فراترکیب مطالعات اجرای خط‌مشی عمومی در ایران

نوع مقاله : مقاله مروری

نویسندگان

1 دکتری خط مشی گذاری عمومی دانشگاه تهران

2 استاد مدیریت دانشگاه تهران

3 دانشیار مدیریت دانشگاه امام صادق (ع)

چکیده

در پژوهش حاضر تلاش شده‌است مطالعات اجرای خط‌مشی در ایران، مورد بررسی قرار گیرد تا بتوان به مدلی ترکیبی از عوامل موثر بر اجرای خط‌مشی در ایران دست یافت. بدین منظور انتخاب و مطالعه پژوهش‌ها با روش فراترکیب صورت پذیرفت که دارای هفت گام اساسی می‌باشد. در این میان 37 پژوهش که توسط اندیشمندان مختلف ارائه شده‌بود و قابلیت مقایسه داشتند، مورد بررسی قرار گرفت که از مجموع 37 پژوهش بررسی شده 286 مولفه شناسایی و در نهایت یک مدل ترکیبی ارائه شد. یافته‌ها نشان می‌دهد که از میان مقوله‌های مستخرج، مقوله «مجریان ناکارآمد و ناتوان»، بیشترین اشاره را در بین منابع بررسی شده داشته است و پس از آن به ترتیب مقوله‌های «عدم شکل گیری فهم صحیح از مسئله»، «فقدان نگرش یکپارچه و کلان به مسئله»، «ضعف های ساختاری و درونی» و «ضعف پشتیبانی و حمایت در اجرا» قرار می‌گیرند.

