دام اجتماعی و مسأله عدم همکاری شهروندان با حکومت در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری سیاستگذاری عمومی دانشگاه تهران

2 کارشناسی مهندسی برق دانشگاه تهران

چکیده

مسأله عدم همکاری شهروندان با حکومت در ایران سبب شده تا تأمین منابع مالیِ پایدار برای دولت­‌ها با مشکلات زیادی مواجه شود. نظریۀ دام اجتماعی بیان می­کند که این موضوع به سبب بی­‌اعتمادی اعضای یک جامعه و به سبب تجربه­‌های پیشینی آن­‌ها است. در این مقاله تلاش شده تا این ادعا به کمک آزمایشی سنجیده شود. بنابراین به پرسش اصلی پژوهش که همانا «چرایی عدم همکاری مردم با حکومت است» به شیوه‌­ای تجربی و به کمک روش بازی­‌سازی، به‌­عنوان ابزاری برای شبیه­‌سازی آزمایشات در علوم اجتماعی، پاسخ داده شده‌است. نتایج آزمایش نشان می­‌دهد که همکاری مردم با حکومت بیشتر تحت تأثیر عملکرد حکومت است تا همکاری سایر اعضای جامعه و این بر خلاف فرض معروف نظریۀ «دام اجتماعی» است. لازم به ذکر است که در آنالیز آزمایش، از آزمون کای-دو و برای مدل‌سازی نتایج آزمایش از رگرسیون لجستیک به کمک نرم­افزار SPSS استفاده شده‌است.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. آبراهامیان، یرواند، (1394)، پارانوید در سیاست ایران. در: یرواند آبراهامیان، احمد اشرف، و محمدعلی همایون کاتوزیان، جستارهایی درباره تئوری توطئه در ایران، ترجمه: محمدابراهیم فتاحی، چاپ نهم، تهران: نشر نی. بازیابی از: https://fidibo.com/book
  2. آجودانی، ماشاالله، (1383)، مشروطه ایرانی، چاپ پنجم، تهران: نشر اختران.
  3. آذر، عادل و مؤمنی، منصور، (1379)، آمار و کاربرد آن در مدیریت: تحلیل آماری، جلد دوم، چاپ سوم، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).
  4. آشوری، داریوش، (1387)، ما و مدرنیت، چاپ چهارم، تهران: انتشارات صراط.
  5. آل احمد، جلال، (1372)، غرب زدگی. تهران: انتشارات فردوس.
  6. بریس، نیکلا؛ کمپ، ریچارد و سلنگار، رزمری، (1391)، تحلیل داده های روانشناسی با برنامه SPSS. ترجمه: خدیجه علی آبادی و علی صمدی، تهران: دوران.
  7. بیمن، ویلیام، (1381)، زبان، منزلت و قدرت در ایران، ترجمه: رضا ذوقدار مقدم، تهران: نشر نی.
  8. جوادی یگانه، محمدرضا، (1388)، شبیه سازی روشی برای بررسی رفتار اجتماعی، فصلنامه مطالعات اجتماعی ایران، صص. 202-173.
  9. خبرگزاری تابناک، (08 بهمن 1392)، کمپین انصراف از یارانه با روحانی کلید خورد، بازیابی در 27 شهریور 1395، از خبرگزاری تابناک: http://www.tabnak.ir/fa/news/374475
  10. روثشتاین، بو، (1393)، دام اجتماعی و مسألۀ اعتماد، ترجمه: محمد فاضلی، محمود شارع پور، لادن رهبری و سجاد فتاح، تهران: آگه.
  11. روزنامه کیهان، (01 اردیبهشت 1393)، چرا نود درصد مردم از یارانه نقدی انصراف ندادند؟، بازیابی در 27 شهریور 1395، از روزنامه کیهان: http://keyhan.ir/fa/news/10577
  12. زتومکا، پیوتر، (1390)، اعتماد: نظریۀ جامعه شناختی، چاپ سوم. ترجمه: غلامرضا غفاری، تهران: نشر شیرازه.
  13. زونیس، ماروین، (1387)، روانشناسی نخبگان سیاسی ایران، ترجمه: سلیمان امین زاده و زهرا لبادی، تهران: چاپخش.
  14. عبدلی، قهرمان، (1390)، نظریه بازی‌ها و کاربردهای آن، چاپ سوم، تهران: سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی.
  15. فاضلی، محمد، (1394)، "فاضلی کتاب «منطق کنش جمعی» السن را ترجمه می‌کند"، خبرگزاری کتاب ایران، بازیابی در 20 تیر 1399، از خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا):
  16. http://www.ibna.ir/fa/tolidi/227074/
  17.  فراستخواه، مقصود، (1395)، ما ایرانیان: زمینه کاوی تاریخی و اجتماعی خلقیات ایرانی، تهران: نشر نی.
  18. کاتوزیان، محمدعلی همایون، (1393)، تضاد دولت و ملت: نظریه تاریخ و سیاست در ایران، چاپ یازدهم، ترجمه: علیرضا طیب، تهران: نشر نی.
  19. کاتوزیان، محمدعلی همایون (1396)، ایران جامعه کوتاه مدت و سه مقاله دیگر، تهران: نشر نی.
  20. کورتز، نورمن (1386)، مقدمه ای بر آمار در علوم اجتماعی، چاپ پنجم، ترجمه: حبیب الله تیموری، تهران: نشر نی.
  21. مدنی قهفرخی، سعید، (1390)، جماعت‌گرایی و برنامه‌های جماعت محور، چاپ دوم، تهران: نشر یادآوران.
