واکاوی موانع و چالش های تحقق تمرکززدایی در چارچوب شوراهای اسلامی در جمهوری اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه تهران دانشکده معارف و اندیشه اسلامی

2 دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی دانشگاه تهران

چکیده

هدف پژوهش حاضر سنجش موانع و چالش­های پیش روی تحقق تمزکزدایی در ایران است. در این راستا این مطالعه به شیوه توصیفی تحلیلی  متغیرهای موثر بر تحقق تمرکززدایی را  براساس مصاحبه نیمه ساختار مند و مطالعات پیشین پژوهی شناسایی و بر مبنای پرسشنامه محقق ساخته و نظر سنجی از 30  نفر متخصص در حوزه حکمرانی محلی، اطلاعات مورد نیاز را جمع آوری نموده است. شیوه تجزیه و تحلیل بر اساس روش تحلیل محتوای اسنادی و همچنین بهره گیری از روش­های تحلیل تصمیم‌گیری چند معیاره بوده است. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که مهمترین موانع تمرکززدایی عبارتند از: نبود مدیریت یکپارچه شهری، اقتصاد رانتی کشور، فقدان اختیارات لازم شوراها و عدم مشارکت مردم در تصمیم گیری­های شوراها، بهره گیری ناکافی از فناوری­ها و عدم تعریف ضمانت برای اجرای مصوبات شوراها.