کلیدواژه‌ها


  1. ابدالی، رقیه(1389). تبیین مشکلات اجرای خط‌مشی عمومی در دستگاه‌های دولتی. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهیدبهشتی
  2. اشتریان، کیومرث(1385). مقدمه‌ای بر سیاست‌گذاری عمومی(ترجمه)." فرهنگ اندیشه 1، 18 : 1الی9
  3. اشتریان، کیومرث؛ کشوردوست، سمانه؛ فراهانی، مجید(۱۳۹۴). اجراپژوهی در سیاست‌گذاری عمومی؛ موانع اجرای مطلوب برنامه‌‌ چهارم توسعه در حوزه‌‌ سلامت و فرهنگ، فصلنامه سیاست‌گذاری عمومی، ۱(۲)، ۱۷الی۲۸.
  4. الوانی، سیدمهدی(1371). تصمیم‌گیری و تعیین خط‌مشی دولتی، تهران، نشرنی
  5. الوانی، سیدمهدی؛ شریف زاده، فتاح(1376). فرآیند خط‌مشی‌گذاری عمومی، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی
  6. باقرنژاد، پیمان؛ طاهرپور کلانتری، حبیب الله؛ بهرامی، حمیدرضا(1395)؛ شناسایی عوامل موثر بر اجرای موفق خط‌مشی‌های حمایت از شرکت‌ها و موسسات دانش بنیان و تجاری سازی نوآوری و اختراعات؛ فرآیند مدیریت توسعه شماره98، صص 79 الی114
  7. بذرافشان، مرتضی(1391). عوامل مؤثر بر اجرای خط‌مشی‌های گردشگری جمهوری اسلامی ایران، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی
  8. بزرگ نژاد نوبیجاری، عبدالرضا(1396)، الگوی اجرای خط‌مشی‌های آموزش عالی کشور با توجه به ارزیابی برنامه‌های سوم و چهارم جمهوری اسلامی ایران و عملکرد وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، رساله دکتری، دانشگاه علامه طباطبایی
  9. پورکیانی، مسعود؛ سلاجقه، سنجر، زارع‌پور نصیرآبادی، فضل اله.(1393). تبیین موانع اجرای خط‌مشی با استفاده از بحث متمرکز گروهی(مورد مطالعه: قانون مدیریت خدمات کشوری). فصلنامه مدیریت سازمان‌های دولتی، 3(شماره 1(پیاپی 9))، 7الی24.
  10. ثقفی، عمادالدین(1387). اجرای خط‌مشی عمومی: بررسی نقش عقلانیت در مرحله تدوین خط مشی، رساله دکتری، دانشگاه تربیت مدرس
  11. ثنایی اعلم، فاطمه؛ معمارزاده، غلامرضا؛ دانش فرد، کرم الله(1395). ارائه الگوی اجرای خط‌مشی فقرزدایی در ایران براساس سند چشم انداز بیست ساله، مطالعات مدیریت راهبردی، زمستان 95 شماره28
  12. حاجی پور، ابراهیم(1394)، طراحی الگوی آسیب‌شناسی اجرای خط‌مشی عمومی در ایران، رساله دکتری، دانشگاه تربیت مدرس
  13. خدابخشی، نسرین(1396). طراحی مدل اجرای خط‌مشی‌های تعاون روستایی بر مبنای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی، رساله دکتری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه
  14. دانایی فرد، حسن؛ گل وردی، مهدی؛ مولوی، زینب(1397). نقش آزادی عمل اداری بوروکرات ها در تمایل به اجرای خط‌مشی‌های عمومی، فصلنامه علوم مدیریت ایران، بهار97 شماره 49 صص 63الی76
  15. دانش فرد، کرم اله(1393). موانع اجرای خط‌مشی‌های عمومی در سازمان غیردولتی، فصلنامه مدیریت منابع در نیروی انتظامی، سال دوم، شماره 2، صص23الی50
  16. رجب بیگی، مجتبی(1378). موانع دستیابی به اجرای کامل خط‌مشی‌های عمومی، مدیریت دولتی، شماره 45 و 46
  17. رحیمی صادق، زهره(1383). بررسی عوامل ساختاری موثر بر عدم اجرای کامل خط‌مشی‌های عمومی، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور
  18. رزقی رستمی، علیرضا(1384)، آسیب‌شناسی اجرای خط‌مشی‌های صنعتی کشور، رساله دکتری، مدیریت دولتی(گرایش خط‌مشی)، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات
  19. رضاییان، علی. 1383، مبانی سازمان و مدیریت، انتشارات سمت: تهران
  20. رنگریز، حسن، موذنی، بهرام.(1396). شناسایی و اولویت بندی موانع اجرای خط‌مشی‌های عمومی در سازمان‌های دولتی با استفاده از مدل‌های تصمیم‌گیری چند معیاره. خظ‌مشی‌گذاری عمومی در مدیریت، 8(4(پیاپی 28 زمستان1396))، 27الی43
  21. سایت Khamenei.ir بیانات در تاریخ 13980828
