الگوهای ذهنی اعضای هیئت علمی درباره پیامدهای سیاست رشد کمی دانشجویان: مطالعه‌ای براساس روش کیو

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد مدیریت دولتی دانشگاه تربیت مدرس

2 استادیار مدیریت دولتی مؤسسه آموزش عالی طلوع مهر قم

چکیده

در ایران سونامی رشد بی‌رویه کمی دانشجویان در سال‌های پس از انقلاب به ویژه سال‌های اخیر، پیامدهای متعددی در سطح جامعه داشته است. هدف این مقاله شناسایی پیامدهای رشد کمی دانشجویان در ایران از دیدگاه اعضای هیئت علمی است. به این منظوربااستفاده از روش‌شناسی کیو،ذهنیت‌های مختلف اعضای هیئت علمی نسبت به این موضوع تحلیل و بررسی شد. پژوهش حاضر با رویکرد اکتشافی به روش پیمایشی انجام گرفته است. ابزار گردآوری داده‌ها مصاحبه بود و نمونه‌گیری به روش در دسترس انجام گرفت. برای تحقق هدف پژوهش، پس از مطالعه متون نظری تحقیق و انجام‌دادن ده مصاحبه باخبرگان آگاه و متخصص در حوزه موضوع پژوهش و با معیار اشباع نظری داده‌ها، و ارسال ایمیل به اعضای هیئت علمی، پس از خلاصه‌سازی و بررسی گزاره‌های حاصله،38 گزاره به عنوان پیامد رشد کمی دانشجویان شناسایی  و اولویت‌بندی شد.درنهایت، نتایج نشان داد دو دیدگاه یا الگوی ذهنی متمایز نسبت به پیامدهای رشد کمی دانشجویان وجود دارد.

کلیدواژه‌ها


1 - آراسته، حمیدرضا، 1384، تکامل آموزش عالی، تحولات تاریخی و مشکلات پیش روی کشورهای در حال توسعه. رهیافت، شماره 36، صفحات، 15-5.
2 - بازرگان، عباس، 1394، استانداردهای آموزش عالی: از آرمان تا واقعیت. نامه آموزش عالی، سال 8، شماره 30، صفحات 11-23.
3 - خوشگویان‌فرد، علیرضا، 1386. روش‌شناسی کیو. تهران: انتشارات مرکز تحقیقات سازمان صدا و سیما، تهران.
4 - شهرکی‌پور، حسن و جمالی، شادی، 1390، تأثیر ارزیابی درونی بر کیفیت آموزشی و شناسایی نقاط قوت و ضعف گروه آموزشی. پنجمین همایش ارزیابی کیفیت در نظام دانشگاهی، دانشگاه تهران، پردیس دانشکده‌های فنی، اردیبهشت ماه 1390.
5 - عباسی، محمدرضا و شیره‌پزآرانی، علی‌اصغر، 1390، سیاستگذاری کیفیت آموزش عالی: چالش‌ها و چشم‌اندازها. پنجمین همایش ارزیابی کیفیت در نظام دانشگاهی، دانشگاه تهران، پردیس دانشکده‌های فنی، اردیبهشت ماه 1390.
6 - فریدونی، سمیه، 1396، گسترش کمّی آموزش عالی با تأکید بر پیامدهای اجتماعی نظریه‌ای داده‌بنیاد. پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، دوره 23، شماره 4، صفحات 96-69.
7 - قارون، معصومه، 1393، سیاست‌های گسترش آموزش عالی در سال‌های اخیر: توسعه ظرفیت یا اتلاف منابع. فرایند مدیریت و توسعه، دوره 27، شماره 2، صفحات 28-3.
8 - قدیمی، اسماعیل، 1392، آسیب‌شناسی آموزش در ایران: رویکردی انتقادی به شکل‌گیری، رشد و مناسبات نهادی، ساختاری وکارکردی. علوم اجتماعی، شماره 69، صفحات 29-19.
9 - مرتاض هجری، سارا و جلیلی، محمد، 1395، روند رشد کمی تحصیلات تکمیلی کشور در مقایسه با جهان طی ده سال. کنگره ملی آموزش عالی ایران.
10 - نادری، ابوالقاسم و اسماعیل‌نیا، ندا، 1390، بین‌المللی‌شدن آموزش عالی و ارتقای کیفیت دانشگاهی. پنجمین همایش ارزیابی کیفیت در نظام دانشگاهی، دانشگاه تهران، اردیبهشت‌ماه 1390.
11 - نورشاهی، نسرین، 1372، جایگاه آموزش عالی در مقایسه با 26 کشور جهان. تهران: فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، شماره 4، صفحات 182-139.
12- Brown, S.R., 1996, Q Methodology and Qualitative research. Qualitative Health Research, 6(4), pp.561-567.
13- Corr, S., 2001, An Introduction to Q Methodology, a Research Technique. British Journal ofOccupational Therapy, 4(6), pp. 293-297.
14- Dhamdhere, N. S., 2015, Importance of knowledge management in higher educational institutes. Turkish Online Journal of Distance Education, 16 (1), pp.162 -183.
15- Donner, J. ,2001, Using Q-sort in Participatory Processes: An Introduction to the Methodology. Social Development Paper, 36(4), pp.24-49.
16- Kyllonen, P.C., 2012, The importance of higher education and the role of non-cognitive attributes in college success. Pensamiento Educativo, 49(2), pp.84-100.
17- McKeown, B.F.; Thomas, D., 1988, Q Methodology, Sage Publication Inc.