تحلیل گفتمان انتقادی سیاست انتقال پول الکترونیکی در پایانه‌های فروش در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکتری مدیریت فناوری اطلاعات دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

این مقاله با استفاده از رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی سیاست سعی در بازتعریف مسائل توسعه طرح فناوری انتقال پول الکترونیکی در پایانه­های فروش دارد. ادعای اصلی پژوهش آن است که در گفتمان سیاستگذار که برگرفته از گفتمان بین‌الملل است، معنای بسیار محدودی برای مشارکت دیگر گروه‌های ذی‌نفع لحاظ شده است و این امر منجر به چالش‌های اجتماعی پیچیده شده است. به‌دلیل روند تغییرات فناوری اطلاعات و اثرات بنیادین آن بر نقش سیاستگذاران از لحاظ غیرمتمرکز شدن فرآیند سیاست، اتخاذ رویکردهای باز و دخیل کردن دیدگاه‌های بومی در سیاستگذاری فناوری ضرورتی روزافزون دارد.

کلیدواژه‌ها


1 - احمدی، س. ، و خندان سویری، م. (1394). نظام‌های پرداخت و بانکداری الکترونیکی. تهران: پژوهشکده پولی و بانکی.
2 - جمالی، م. . (1396). رشد نامتوازن ابزارها و سامانه­های پرداخت و اثرات آن بر متغیرهای کلان اقتصادی در ایران، هفتمین همایش سالانه بانکداری الکترونیک و نظام­های پرداخت، تهران.
3 - شرکت شاپرک. (1392-1397). گزارش اقتصادی سالیانه شاپرک. تهران.
4 - شرکت شاپرک. (1396). عملکرد گزارش چهارساله شاپرک: اقدامات انجام شده و نتایج حاصله. تهران.
5 - ورماس، پ.، کروس، پ.، و دوپوئل، ا. (1391). رویکردی در فلسفه تکنولوژی: از مصنوعات تکنیکی تا سیستم­های اجتماعی- تکنیکی. (مترجمان: م.، تقوی، کاکائی، ف.). تهران: آمه.
6 - یورگنسن، م.، و فیلیپس، ل. (2002). نظریه و روش در تحلیل گفتمان. (ه. خلیلی، مترجم) تهران: نشر نی، چاپ چهارم.
7- Abbott, A. (1992). From causes to events. Sociological Methods & Research, 20(4),
428–455.
8- Addo, A. (2017) IT-enabled rationalization of public administration in developing countries: Essays on Ghana’s customs modernization. PhD thesis, The London School of Economics and Political Science (LSE).
9- Ashtarian, K. (2015). UNESCO science report: Iran, 388-407. At https://en.unesco.org/sites/default/files/usr15_iran.pdf
10- Bacchi, C. L. (2000). Policy as discourse: What does it mean? Where does it get us? Discourse: Studies in the Cultural Politics of Education, 21(1), 45–57.
11- Bacchi, C. L. (2012). Introducing the “What’s the problem represented to be?” approach. In A. Bletsas & C. Beasley (Eds.), Engaging with Carol Bacchi: Strategic interventions and exchanges (pp. 21–24). Adelaide, Australia: The University of Adelaide Press.
12- Bijker, W. E., & Law, J. (1992). General Introduction. In W. E. Bijker, & J. Law (Eds.), Shaping Technology/Building Society. Cambridge, Mass: MIT Press.
13- Chouliaraki, L., & Fairclough, N. (1999). Discourse in late modernity: Rethinking critical discourse analysis. Edinburgh University Press.
14- CPSS (2006). General guidance for national payment system development. Switzerland: Bank for International settlement.
15- Cummings, S., Regeer, B., de Haan, L., Zweekhorst, M., & Bunders, J. (2018). Critical discourse analysis of perspectives on knowledge and the knowledge society within the Sustainable Development Goals. Development Policy Review, 36(6), 727-742.
16- Einsiedel, E. F. (2014). Publics and their participation in science and technology. Routledge Handbook of Public Communication of Science and Technology, 125-139.
17- Engelbert, J., van Zoonen, L., & Hirzalla, F. (2019). Excluding citizens from the European smart city: The discourse practices of pursuing and granting smartness. Technological Forecasting and Social Change, 142, 347-353.
18- Fairclough, N. (1992). Discourse and social change. Cambridge: Polity Press.
19- Gant, J. P. (2008). Electronic government for developing countries. International Telecommunication Union (ITU), Geneva.