  22. سهرابی، بابک؛ اعظمی، امیر؛ یزدانی، حمیدرضا(1390). آسیب‌شناسی پژوهش‌های انجام شده در زمینه مدیریت اسلامی با رویکرد فراترکیب، چشم انداز مدیریت دولتی، شماره 6 صص 9الی24
  23. سهرابی، بابک؛ خلیلی جعفرآبادی، احمد؛ رودی، امیر(2018). کشف ویژگی‌های حوزه های تحقیقاتی نوظهور با استفاده از روش فراترکیب، سیاست علم و فناوری، 9(4)، 15الی30
  24. شجاعی، مهدی(1398)، بررسی موانع اجرای خط‌مشی‌های منابع انسانی به روش دلفی در سازمان تأمین اجتماعی استان مرکزی، پایان نامه ارشد، دانشگاه پیام نور ساوه
  25. شهبازی سلطانی، محمد؛صلواتیان، سیاوش (1396). شناسایی ویژگی‌های معرف مدیر جهادی به روش فراترکیب، مدیریت اسلامی، بهار 1396، شماره 17، 199الی230
  26. ضابط پورکردی،حسین(1398)، طراحی مدل اجرای خط‌مشی‌های آموزش عالی کشور، رساله دکتری-دانشگاه سمنان، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی
  27. عباسی، عباس؛ معتضدیان، رسول؛ میرزایی، محمدقاسم(1395): بررسی موانع اجرای خط‌مشی‌های عمومی در سازمان‌های دولتی. در پژوهش‌های مدیریت منابع سازمانی 22(6)، صص. 49الی70.
  28. علی آبادی، ابراهیم؛عزیزی، محمد؛ عالم تبریز، اکبر؛ داوری، علی(1397). شناسایی موانع اجرای خط‌مشی‌های کارآفرینی و نوآوری در برنامه‌های توسعه جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، زمستان97، صص 95الی132
  29. فلاح، محمدرضا(1389): ارائه مدلی برای اجرای خط‌مشی‌های صنعتی، مطالعه موردی استان قم، رساله دکتری، رشته مدیریت دولتی، دانشگاه تهران
  30. فیض، داود(1389): بررسی و تبیین الگوی رسالت جمهوری اسلامی ایران در اندیشه های استراتژیک حضرت امام خمینی(ره). در پژوهشنامه متین 46(12)، صص. 103الی126
  31. قاسمی، مبینا(1394)، شناسایی و اولویت‌بندی موانع اجرای خط‌مشی عمومی (مورد مطالعه: قانون مدیریت خدمات کشوری)، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شاهد
  32. قانعی، رشید(1398). طراحی مدلی برای موفقیت خط‌مشی عمومی، بررسی خط‌مشی‌های موفق دفاعی، هسته‌ای، بهداشت و درمان و فناوری‌های نوین در ایران، رساله دکتری، دانشگاه تربیت مدرس
  33. قره‌داغی، رستم(1397). آسیب‌شناسی مشارکت کارکنان در اجرای خط‌مشی عمومی کشور و ارائه الگوی اجرایی مناسب(مورد مطالعه: شهرداری های کشور)، رساله دکتری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات
  34. قلی پور، رحمت الله؛ دانایی فرد، حسن؛ زارعی متین، حسن؛ جندقی، غلامرضا(1390). ارائه مدلی برای اجرای خط‌مشی‌های صنعتی؛ مطالعه موردی استان قم، مدیریت فرهنگ سازمانی، دوره نهم، شماره دوم، صص 103الی130
  35. کاظمی نژاد، ساسان(1397)؛ طراحی مدل اجرای خط‌مشی‌های انرژی در بخش نفت و گاز؛ رساله دکتری، دانشگاه آزاد اسلامی-واحد تهران مرکز
  36. کرامت، حسین(1398). شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر اجرای خط‌مشی‌گذاری عمومی در ایران(مورد مطالعه وزارت آموزش و پروش)، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور غرب تهران
  37. کمالی، یحیی. 1396، روش شناسی فراترکیب و کاربرد آن در سیاست‌گذاری عمومی، فصلنامه سیاست، 47(3)، صص 721الی736
  38. گودرزی، رضا(1394)، بررسی عوامل موثر بر اجرای خط‌مشی مسجد، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه باقرالعلوم ع
  39. مرتضوی، مهدی؛ فروزنده، لطف الله؛ زارع پور، فضل الله(۱۳۹1). ارزیابی و اولویت بندی موانع اجرای قانون مدیریت خدمات کشوری، پژوهش‌های مدیریت در ایران، ۱۶(۱)، صص ۱۳۱الی۱۴۸
  40. مجیدپور، مهدی؛ نامداریان، لیلا(1394). شناسایی موانع اجرای اسناد سیاست علم و فناوری کشور، مدیریت نوآوری، 4(4)
  41. مختاریان پور، مجید(1391): طراحی مدل اجرای سیاست‌های فرهنگی مبتنی بر برنامه توسعه کشور، رساله دکتری دانشگاه علامه طباطبایی
