آسیب‌شناسی حکمرانی در نظام آموزش عالی ایران

نویسندگان

1 استادیار مدیریت فناوری مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور

2 دکتری مدیریت آموزشی دانشگاه محقق اردبیلی

چکیده

هدف پژوهش حاضر آسیب­شناسی حکمرانی و سیاستگذاری آموزش عالی در ایران می­باشد. برای نیل به این هدف از پژوهش آمیخته استفاده شد که در ابتدا داده‌های کیفی و سپس بر اساس یافته‌های آن، داده‌های کمی نیز گردآوری و تحلیل شدند. یافته­ها نشان داد فقدان انسجام بخشی عمودی و افقی، موانع ساختاری در سیاستگذاری آموزش عالی، تقابل حکمرانی درونی و بیرونی و فقدان پایگاه اطلاعاتی؛ آسیب­هایی هستند که حکمرانی آموزش عالی را با مشکل مواجه کرده است. همچنین نتایج پژوهش نشان داد شاخص «­فقدان پایگاه اطلاعاتی»­ از لحاظ تاثیرگذاری در رتبه اول  و شاخص «تقابل حکمرانی درونی و بیرونی» در رتبه چهارم تاثیرگذاری قرار دارد.

کلیدواژه‌ها


1- احمدی رضائی، حسین؛ مالکی، فائزه سادات.1394. سیاستگذاری در آموزش عالی با رویکرد حکمرانی(خوب)، تهران انتشارات مشکوه دانش.
2- افخمی روحانی، حسین؛ رحمان سرشت، حسین؛ مرجانی، شهره.1393. حکمرانی دانشگاهی و ارزیابی پرتال­ها و وب­گاه­ها، نامه آموزش عالی، 7(28)، 96-75.
3- بازرگان، عباس.1394. استانداردهای آموزش عالی: از آرمان تا واقعیت، فصلنامه آموزش عالی، دوره جدید، سال هشتم، شماره30، 23-11.
4- تبریزی، منصوره. 1391. تحلیل محتوای کیفی از منظر رویکردهای قیاسی و استقرایی، فصلنامه علوم اجتماعی شماره 64، 138 – 106.
5- رشید حاجی خواجه­لو، صالح؛ یوسفی، هادی.1394. بررسی موانع تعامل شورای عالی انقلاب فرهنگی با دستگاه­های حاکمیتی و نهادهای کشوری و لشکری.
6- روشن، احمدرضا؛ متوسلی، محمود.1397. الکوی ذینفع مداری مبتنی بر حکمرانی خوب برای ارتقاء کیفیت وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، فصلنامه پژوهش در نظام های آموزشی، 12(41)، 100-81.
7- سند نقشه جامع علمی کشور .1390.  مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی.
8- طریفی حسینی، حمید­.1391. بررسی تطبیقی و تحلیلی سیر تاریخی آموزش‌عالی ایران با تأکید بر تحولات اجتماعی. اقتصادی، سیاسی و فرهنگی مؤثر بر آن در سه دوره قاجار. پهلوی و انقلاب اسلامی.
9- عنایتی، ترانه؛ عالی پور، علیرضا.1393. پیشنهاد مدل مراکز رشد زایشی علوم انسانی دانشگاهی حرکت به سمت دانشگاه­های نسل چهارم. فصلنامه رشد فناوری. سال دهم. شماره 39. 28-20.
10- فتح­الهی، احمد؛ یمنی، محمد؛ صباغیان، زهرا؛ فراستخواه، مقصود؛ قاضی طبابائی، محمود.1393­. تحلیل محتوایی برنامه­های پنج گانه توسعه ایران با توجه به مقوله­های الگوهای حکمرانی آموزش عالی، فصلنامه انجمن آموزش عالی ایران. شماره چهارم. صص 82-47.
11- قدیمی، اسماعیل.1392. آسیب­های آموزش عالی در ایران. فصلنامه علوم اجتماعی. شماره 69. صص39-19.
12- کلانتری، خلیل .1388. کتاب‌های پردازش و تحلیل داده­ها در تحقیقات اجتماعی- اقتصادی، تهران: انتشارات فرهنگ سبز.
13- رزاق مرندی ، هادی. 1393. استقلال نهادی اثربخش دانشگاه­های دولتی ایران: ضرورت پویایی در فضای جهانی شده، فصلنامه پژوهش و برنامه­ریزی در آموزش عالی، 20(4)، 28-1.
14- مهدیون، روح­الله، قهرمانی، محمد، فراستخواه، مقصود، و محمود ابوالقاسمی. 1390. کیفیت یادگیری در مراکز آموزش الکترونیکی دانشگاهی: مطالعه­ای کیفی، نشریه تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه. سال 45. شماره 58. صص 100-77.