20- Gasson, S. (2003). Human-centered vs. user-centered approaches to information system design. JITTA: Journal of Information Technology Theory and Application, 5(2), 29-46.
21- Halperin, S., & Heath, O. (2012). Political research: methods and practical skills. Oxford University Press.
22- Hill, M., & Hupe, P. (2008). Implementing public policy: An introduction to the study of operational governance. Sage.
23- Khalil, M., Dongier, P., & Zhen-Wei Qiang, C. (2009). 2009 Information and communications for development: extending reach and increasing impact. Washington, DC: The World Bank Group.
24- Kirkman, P. (1987). Electronic funds transfer systems: the revolution in cashless banking and payment methods. Blackwell.
25- Klapper, L., & Singer, D. (2014). The opportunities of digitizing payments: How digitization of payments, transfers, and remittances contributes to the G20 goals of broad-based economic growth, financial inclusion, and women’s economic empowerment. World Bank [database online]. Washington DC.
26- Laclau, E., & Mouffe, C. (1985). Hegemony and socialist strategy: Towards a radical democratic politics. London: Verso Trade.
27- Mansell, R. (2014). Power and interests in information and communication and development: Exogenous and endogenous discourses in contention. Journal of International Development, 26(1), 109-127.
28- Montessori, N. M., Farrelly, M., & Mulderrig, J. (Eds.). (2019). Critical Policy Discourse Analysis. Edward Elgar Publishing.
29- OECD. (2006). Online payment systems for e-commerce. Organisation for Economic Co-operation and Development Digital Economy Papers. Paris: OECD.
30- Palvia, P., Baqir, N., & Nemati, H. (2015). ICT policies in developing countries: an evaluation with the extended design-actuality gaps framework. The Electronic Journal of Information Systems in Developing Countries, 71.
31- Richardson, J. (2006). Analysing newspapers: An approach from critical discourse analysis. Palgrave.
32- Schiffrin, D. Tannen and H. E. Hamilton), Blackwell Publishers Ltd, Malden, Massachusetts, USA.
33- Shim, Y., & Shin, D. H. (2016). Analyzing China’s fintech industry from the perspective of actor–network theory. Telecommunications Policy, 40(2-3), 168-181.
34- Taddesse, W., & Kidan, T. G. (2005). E-Payment: Challenges and opportunities in Ethiopia. United Nations Economic Commission for Africa.
35- Tapia, A. H., Kvasny, L., & Ortiz, J. A. (2011). A Critical Discourse Analysis of three US municipal wireless network initiatives for enhancing social inclusion. Telematics and Informatics, 28(3), 215-226.
36- Thompson, M. (2004). ICT, power, and developmental discourse: A critical analysis. Electronic Journal of Information Systems in Developing Countries, 20(4), 1-26.
37- UNCTAD. (2007). Information economy report 2007-2008-science and technology for development: The new paradigm of ICT. United Nations Conference on Trade and Development, New York and Geneva.
38- Whitley, E. A., & Hosein, I. (2005). Policy discourse and data retention: The technology politics of surveillance in the United Kingdom. Telecommunications policy, 29(11), 857-874.
39- Wynn, E. H., Whitley, E. A., & Myers, M. D. (2003). Placing language in the foreground: Themes and methods in information technology discourse. In E. H. Wynn, E. A. Whitley, M. D. Myers, & J. I. DeGross (Eds.), Global and organisational discourse about information technology (pp. 1–12). Boston: Kluwer.
 
منابع پایگاه‌های خبری
40 - اقتصاد نیوز، 29 /02/1397. کارتخوان‌های سیار خرید و فروش قاچاق را آسان‌تر کرده. https://linkp.ir/x57r .
41 - الف. 27 /01/ 1391. اطلاعات کارت های بانکی چگونه لو رفت؟. http://old.alef.ir/vdcg7z9qqak9nt4.rpra.html?150481 .       
42 - ایران آنلاین. 14 /11/ 1396. با 24 ساعته شدن تسویه حساب ها در سیستم شاپرک مخالفیم. http://ion.ir/News/323039.html 
43 - ایرنا. 31 /04/1394. دریافت مالیات بر ارزش‌افزوده از کارت‌خوان‌ها تکذیب شد. http://www.irna.ir/fa/News/81690566.
