پایایی سیاستگذاری فناوری نانو در ایران؛ تحلیل کیفی چرخه سیاست

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه سیاست نوآوری و آینده پژوهی پژوهشکده مطالعات فناوری، تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری مدیریت فناوری دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

سیاستگذاری فناوری نانو در ایران به‌صورت بلندمدت، متمرکز و نظام‌مند، از سال 1380 آغاز شده و به نظر می‌رسد تا حداقل یک دهه دیگر ادامه خواهد داشت. ستاد ویژه توسعه فناوری نانو به‌صورت متمرکز مسئولیت راهبری فناوری نانو در کشور را به عهده داشته است. اجرای دو برنامه کوتاه‌مدت در سال‌های 1380 تا 1384 و تدوین و اجرای برنامه‌های 10 ساله اول از سال 1384 و برنامه دوم از سال 1396، نشانه وجود یک نظام برنامه‌ریزی مداوم در این حوزه است که بررسی و موشکافی آن برای برنامه‌ریزان و محققان برنامه‌ریزی حائز اهمیت است. هدف از این مقاله، گزارش یک تحقیق سیاستی کاربردی با روش کیفی برای روایت تجربه بومی سیاستگذاری و شناسایی و تبیین نقاط قوت و عوامل تداوم و پایداری این تجربه است.  داده‌های تحقیق، داده‌های موجود در ستاد نانو مشتمل بر مصاحبه‌های فردی و گروهی با دودسته از ذی‌نفعان شامل مجریان برنامه‌ریزی (در داخل ستاد نانو) و خبرگان مطلع (خارج از ستاد نانو) بوده است که با تحلیل محتوای آن ها بر اساس مدل چرخه سیاست و در سه مرحله تدوین، اجرا و ارزیابی به توصیف فرایند سیاستگذاری فناوری نانو در کشور و تبیین عوامل کلیدی مؤثر در آن پرداخته شده است.

کلیدواژه‌ها


  1. Alvani, S., & Sharifzadeh, F. (2008). The public policymaking process (sixth edition). Tehran: Allameh Tabatabaie University Press [in Persian].
  2. Bahadori, A. (2018). Qualitative data research of the grounded theory, "coding" &its importance, steps &method of implementation in internship in Farhangian University. Quarterly of New Strategies of Teacher Education, 4(5), 69-88 [in Persian].
  3. Flick, A. (2008). An introduction to qualitative research. (Translated by: H. Jalili,). Tehran: Ney Press [in Persian].
  4. Special headquarters for nanotechnology development. (2017). A collection of interviews with managers, executives &experts of the nanotechnology development program (2011-2017). Available on the website of Nano Development Pattern. Available online at: https://olgou.nano.ir/paper [in Persian].
  5. Special headquarters for nanotechnology development. (2005). future strategy; Ten-year document of nanotechnology development (2005-2015). Tehran [in Persian].
  6. Special headquarters for nanotechnology development. (2013). The report of the meeting of experts about nanotechnology plans in the country. Not published [in Persian].
  7. Special headquarters for nanotechnology development. (2017). The document on the expansion of the use of nanotechnology in the horizon of 2025. Secretariat of the Special headquarters for nanotechnology development [in Persian].
  8. Supreme Council of Cultural Revolution. (2010). Comprehensive scientific map of the country. Tehran [in Persian].
  9. Tayebi Abolhasani, S. (2019). An introduction to research methods: standard procedures for qualitative data analysis. Science &Technology Policy Quarterly, 9(2), 67-94 [in Persian].
  10. Anderson, J. E. (2014). Public policymaking. Cengage Learning.
  11. Arnold, E. (2004). Evaluating research &innovation policy: a systems world needs systems evaluations. Research Evaluation, 17-31, (1).
  12. Bahmer, L. E. (2020). Chutes, ladders, snakes &surprises: policy durability &policy flexibility in EU energy &climate governance based on the governance regulation. Florence: European University Institute.
  13. Bovens, M. P. (2006) The politics of policy evaluation . در The Oxford handbook of public policy. Oxford University Press.
  14. Braun, V., & Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative Research in Psychology.
  15. Hall, P. A. (1993). Policy paradigms, social learning, &the state: the case of economic policymaking in Britain . Comparative politics, 257-296.
  16. Howlett, M., Ramesh, M., & Perl, A.(2009). Studying public policy: Policy cycles &policy subsystems. Oxford University Press.
  17. Jann, W. a. (2017). Theories of the policy cycle. در Handbook of public policy analysis(69-88). Routledge.
  18. Jordan, A. J (2020). Durable by design?: Policy feedback in a changing climate. Cambridge University Press.
  19. Jordan, A., & Matt, E. (2014). Designing policies that intentionally stick: Policy feedback in a changing climate. Policy Sciences, (3)47, 227-247.
  20. Lengrand, L. &.(2006). Smart Innovation: A Practical Guide to Evaluating Innovation Programmes . Brussel: European Commision.
  21. Ritchie, J. a.(2002). Qualitative data analysis for applied policy research The qualitative researcher’s companion 573.2002 (2002): 305-29. در Analysing Qualitative Data (ص. 305-29). London &New York: Routledge.
  22. Saldaña, J(2021). The coding manual for qualitative researchers. Sage.
  23. Sanderson, I.(2002). Evaluation, Policy Learning &Evidence-Based Policy Making. Public administration,1-22., 80(1).
  24. Schattschneider, E. E.(1935). Politics, pressures &the tariff. New York: Prentice-Hall.
  25. Sidney, M. S. (2017). Policy formulation: design &tools. در Handbook of public policy analysis (105-114). Routledge.
  26. Soltani, A., Tabatabaeian, S., Hanafizadeh, P., & Soofi, J. (2011). An evaluation scheme for nanotechnology policies. Journal of Nanoparticle Research, 13(12), 7303-7312.
  27. Springer, J. F.(2017). Introduction to Policy Research. در Applied Policy Research (3-19). Routledge.
  28. Strauss, A., & Corbin, J. (1998). Basics of Qualitative Research: Techniques &Procedures for Developing Grounded Theory. Sage Publications, Inc.
  29. Sutton, R (1999). THE POLICY PROCESS: AN OVERVIEW. London: Overseas Development Institute.
  30. Thompson, F. J. (2012). Medicaid politics: Federalism, policy durability, &health reform. Georgetown University Press.
  31. Wollmann, H.. (2017) Policy evaluation &evaluation research . در Handbook of public policy analysi.(419-428). Routledge.