سیاستگذاری راهبردی ایران در سوریه و عراق (2011-2020)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری سیاستگذاری عمومی، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران، تهران، ایران

3 دانشیار گروه حقوق و علوم سیاسی، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

سیاستگذاری راهبردی ایران در سوریه و عراق تحت‌تاثیر بحران‌های منطقه‌ای شکل گرفته و دچار دگرگونی‌های عمیق در محیط امنیتی گردیده است. ایران از سال 2003 سیاست «ترمیم خلأ منطقه‌ای» در جنوب‌غرب آسیا را در دستور کار قرار داد. سوریه و عراق در زمره کشورهایی محسوب می‌شوند که دچار بحران، بی‌ثباتی و ناامنی اجتماعی شدند. در این دوران تاریخی ایالات‌متحده از سیاست «موازنه هویتی» برای محدودسازی قدرت منطقه‌ای ایران استفاده کرد. سیاست موازنه هویتی، مبتنی بر نقش‌یابی گروه‌های بنیادگرا در مقابله با جمهوری اسلامی ایران بوده و به این ترتیب، زمینه برای ظهور جنگ مذهب علیه مذهب در جنوب‌غرب آسیا به وجود آمد. کشورهای رقیب منطقه‌ای همانند ایران، عربستان و ترکیه در ظهور بحران‌های جدید امنیتی سوریه و عراق نقش‌های متفاوتی ایفا نمودند. در انجام پژوهش از «روش نمونه‌پژوهی» در سیاستگذاری راهبردی و در حوزه‌های آشوب‌زده امنیت منطقه‌ای استفاده شده است. پرسش اصلی مقاله آن است که «سیاستگذاری راهبردی ایران در سوریه و عراق دارای چه ویژگی، روند و الگوی کنش تاکتیکی بوده است؟» فرضیه مقاله به این موضوع اشاره دارد که سیاستگذاری راهبردی ایران در سوریه و عراق دارای ویژگی­هایی همانند «موازنه تهدید»، «ائتلاف‌سازی»، «مدیریت بحران» و «امنیت منطقه‌ای» بوده که در روند سازوکارهای «کنش پیشگیرانه» و با الگوی کنش تاکتیکی مقابله با تهدیدات جنگ کم‌شدت منطقه‌ای شکل گرفته است.  

کلیدواژه‌ها


  1. ـ Taliaferro, J (1999), “Security under Anarchy: Defensive Realism Reconsidered”, International Relation, Vol. 7, No. 2.
  2. Art, R. J. & Jervis, Robert eds. (2000) “International Politics: Enduring Concepts & Contemporary Issues”, New York: Addison Wesley.
  3. Baylis, John; Smith, Steve & Owens, Patricia (2004). The Globalization of World Politics; An Introduction to International Relations. Translated by Abolqasem Rahchameni & others, Tehran: Abrar Moaser Publications [in Persian].
  4. Booth, Kenneth (2000), “Security in Anarchy: Utopian Realism in Theory & Practice”, International Affairs, Vol. 67, No. 3.
  5. Brecher, Michael (2003), "Crisis in world politics; The rise & fall of crises", first volume, translated by Mirfardin Qureishi, Tehran: Strategic Studies Research Institute Publications [in Persian].
  6. Chadwick, &rew (2017), “the hybrid media system: Politics & power”, New York: Oxford University Press.
  7. Daragahi, Borzou (2011) “some see the h& of Iran in Syria’s crackdown:, Los Angeles Times, May 10.
  8. Donnelly, Jack (2012), "Realism", in "Theories of International Relations", edited by: Burchill, Scott, Linklater, &rew, Devetak, Richard, translated by: Homeira Moshirzadeh & Ruhollah Talebi Arani, Tehran: Mizan Press [in Persian].
  9. Fukuyama, F. (2018). Identity: The dem& for dignity & the politics of resentment. Farrar, Straus & Giroux. Translated by Loqman Qaaempour. Tehran: Raman-e Sokhan [in Persian].
  10. Fuller, G. (2011). The center of the universe: the geopolitics of Iran. Translated by Abbas Mokhbar, 5th edition, Tehran: Markaz Press [in Persian].
  11. Kolodziej, Edward A. (2011). "Security & International Relations", translated by Nader Pourakhondi, Tehran: Strategic Studies Research Institute Publications, second edition [in Persian].
  12. Lebow, Richard (2016), "Between war & peace; The Nature of International Crises", translated by Morteza Noormohammadi, Tehran: Mokhatab Publishing House [in Persian].
  13. Miller, R. (2017), “the challenge of systemic change: Is it time to change the way Governments use the future?” Emergence: Complexity & Organization, Edition 1.
  14. Morgenthau, Hans (1995), "Politics among nations; the Struggle for power & peace", translated by Homeira Moshirzadeh, Tehran: Publications of the Office of Political & International Studies of the Ministry of Foreign Affairs [in Persian].
  15. Moshirzadeh, Homeira (2005), "Evolution in theories of international relations", Tehran: SAMT Press [in Persian].
  16. Mossalanejad, abbas (2018), “The Middle East Security & Donald Trump’s Gr& Strategy”, Geopolitics Quarterly, Vol. 13, No. 4, Winter, pp. 20-52.
  17. Schelling, T (1980), “The intimate contest for self-comm&”, Public Interest, Vol. 60, No. 94.
  18. Schelling, T. C (1981), “Strategy of Conflict”, Cambridge, Mas: Harvard University Press.
  19. Schelling, Thomas C. (1966), “Arms & Influence”, New Haven, CT: Yale University Press.
  20. Snyder, Craig (2005), "Contemporary Security & Strategy", translated by: Hossein Mohammadi Najm, Tehran: Headquarters of the Islamic Revolution Guards Corps [in Persian].
  21. Uniacke, Suzanne (2007), “The False Promise of Preventive War”, Oxford: Oxford University Press.
  22. Walt, S (2000), “Alliances: Balancing & B&wagoning”, In Art & Jervis, eds. “International Politics: Enduring Concepts & Contemporary Issues”, New York: Addison Wesley.
  23. Walt, Stephan (2004), “Taming American Power”, Foreign Policy, July, 25.
  24. Walt, Stephen (1987), “Origins of Alliance”, New York: Cornell University press.
  25. Waltz, Kenneth (2019), "Man, the State & War", translated by Mohammad Reza Rostami, Tehran: Third Edition [in Persian].
  26. Weber, Max (2013), "Economy & Society", translated by Abbas Manouchehri, Mehrdad Torabinejad & Mostafa Emadzadeh, Tehran: SAMT Press [in Persian].
  27. Zeckhauser, R (1978), “A primer for policy Analysis”, New York: Norton.