44 - ایسنا . 28/06/1393. اعتراض اصناف به کارمزد دستگاه‌های کارت‌خوان/ احتمال کنارگذاشتن کارت‌خوان و طلب پول نقد از مردم. khabaronline.ir/news/376093 .
45 - ایسنا. 09/07/1393. شرایط بازار برای دریافت کارمزد از "کارت‌خوان‌ها" مناسب نیست. https://www.isna.ir/print/93070905358 .
46 - ایسنا. 17/11/1392. آخرین وضعیت توزیع کالا در روستاهای برف زده. https://www.isna.ir/news/92111712508 .
47 - ایسنا. 29 /09/1391. شاپرک فعلاً سقفی ندارد/ شاپرک در مقابل پولشویی می‌ایستد. https://isna.ir/news/91092917327 .
48 - ایسنا، 11/08/ 1395. فرار مالیاتی با شگرد «حساب اجاره‌ای». https://www.isna.ir/news/95081107623
49 - تابناک. 01/11/1391. مواد فروشی با دستگاه کارت‌خوان. https://www.tabnak.ir/fa/news/298727
50 - تابناک. 10 /11/1396. رمزگشایی از تاخیر شاپرک. http://tabnak.ir/fa/news/769456
51 - تسنیم 16/10 /1392. سبد کالا به کارت یارانه‌ها واریز می‌شود/افراد بدون اقدام کنند. http://tn.ai/241359
52 - جام جم آنلاین. 15/09/1391. دردسرهای دنباله‌دار شاپرک.  http://jamejamonline.ir/online/671435222391746769 .
53 - خبر آنلاین. 11 /10/ 1391. شاپرک و چالش‌های جدید خریدار و فروشنده/ رضایت فدای افزایش نظارت. khabaronline.ir/news/267532
54 - خبر آنلاین، 13 /06/ 1394. سرانجام کارمزد دستگاه های کارتخوان چه شد؟ https://www.khabaronline.ir/news/453756
55 - طوفان نیوز. 02 /07/ 1393. دلیل بانک مرکزی برای دریافت کارمزد از کارتخوان ها.  http://tofannews.ir/?p=5997
56 - عصر بانک. 01 /07/ 1393. کارمزد خرید از کارت‌خوان چقدر است؟ http://asrebank.ir/news/24750
57 - دنیای اقتصاد. 16/09/ 1388. مشکلات ۲۳گانه استفاده از کارت در کارتخوان‌های فروشگاهی؛
58 - راه پرداخت. 01/09/1395. کارمزد کارت‌خوان‌ها، مهم‌ترین چالش نظام پرداخت کشور به اغما رفت. https://way2pay.ir/56917 .
59 - شرق. 05 /07/ 1393. مدیرکل فناوری اطلاعات و ارتباطات بانک مرکزی در گفت و گو با «شرق»: اصناف برای 100تومان جنجال می کنند. http://magiran.com/npview.asp?ID=30336     
60 - فارس. 14 /11/ 1392. دلیل تراکنش‌های ناموفق سبد کالا  https://farsnews.com/news/13921114000692 .
61 - فارس. 31 /06/01393.  واکنش دارندگان دستگاه‌های کارت‌خوان فروشگاهی به دریافت کارمزد؛
62 - فارس. 01 /07/ 1393. زوایای پنهان دریافت کارمزد از خدمات الکترونیک بانک‌ها/ خوشحال می‌شویم تراکنش‌ها و پوزها کاهش یابد. https://www.farsnews.com/news/13930701001387
63 - کیهان. 29/06/1393. در واکنش به مصوبه بانک مرکزی، اصناف: کارمزد کارت‌خوان‌ها را از مردم می­گیریم. http://kayhan.ir/fa/news/24651
64 - مشرق. 27/01/1391. پس از تغییر رمز حساب‌تان را فعال کنید/ هک حساب سه میلیون نفر. mshrgh.ir/111659 
65 - مهر. 22/011/1392. شماره کارت‌های بانکی ناشناخته برای فروشگاه‌های توزیع سبد کالا. https://mehrnews.com/news/2234270 .
66 - وبگاه بانک مرکزی. 26 /01/ 1391.  اطلاعیه مهم بانک مرکزی در خصوص کارتهای بانکی. https://www.cbi.ir/showitem/9177.aspx 
67 - همشهری آنلاین. 20 /11/ 1391. تصمیم‌گیری بانک مرکزی درباره پرداخت کارمزد در پایانه‌های فروش؛
https://www.hamshahrionline.ir/news/200578.