  22. مؤمنی، منصور و فعال قیومی، علی، (1396)، تحلیل آماری با استفاده از SPSS، چاپ یازدهم، تهران: گنج شایگان.
  23. Andreoni, J., Harbaugh , W., & Vesterlund, L. (2003). The Carrot or the Stick: Rewards, Punishments and Cooperation. American Economic Review, 893-902.
  24. Balliet, D., & Mulder, L. (2011). Reward, Punishment, and Cooperation: A Meta-Analysis. Psychological Bulletin, 137(4), 594-615. doi:10.1037/a0023489
  25. Gärtner, S., & Prado, S. (2016). Unlocking the Social Trap: Inequality, Trust, and the Scandinavian Welfare State. Social Science History, 40, 33-62. doi:10.1017/ssh.2015.80
  26. Grimmelikhuijsen, S., Porumbescu, G., Hong, B., & Im, T. (2013). The Effect of Transparency on Trust in Government: A Cross-National Comparative Experiment. Public Administration Review, 575-586. doi:10.1111/puar.12.47
  27. Hechter, M., & Kanazawa, S. (1993). Group Solidarity of Social Order in Japan. Journal of Theoretical Politics, 5(4), 455-493.
  28. Kahneman, D., & Tversky, A. (1984). Choices, Values, and Frames. American Psychologist, 39(4), 341-350.
  29. Kim, S. (2010). Public Trust in Government in Japan and South Korea: Dose the Rise of Critical Citizens Matter? . Interntional Research Innovations, 801-810.
  30. Kuboya, M., & Kimura, S. (2005). The Game of "Forming a Coalition Government". In R. Shiratori, K. Arai, & F. Kato, Gaming, Simulations and Society: Research Scope and Perspective (pp. 12-20). Tokyo: Springer.
  31. Kuran, T. (1997). Private Truths, Public Lies: The Social Consequences of Preference Falsification .Harvard University Press.
  32. Ohnuma, S. (2005). Environmental Common Game: Is the Free Rider a "Bad Apple"? In R. Shiratori, K. Arai, & F. Kato, Gaming, Simulations & Society (pp. 21-28). Tokyo: Springer.
  33. Olson, M. (1971). Logic of Collective Action: Public Goods and Theory of Groups. Harvard University Press.
  34. Ostrom, E., Gardner, R., & Walker, J. (1994). Rules, Games and Common-Pool Resources. Ann Arbor: University of Michigan Press.
  35. Platt, J. (1973). Social Traps. American Psychologist, 28, 641-651.
  36. Putnam, R. (1995). Making Democracy Work: Civic Traditions in Modern Italy. New Jersey: Princeton University Press.
  37. Rothstein, B. (2005). Social Traps and the Problem of Trust. Cambridge University Press.
  38. Scholz, J., & Gray, W. (1997). Can Government Facilitate Cooperation? An Informational Model of OSHA Enforced. American Journal of Political Science, 41(3), 693-717. Retrieved from http://www.jstor.org/stable/2111672
  39. Seligman, A. (1997). The Problem of Trust. Princeton: Princeton University Press.
  40. Shin, J. & Ariely, D. (2004). Keeping Doors Open: The Effect of Unavailability on Incentives to Keep Option Viable. Management Science. 50 (5), 575-586.
  41. Smith, K., & Larimer, C. (2009). The Public Policy: Theory Primer. Westview Press.
  42. Stivers, R. (1994). The Culture of Cynicism: American Morality in Decline. Blackwell.
  43. Sztompka, P. (1999). Trust: A Sociological Theory. Cambridge: Cambridge University Press.
  44. Tahler, R. (1980). Toward A Positive Theory of Consumer Choice. Journal of Economic Behavior & Organization. 1, 39-60.
  45. Tyler, T. (2013). The Psychology of Cooperation: Implications for Public Policy. In E. Shafir, The Behavioral Foundations of Public Policy (pp. 79-90). Princeton: Princeton University Press.
  46. Yamagishi, T. (2011). Trust: The Evolutionary Game of Mind and Society. Tokyo, London: Springer. doi:10.1007/978-4-431-53936-0
سیاستگذاری عمومی
دوره 6، شماره 2
شهریور 1399
صفحه 233-252

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار