مدیریت تعارض خط‌مشی در فرآیند خط‌مشی‌گذاری نظام سلامت ایران؛ عناصر، آثار و راهکارها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت دولتی دانشگاه سمنان

2 استادیار مدیریت دولتی دانشگاه سمنان

3 دانشیار مرکز تحقیقات بهره‌وری سلامت دانشگاه علوم پزشکی تهران

چکیده

هدف پژوهش­ حاضر، ارائه عناصر موثر بر شکل‌گیری، آثار بالقوه و راهکارهای مدیریت تعارض خط­مشی است. برای پاسخ به سوال اصلی پژوهش که عبارت است از «عناصر موثر بر مدیریت تعارض خط‌ مشی در فرآیند خط‌ مشی‌گذاری نظام سلامت ایران چیست؟» از رویکردی کیفی و روش‌های دلفی و تحلیل مضمون استفاده شد. برای اجرای روش دلفی، نظر 13 نفر از خبرگان در قالب سه دور پرسش­نامه دریافت شد. شبکه مضامین مدیریت تعارض خط­ مشی­ های نظام سلامت با 111 مضمون پایه، 14 مضمون سازمان ­دهنده و 3 مضمون فراگیر شناسایی شد. یافته‌های پژوهش در خصوص عناصر موثر بر شکل‌گیری تعارض شامل نوع­ بازیگران، خصوصیات ایدئولوژیک نقش­آفرینان، بسترهای اجرا، ویژگی­ های محیطی و طراحی عناصر درونی خط­ مشی استخراج شد. همچنین مضامین حاصل از آثار بالقوه تعارض شامل آثار اجتماعی، فرآیندی، حاکمیتی و انعکاسی شناسایی گردید. تصمیمات مبتنی بر شواهد، توسعه مشارکت­ پذیری، تعمیق شفافیت، تنظیم­ گری قانونی و مدیریت تعارض منافع نیز به عنوان راهکارهای مدیریت تعارض خط‌مشی مشخص شد.

کلیدواژه‌ها


  • 1 - ابراهیمی، سیدعباس؛ عین­علی، محسن (1398). ارائه چارچوبی برای تبیین تسخیر خط­مشی­های عمومی با کاربست روش تحلیل مضمون و مدل­سازی ساختاری-تفسیری. مدیریت دولتی، 11 (3)، 403-430.

    2 - ابراهیمی، سیدعباس؛ دانایی­فرد، حسن (1393). طراحی مدل خط­مشی‌گذاری مبتنی بر شواهد در نظام سلامت ایران (پژوهشی کیفی). پژوهش‌های مدیریت عمومی، (24)7، 24-5.

    3 - احمدی، هانیه (1390). فهم دلایل عدم انسجام )ناهمسویی( خط‌مشی‌های عمومی در ایران: روش دلفی؛ پایان‌نامه کارشناسی

    ارشد. دانشکده علوم انسانی؛ دانشگاه تربیت مدرس.

    4 - حاجی هاشمی، زهرا؛ الوانی، مهدی؛ اخوان علوی، سیدحسین؛ دانایی فرد، حسن (1399). بررسی عوامل تعارض خط‌مشی‌گذاری حوزه محیط‌زیست و صنعت در ایران. فصلنامه سیاست‌گذاری عمومی، دوره 6 ، شماره 4 ، صفحات 89-109

    5 - حسنقلی‌پور، حکیمه؛ امیری، مجتبی؛ پورعزت، علی اصغر (1396). توسعه مدل ارزشیابی خط‌مشی نگهداشت اثربخش اعضای هیئت علمی در آموزش عالی. مدیریت دولتی، دوره 9، شماره 3، 489-516

    6 - عابدی جعفری، حسن؛ تسلیمی، محمدسعید؛ فقیهی، ابوالحسن؛ شیخ زاده، محمد (1390). تحلیل مضمون و شبکه مضامین:  روشی ساده و کارآمد برای تبیین الگوهای موجود در داده­های کیفی. اندیشه مدیریت راهبردی، (5)2، 151-198.

    7 - وکیلیان, حسن؛ درخشان, داور (1399). راهکارهای پیشگیری و مدیریت تعارض منافع در نظام قضایی با رویکرد تطبیقی. مجله حقوقی دادگستری، 84(109)، 271-291.

