بایسته‌های حاکم بر جرم‌انگاری جرایم دولتی در فرآیند سیاستگذاری جنایی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار حقوق جزا و جرم شناسی دانشکدة حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

2 دانشجوی دکترای حقوق کیفری و جرم‌شناسی دانشگاه تهران.

چکیده

تجاوز دولت­ ها به حقوق اساسی ملّت در قالب نقض حقوق بنیادین شهروندان و حوزه­ های مرتبط با بهداشت، سلامت، درمان و آموزش می‌تواند از مصادیق جرم دولتی محسوب شود. منظور از جرم دولتی، رفتارهای به ظاهر قانونی دولت­ ها است که متضمن نفع فردی و شخصی نبوده و قابلیّت اضرار عمومی دارد. این جرایم، علی­رغم اهمیّت و قابلیّت ایجاد ضررهای جبران ناپذیر نسبت به شهروندان، در بسیاری از مصادیق عنوان مجرمانه پیدا نکرده و سیاستگذاری جنایی در خصوص آن با مشکل و مانع مواجه است. این نوشتار با توجه به ملزومات سیاستگذاری جنایی در خصوص جرایم دولتی، ابزارهای لازم برای اتخاذ سیاست جنایی را به بحث و بررسی می­گذارد. ملزومات سیاستگذاری جنایی در حوزه جرایم دولتی، مشتمل بر «بایسته ­های سیاست عمومی» و «بایسته­ های قانون­گذاری» است. بر این اساس، لزوم مشروعیّت نظام سیاسی، کاربست ساختار سیاسی قانون محور، مداخلة نهادهای مدنی، نظارت قانون اساسی و فرا قانون اساسی بر عملکرد ارکان دولت، امتناع از توجّه صرف به عقلانیّت سیاسی در فرایند قانونگذاری و توجّه به مقبولیّت و حاکمیّت قوانین، لازمه سیاستگذاری جنایی در عرصه جرایم دولتی است.

کلیدواژه‌ها


  1. Ashtarian, Kiyomars, (2017), " Iran’s public policy making", Tehran: Mizan Publications, second edition [in Persian].
  2. Barbara, Townley, David J. Cooper & Leslie Oakes, (2003), “Performance Measures & the Rationalization of Organizations”, Organization Studies, 24; sage publications, The online version of this article can be found at: http://oss.sagepub.com /cgi/content/abstract /24/7/1045.
  3. Barzegar, Ibrahim; Hosseinzadeh, Sayyad, (2016). Evaluation of the rationality of public policy in Iran: a case study of the law of targeting subsidies", Public Policy Quarterly, Volume 2, Number 1, pp. 79-51 [in Persian].
  4. Beetham, David (2013), The legitimation of power: Macmillan International, Higher Education.
  5. Brusis, Martin, Ahrens, Joachim, & Wessel, Martin Schulze (2016), Politics & legitimacy in post-Soviet Eurasia, published by Springer.
  6. Cohen, Martin, (2017), "Philosophy (Damiz)", translated by Mehdi Shafghati, Tehran: Av&-e Danesh Publications, 4th edition [in Persian].
  7. Finley, Laura (2021), State Crime, Native Americans & COVID-19, State Crime Journal, The Covid-19 P&emic & State Crime, 10, No.1, pp 45-60.
  8. Gholami, Hossein, (2009). "Penal Policy of Depriving delinquency", Journal of Legal Research, Volume 12, Number 50, pp. 530-497 [in Persian].
  9. Green, Penny, Ward, Tony (2004): STATE CRIME, Government, Violence & Corruption, First published, 2004, Pluto Press, London.
  10. Habermas, Jürgen, (2015), "Crisis of Legitimacy (Modern Capitalist State Theory)", translated by Jahangir Moini, Gam-e Nu Publications, third edition [in Persian].
  11. Hart, Herbert, (2001). The concept of "law", translated by Mohammad Rasekh, Ney Publications, second edition [in Persian].
  12. Heydon, James, (2019), “Greening the Concept of State Crime”, State Crime Journal, Vol 8/, No 1.
  13. Hobbs, Graham; Shafer, Nicole J., (2008), "Conceptual foundations of social capital", translated by Mohammad Mahdi Shojaei, Publications of the Research Center for Cultural & Social Studies, first edition [in Persian].
  14. Javanmard, Behrouz, (2010). Zero tolerance: "Strict criminal policy for small crimes", Tehran: Mizan Publications, first edition [in Persian].
  15. Karamet, Farhad; Alipour, Hossein, (2020), "Components of Political Legitimacy from the Perspective of the Constitution of the Islamic Republic of Iran", Journal of Transcendent Policy, Year 8, Number 28, pp. 244-223 [in Persian].
  16. Kelly L. Faust, Kauzlarich, David, (2008)," Hurricane Katrina Victimization as a State Crime of Omission", Published online at springer, 16, pp. 85-103.
  17. Kettl, F.Donald. (2018). Can Governments Earn Our Trust? Translated by Taher Asgharpour, Tehran: Negah-e Moaser Publications, first edition [in Persian].
  18. Marti, Miri Delmas, (2014), "The Great Criminal Systems Policy", translated by Ali Hossein Najafi Abr&abadi, Tehran: Mizan Publications, 4th edition [in Persian].
  19. Matthew, Bertran, (2012), "Law", translated by Majid Adib, Tehran, Mizan Publications, first edition [in Persian].
  20. Moradi, Amir, (2019), "Professional Ethics of Criminal Legislation with an Emphasis on Iran's Legal System", Journal of Legal Encyclopaedias, No. 2, pp. 265-296 [in Persian].
  21. Nobahar, Rahim; Sadati, Seyyed Mohammad Javad, (2017), "A reflection on the formation of strict criminal policy in the first decade of the Islamic Revolution of Iran", Fiqh & Islamic magazine, 9th year, number 17, pp. 157-183 [in Persian].
  22. Parsons, Wayne, (2013), Public Policy: An Introduction to the Theory & Practice of Policy Analysis. Translated by Hamidreza Malek Mohammadi, Strategic Studies Research Center Publications, second edition [in Persian].
  23. Rasekh, Mohammad, (2018), "monitoring & balance in the constitutional system", Derak Publications, 5th edition [in Persian].
  24. Rasekh, Mohammad; Malmiri Markaz, Ahmad, (2012), "Explaining the ritual principles of legislation", Legal Research Journal, No. 9, pp. 53-99 [in Persian].
  25. Shiri, Abbas, (2007), "Dignified treatment with victims (litigation)", Crime Prevention Studies Quarterly, No. 4, pp. 17-58 [in Persian].
  26. Shiri, Abbas, (2020), "Investigation of the dimensions of criminal policy-making of state crimes in Iran", Journal of Public Policy, Volume 6, Number 4, pp. 193-209 [in Persian].
  27. Stovar Sangari, Korosh, (2017), "Illegal Laws", from law abiding to the rule of law, Tehran: Ganj-e Danesh Publishing House, first edition [in Persian].
  28. Taheri, Samaneh (2014). Strict criminal policy, Tehran, Mizan Publications, first edition [in Persian].
  29. Vahid, Majid, (2016), "Public Policy", Tehran: Mizan Publications, third edition [in Persian].
  30. White, Rob, (2008), "Depleted uranium, state crime & the politics of knowing", Theoretical Criminology, published by sage, The online version of this article can be found at: http://tcr.sagepub.com/content/12/1/31.