  42. معمارزاده، غلامرضا؛ طاهرپورکلانتری، حبیب الله(1384). شرایط و عوامل موثر بر اجرای خط‌مشی‌های مالیاتی در ایران، آینده پژوهی مدیریت، 17(4)
  43. مقدس پور، سعید(1390). واکاوی عوامل عدم موفقیت برخی خط‌مشی‌های عمومی در جمهوری اسلامی ایران (موردکاوی: سیاست مالیاتی کشور)، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس
  44. منوریان، عباس.(1394). مدل اجرای خط‌مشی‌های اصلاح اداری با رویکرد یادگیری. فصلنامه علمی-پژوهشی مدیریت دولتی، 7(4)، 839الی864
  45. Ansell, C., Sørensen, E., & Torfing, J. (2017). Improving policy implementation through collaborative policymaking. Policy and Politics. Volume 45, Number 3, July 2017, pp. 467-486(20)
  46. Barrett, S. & Fudge, C. (1981). Policy and Action: Essays on the Implementation of Public Policy, (Eds). London: Methuen
  47. Craggs, Holly & Catherine Kelly (2018), Adolescents’ experiences of school belonging: a qualitative meta-synthesis, Journal of Youth Studies, pp 1-15
  48. Darvishpour, Azar, Soodabeh Joolaee, Mohammad Ali Cheraghi (2014), A meta-synthesis study of literature review and systematic review published in nurse prescribing, Medical Journal of the Islamic Republic of Iran (MJIRI), vol 28, pp 1-12
  49. Howlett, M. (2019). Designing public policies: Principles and instruments, Abingdon, Oxon ; New York, NY : Routledge, Taylor & Francis Group
  50. KonSULT Knowledgebase (2009). Barriers to Implementation. Retrieved from: http://www. Konsult. Leeds. ac.
  51. Levitt, Heidi M. & Michael Bamberg & John W. Creswell & David M. Frost & Ruthellen Josselson & Carola Suárez-Orozco (2018), Qualitativ Meta-Analytic, and Mixed Methods Research in Psychology: American Psychological Association 2018, Vol. 73, No. 1, pp 26–46
  52. Naseri, Zahra & Alireza Noruzi (2018), Content Marketing Process Model: A Meta-Synthesis of the Literature, Webology, Volume 15, Number 1, June, 2018, pp 8-18
  53. Manna, P., & Moffitt, S. L. (2019). Traceable Tasks and Complex Policies: When Politics Matter for Policy Implementation. Policy Studies Journal.
  54. Mazmanian، A.، & Sabatier، P. A. (1983). Effective Policy Implementation. Lexington، MA: Lexington Books
  55. Pressman، Jeffrey L. ؛ Wildavsky، Aaron B. (1984): Implementation. How great expectations in Washington are dashed in Oakland. 3rd ed. (Oakland Project series).
  56. Sandelowski, Margarete. & Barroso, Julie. (2003). Toward a Meta synthesis of Qualitative Findings on Motherhood in HIV-Positive Women. Research in Nursing & Health, 26(2): 153-170.
  57. Sandelowski, Margarete. & Barroso, Julie. (2007). Handbook for Synthesizing Qualitative Research. New York: Springer.
  58. Siciliano, M. D., Moolenaar, N. M., Daly, A. J., & Liou, Y.-H. (2017). A Cognitive Perspective on Policy Implementation: Reform Beliefs, Sensemaking, and Social Networks. Public Administration Review, 77, 6, 889-901.
  59. Thorne, S.Jensen, L.Kearney, M.Noblit, G. & Sandelowski, M. (2004). Qualitive metasynthesis: reflection on methodological orientation and odeological agenda. Qualitative health research, 14(10). 1342 - 1365
  60. Van Meter, D. & Van Horn, C. (1975). The Policy Implementation Process. Administration and Society, 6 (4): 445-488.
  61. Zimmer L. (2006). Qualitative meta-synthesis: a question of dialoguing with text, Journal of Advanced Nursing, 53(3):311-318