15- میدری، احمد؛ خیرخواهان، جعفر.1383. حکمرانی خوب: بنیاد توسعه. مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی. دفتر بررسی های اقتصادی.
16- یزدانی زازرانی، محمدرضا. 1391. بررسی رابطه مفهومی و تاثیر حکمرانی بر سیاست­گذاری عمومی، پژوهش­های روابط بین‌الملل،1(4).
17- قورچیان، نادر قلی؛ احمدی رضائی، حسین(1393).  حکمرانی دانشگاه های تراز جهانی ضروت یا نیاز، فصلنامه آینده پژوهی مدیریت، 25(1)، 34-23.
18- Chan, S. J., & Yang, C. Y. (2017). Governance styles in Taiwanese universities: Features and effects. International Journal of Educational Development.‏
19- Chou, M.H., Jungblut, J., Ravinet, P. and Vukasovic, M., 2017. Higher education governance and policy: an introduction to multi-issue, multi-level and multi-actor dynamics.
20- Creswell J. w. ­2012 . Educational research: planning, conducting and evaluating quantitative and qualitative research. (Fourth edition). Pearson. Boston.
21-  Creswell J. w.­2009­. Research Design: Qualitative, Quantitative & mixed method approaches (Second edition).Sage publications London: New Delhi.
22- Dill, D. D. (2017, July). Academic Governance: A US Perspective on External, Internal, and Collegial Models. In Sendai: JAHER Annual Conference Symposium.
23- Donoghue, T, O and Punch, K. .2003.Qualitative educational research in action. Simultaneously published in the USA and Canada: RoutledgeFalmer. 
24- Hatch, J. A. .2002. Doing qualitative research in education settings. Stat university of New York at Albany.
25- Hénard, F., & Mitterle, A.2010. Governance and quality guidelines in Higher Education. A review of governance arrangements and quality assurance. Berlim: OECD.
26- Kennedy, K. J. (2003). Higher education governance as a key policy issue in the 21 st century. Educational research for policy and practice, 2(1), 55-70.
27- Meehan, E. M. 2003 . From Government to Governance, Civic Participation and'new Politics': The Context of Potential Opportunities for the Better Representation of Women. Centre for Advancement of Women in Politics, Queen's University Belfast.
28- Olcay, G. A., & Bulu, M. 2017. Is measuring the knowledge creation of universities possible?: A review of university rankings. Technological Forecasting and Social Change, 123, pp 153-160.
29- Vesamavibool, S., Urwongse, S., Hanpanich, B., Thongnoum, D., & Watcharin, K. .2015. The Comparative Study of Professional Standards for Thai Teachers and for Asean Teachers. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 191,pp 2280-2284.
30- Yáñez, S., Uruburu, Á., Moreno, A., & Lumbreras, J. (2019). The sustainability report as an essential tool for the holistic and strategic vision of higher education institutions. Journal of Cleaner Production, 207, 57-66.‏
31- Zaman, K. .2015. Quality guidelines for good governance in higher education across the globe. Pacific Science Review B: Humanities and Social Sciences, 1(1),pp 1-7.