محمدباقر مکرمی پور، اطهره نقدی نژاد، ۱۳۹۹. حکمرانی و توسعه اقتصادی در ایران، مجله پژوهش های راهبردی انقلاب اسلامی، ۲ (6)، ۱۱۵-۱۴۳.
یاسوری, مجید, سجودی, مریم. (1397). استراتژی توسعه منطقه‌ای راهکاری نوین جهت توسعه متوازن منطقه­ای (مطالعه موردی: شهرستان رشت). فصلنامه پژوهشی برنامه ریزی منطقه ای(29)8، 93-106.
محمدی کنگرانی، ح.، و حسین زاده، م. (1395). بررسی ساختار و توزیع قدرت در میان نهادهای مسوول در برنامه پنجم توسعه با استفاده از رویکرد تحلیل شبکه­های اجتماعی. سیاستگذاری عمومی, 2(4 ), 89-107.
مصطفوی ثانی علی، نعمتی محمد. تحلیل آسیب‌شناسانه توسعه متوازن منطقه‌ای در برنامه‌های توسعه کشور. فصلنامه سیاست های مالی واقتصادی. ۱۳۹۸; (۷ )۲۶ :۳۱-۶۹
ثقفی فاطمه،حسین زاده مهناز،رامین رحیم بخش. رهیافتهای توسعة خدمات تولید و صادرات سازمان منطقة آزاد تجاری-صنعتی چابهار مبتنی بر تفکر نرم سیستمی و تحلیل شبکه اجتماعی.1399؛ (6)2 :9-25.
سجادی، ح. (1396). فراترکیب نقاط ضعف و تسهیل کننده های برنامه های توسعه ملی. دولت پژوهی, 3(10), 65-108.
نیکونسبتی علی. حکمرانی­وتوسعه: گذشته، حال، آینده. برنامه­ریزی و بودجه. ۱۳۹۰; ۱۶ (۴) :۱۲۹-۱۵۴
زیاری، ک.، و محمدی، ع. (1395). آسیب شناسی مدیریت طرح های توسعه منطقه ای در ایران و انتخاب الگوی مطلوب مدیریتی. جغرافیا و توسعه ناحیه ای, 14(1 (پیاپی 26)), 67-88.
فرجی راد خدر، کاظمیان غلامرضا، رکن الدین افتخاری عبدالرضا. آسیب­شناسی سیاستهای توسعه منطقه­ای در ایران از دیدگاه رویکرد نهادی فصلنامه علمی - پژوهشی فرایند مدیریت و توسعه. ۱۳۹۲; ۲۶ (۲) :۲۷-۵۸
رهنمایی، م.، و وثوقی لنگ، ش. (1392). تحلیلی بر توسعه منطقه­ای ایران از منظر اقتصاد سیاسی. جغرافیا, 11 (39), 33-51.
Abiad, A. A., Furceri, D., & IMF, P. T. (2016). The macroeconomic effects of public investment: Evidence from advanced economies. Journal of Macroeconomics, 50, 224-240.Acemoglu, D., & Robinson, J. (2008). The role of institutions in growth and development (Vol. 10). Washington DC: World Bank.
Bevir, M., 2013. "Governance: A Very Short Introduction," Oxford University Press, Oxford, UK. 
Garcia, D. J. & F. You, 2016, “The water-energy-food nexus and process systems engineering: A new focus,” Comput. Chem. Eng., vol. 91, pp. 49–67.
Jovovic, R., Draskovic, M., Delibasic, M., & Jovovic, M. (2017). The concept of sustainable regional development–institutional aspects, policies and prospects. Journal of International Studies, 10(1).
Streimikiene, D. (2014). Comparative assessment of environmental indicators of quality of life in Romania and Lithuania. Economics & Sociology, 7(1), 11.
Štreimikienė, D., Strielkowski, W., Bilan, Y., & Mikalauskas, I. (2016). Energy dependency and sustainable regional development in the Baltic States: A review. Geographica Pannonica, 20(2), 79-87.