کلیدواژه‌ها


1 - اجلالی، پرویز (1381)، الگوی مدیریت سرزمین ایرانی و تمرکززدایی، ماهنامه اطلاعات سیاسی- اقتصادی، شماره 176.
2 - اشتریان، کیومرث، کریمی فرد، حسن (1395)، نقد و بررسی عملکرد شوراهای اسلامی شهر در ایران؛ فصلنامه دولت پژوهی، سال دوم، شماره 7، 132-95.
3 - اطاعات، جواد (1389)، تمرکز زدایی و توسعه پایدار در ایران، فصلنامه پژوهش­های جغرافیای انسانی، شماره 71.
4 - امیدی، علی (1392)، امنیت و توسعه پایدار و تقویت قانونمند حکومت­های محلی در ایران، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، سال 28، شماره پیاپی 111
5 - ایرانپور، ناصر (1385)، پرسش و پاسخ مربوط به فدرالیسم در آلمان از:
http://www.if-id.de/ifidsite/FAQ/Iranpour/index_iran.php (Accessed on 16 May2011
6 - الهویردی زاده، رضا، ولیقلی زداه، علی، صانعی، مهدی (1394)، آسیب‌شناسی رابطه بین شورای شهر با نظام سیاسی در ایران (تبیین اصول تمرکز زدایی اداری در دولت محلی)، فصلنامه جغرافیا و آمایش شهری- منطقه‌ای، شماره 14، 46- 25. 
7 - آبیار، منصور، مسعودنیا، حسین، شهرام نیا، امیر مسعود، حاتمی، عباس (1396)، نقش حکومت­های محلی در فرایند توسعه سیاسی مطالعه موردی: ایران، فصلنامه سیاست جهانی، دوره ششم، شماره اول، 193-159
8 - بی­طرفان، محمد (1390)، شکل‌گیری و عملکرد انجمن بلدیه در دوره مجلس اول (1326-1324 ق)، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، گروه تاریخ.
9 - حقیقت نایینی، غلامرضا، ربیعی فر، ولی الله (1393)، بررسی تطبیقی چالش­های زیست محیطی در مناطق مرکزی، میانی و پیرامونی شهرها (مطالعه موردی: مناطق دو، یازده و بیست و دو تهران)، فصلنامه علمی – پژوهشی محیط شناسی، دوره 41، شماره 1.
10 - طاهرخانی، مهدی (1386)، کاربرد تکنیک TOPSIS در اولویت بندی مکانی استقرار صنایع تبدیلی کشاورزی در منطق روستایی، فصلنامه پژوهشهای اقتصادی، شماره سوم، صص 73-59.
11 - رضویان، محمد تقی (1381)، مدیریت عمران شهری، تهران، انتشارات پیوند نو.
12 - رفیع، حسین، عباس زاده مرزبالی، مجید، قهرمان، میثم( 1397)، فرهنگ سیاسی، یک بررسی مفهومی و نظری، فصلنامه سیاست، سال پنجم، شماره 17، صص 41-23
13 - سالاری، محمد، صفوی سهی، مریم (1396)، نقش نهادهای شورای اسلامی شهر در اعتلای حقوق شهروندی (مورد: شورای اسلامی شهر تهران)، فصلنامه علمی- پژوهشی اقتصاد و مدیریت شهری،  3، 5 (پیاپی 19)، 131-113.
14 - عبدالله نژاد، اسرین ( 1397)، بررسی عملکرد دولت محلی و تمرکززدایی از دیدگاه حقوق عمومی، پژوهش ملل، دوره 3، ش 31 ، صص 150-137.
15 - علوی تبار، علیرضا (1378)، تدوین الگوی مشارکت شهروندان در امور شهرها، تهران: انتشارات سازمان شهرداری های کشور.
16 - قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران (1387)، (چاپ اول)، تهران: انتشارات کیومرث.
17 - قانون تشکیل شهرداری­ها، انجمن شهرها و قصبات مصوب (1328).
18 - قانون تشکیل شهرداری­ها، انجمن شهرها و قصبات مصوب (1334).
19 - قانون تشکیل شهرداری­ها، انجمن شهرها و قصبات مصوب (1344).
20 - قانون تشکیل شهرداریها، انجمن شهرها و قصبات مصوب (1352).
21 - قانون تشکیل شهرداریها، انجمن شهرها و قصبات مصوب (1355).
22 - قانون تشکیل شهرداریها، انجمن شهرها و قصبات مصوب (1356).
23 - قانون تشکیل شهرداریها، انجمن شهرها و قصبات مصوب (1372).
24 - قانون تشکیل شهرداریها، انجمن شهرها و قصبات مصوب (1373).
35 - قانون تشکیلات، وظایف و انتخاب شوراهای اسلامی کشور و شهرداران، (1375).
26 - قوانین فرادست مرتبط با شوراها- http://www.shoratehran.ir/page/The+rules+above
27 - کوزه گر، لطفعلی، رضایی، مصطفی (1397)، رهیافت توسعه: تمرکز زدایی از حکومت ملی به حکومت محلی، فصلنامه توسعه پایدار محیط جغرافیایی، سال اول، شماره اول،92-70.
28 - لطیفی، غلامرضا (1387). مدیریت شهری، تهران، انتشارات سازمان شهرداری­ها و دهیاری­ها.
29 - مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، قانون بلدیه و سایر قوانین مربوط به شهرداری و شورای شهر و برنامه های مصوب مجلس (www. rc.majlis.ir/fa/law/show/90099)
30 - مهاجری، اصغر (1387)، بررسی جامعه شناسی موانع ساختاری و کنشی شوراهای اسلامی در ایران؛ مجمع تشخیص مصلحت نظام، مرکز تحقیقات استراتژیک، پژوهشکده تحقیقات استراتژیک.
31 - ناطق پور، محمد جواد (1387)، شوراهای اسلامی و چالش‌های پیش رو، مجمع تشخیص مصلحت نظام، مرکز تحقیقات استراتژیک، پژوهشکده تحقیقات استراتژیک.
32 - نبوی، مصطفی (1356)، تمرکز و عدم تمرکز اداری و سیاسی در ایران، تهران، سازمان چاپ خواجه.
33 - ویسی، هادی (1392)، بررسی الگوهای دولت محلی و تطبیق آن با شهرهای ایران، فصلنامه علمی – پژوهشی جغرافیا و توسعه، شماره 33.
34 - همتی، محمد و سبحان آسیان (1387)، ارائه یک رویکرد نوین از کارت امتیازی متوازن با استفاده از تاپسیس فازی، مجله مدیریت صنعتی دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج، سال سوم، شماره 5.
35- Conyers, D (1986), Future Direction in Development Studies: The Case of Decentralization, World Development, Vol, 14, Issue 5, Pp. 593_603.
36- Rondinelli, D (1981), Government Decentralization in Comparative Perspective: Theory and Practice in Developing Countries International Review of Administrative Sciences, Vol. 47 (2).
37- Warner, M (2001), Building Social Capital: The Role of Local Government, Journal of Socio-Economics, Vol, 30, Issue 2, Pp. 187-192.