    • Baridam, B. B., & Govender, I. (2017, July). Policy conflict: Information and communication technology application in healthcare delivery. In 2017 Computing Conference (pp. 1054-1057). IEEE.
    • Braun, V., & Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative research in psychology, 3(2), 77-101.
    • Corbin, J., & Strauss, A. (2014). Basics of qualitative research: Techniques and procedures for developing grounded theory. Sage publications.
    • Davis, M., & Stark, A. (Eds.). (2001). Conflict of Interest in the Professions. Oxford University Press on Demand.
    • Dunlop, N., Indulska, J., & Raymond, K. (2002, September). Dynamic conflict detection in policy-based management systems. In Proceedings. Sixth International Enterprise Distributed Object Computing (pp. 15-26). IEEE
    • Forester, J. (2009). Dealing with differences: Dramas of mediating public New York, NY: Oxford University Press.
    • Fredriksson, M., Gustafsson, I. B., & Winblad, U. (2019). Cuts without conflict: the use of political strategy in local health system retrenchment in Sweden. Social Science & Medicine, 237, 112464.
    • Jowett, M., Dale, E., Griekspoor, A., Kabaniha, G., Mataria, A., Bertone, M. P., & Witter, S. (2020). Health financing policy & implementation in fragile & conflict-affected settings: a synthesis of evidence and policy recommendations
    • Heidbreder, B. et al. (2011), Determinants of Policy Conflict in Michigan Municipalities. State and Local Government Review, 43(1). DOI: 10.1177/0160323X10397618
    • Heikkila, T, & Weible, C. M. (2017). Unpacking the intensity of policy conflict: a study of Colorado’s oil and gas subsystem. Policy Sciences, 50(2), 179-193.
    • Jones, B. D., & Baumgartner, F. R. (2012). From there to here: Punctuated equilibrium to the general punctuation thesis to a theory of government information processing. Policy Studies Journal, 40(1), 1–20.
    • Kaatz, J. B., French, P. E., & Prentiss-Cooper, H. (1999). City council conflict as a cause of psychological burnout and voluntary turnover among city managers.
    • Knight, J. (1992). Institutions and social conflict. New York, NY: Cambridge University Press.
    • Matland, R. E. (1995). Synthesizing the implementation literature: The ambiguity-conflict model of policy implementation. Journal of public administration research and theory, 5(2), 145-174.
    • May, P.J; Jones, B.D; Beem, B.E; Neff Sharum, E.A; Poague, M.K (2005), "Policy Coherence and Component Driven Policymaking". Arctic Policy in Canada and the United States. Policy Studies Journal, 33 (1), pp. 37–63
    • Newberry, S. (2020). Policy conflict: The influence of fiscal targets on reform of New Zealand's natural disaster fund. Financial Accountability & Management, 36(2), 189-206
    • Ostrom, E. (2005). Understanding institutional diversity. Princeton University Press.
    • Svara, J. H. (1990). Official leadership in the city: Patterns of conflict and cooperation. Oxford University Press on Demand. ISBN-13: 978-0195057621
    • Schneider, A. L., & Ingram, H. M. (1997). Policy design for democracy. University Press of Kansas.
    • Tarrow, S. (2013). Contentious politics. The Wiley‐Blackwell encyclopedia of social and political movements.
    • Tjosvold, D. (2008). The conflict‐positive organization: It depends upon us. Journal of Organizational Behavior: The International Journal of Industrial, Occupational and Organizational Psychology and Behavior, 29(1), 19-28.
    • Tiembre, I., Benie, J., Coulibaly, A., Dagnan, S., Ekra, D., Coulibaly, S., & Tagliante-Saracino, J. (2011). Impact of armed conflict on the health care system of a sanitary district in Cote d'Ivoire. Medecine tropicale: revue du Corps de sante colonial, 71(3), 249-252.
    • Weible, C. M., & Heikkila, T. (2017). Policy conflict framework. Policy Sciences, 50(1), 23-40.
    • Welch, D. D. (2014). A guide to ethics and public policy: Finding our way. New York, NY: Routledge.
    • Wolf, E. E. A. (2019). Dismissing the “vocal minority”: How policy conflict escalates when policymakers label resisting citizens. Policy Studies Journal. https://doi.org/10.1111/psj.12370
    • Yordy, J., You, J., Park, K., Weible, C. M., & Heikkila, T. (2019). Framing contests and policy conflicts over gas pipelines. Review of Policy Research, 36(6), 736-756.