نظام ملی ارزیابی؛ نیاز مبرم فرایندهای قانون‌گذاری و برنامه‌ریزی جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار پژوهشکده مطالعات فناوری

چکیده

هدف از این مقاله، تبیین جایگاه بایسته ارزیابی و ضرورت نهادینه‌سازی آن در فرایندهای رسمی سیاست‌گذاری کشور و پیشنهاد تدوین نظام ارزیابی ملی است.  در فرایندهای قانون‌گذاری و سیاست‌گذاری کشور، به ارزیابی توجه کافی نشده و بسیاری از مصوبات مجلس شورای اسلامی و نهادهای سیاست‌گذار به‌صورت ارزیابی‌پذیر، تدوین و تصویب نمی‌شوند. در این مقاله، با مطالعه ادبیات ارزیابی سیاست و تحلیل تجربیات رسمی برخی کشورها از طریق مطالعه قوانین و اسناد رسمی منتشرشده، ضرورت ارزیابی نهادینه سیاست‌ها و برنامه‌ها در سطح ملی موردتوجه قرار می‌گیرد و پیشنهادهایی برای ایجاد نظام ارزیابی در کشور ارائه می‌شود. نظام ملی ارزیابی باید به صورت گام‌به‌گام و با ایجاد آمادگی ارزیابی و فرهنگ ارزیابی در کشور اجرایی ‌شود و بر اساس آن، الزام نهادهای سیاست‌گذار به تصویب قوانین و برنامه‌های ارزیابی‌پذیر، تعیین متولی ارزیابی کشور، تدوین برنامه‌های عملیاتی ارزیابی‌پذیر، ایجاد پایگاه داده ارزیابی و انتشار تمام برنامه‌ها، شاخص‌ها و نتایج ارزیابی‌ها انجام ‌شود.

کلیدواژه‌ها


1- امامی‌میبدی, راضیه. (۱۳۹۴). اصول عام ارزیابی نظام‌های ارزیابی سیاست. دوفصلنامه علمی پژوهشی دانش سیاسی, ۱۱(۱), ۴۵-۶۸.
2- امامی‌میبدی, راضیه, & اشتریان, کیومرث. (1391). طراحی نظام ارزیابی سیاست‌های عمومی در جمهوری اسلامی ایران. پژوهشنامه علوم سیاسی, 7(2).
3- سلطانی, علی‌محمد‌. (1390). مدل ارزیابی سیاستگذاری فناوری نانو در ایران. (پایان‌نامه دکترای تخصصی), دانشگاه علامه طباطبایی.  
4- غفاری, غلامرضا. (1388). منطق پژوهش تطبیقی. مجله مطالعات اجتماعی ایران, 3(4).
قانون برنامه و بودجه کشور,  (1351).
5- Arnold, E. (2004). Evaluating research and innovation policy: a systems world needs systems evaluations. Research Evaluation, 13(1), 3-17.
6- Arnold, E., & Balazs, K. (1998). Methods in the Evaluation of Publicly Funded Basic Research. A review for OECD. Can be found at: www.technopolis.co.uk/reports.
7- BIS. (2010). Impact Assessment Toolkit; a guide to undertaking an impact assessment and completing the IA Template. Retrieved from London:
8- Blalock, Ann Bonar. (1999). Evaluation research and the performance management movement: from estrangement to useful integration? Evaluation, 5(2), 117-149.
9- bovens, mark, hart, paul ’t, & kuipers, sanneke. (2006). THE POLITICS OF POLICY EVALUATION The Oxford Handbook of Public Policy: Oxford University Press.
10- Brass, Clinton T. (2012). Changes to the Government Performance and Results Act (GPRA): Overview of the new framework of products and processes. Retrieved from
11- Basic Guidelines for Implementing Policy Evaluation(Revised),  (2017).
12- CEE. (2018). Centre of Excellence for Evaluation (CEE).   Retrieved from https://www.canada.ca/en/treasury-board-secretariat/services/audit-evaluation/centre-excellence-evaluation.html
13- Clinton, Janet. (2014). The true impact of evaluation: Motivation for ECB. American journal of evaluation, 35(1), 120-127.
14- CONEVAL. (2018). The National Council for the Evaluation of Social Development Policy (CONEVAL).   Retrieved from https://www.coneval.org.mx/quienessomos/Paginas/Quienes-somos-en.aspx
15- Cunion, K. M. (1995). UK Government Departments experience of RT&D programme evaluation and methodology. Scientometrics, 34(3), 363-374.
16- Curristine, Teresa. (2006). Performance information in the budget process. OECD Journal on Budgeting, 5(2), 87-131.
17- Džinić, Jasmina. (2017). Effective Implementation of a Quality Management Policy in Public Administration: Experiences from Spain and Lessons for Croatia. Croatian & Comparative Public Administration, 17(4).
18- Evans, Mark. (2017). Policy transfer in global perspective: Routledge.
19- Fahrenkrog, G., Polt, W., Rojo, J., Tübke, A., Zinöcker, K., Eth, S. A., et al. (2002). RTD evaluation toolbox. Retrieved from
20- Feinstein, Osvaldo, & Zapico-Goñi, Eduardo. (2010). Evaluation of government performance and public policies in Spain. Retrieved from
21- Government_of_Botswana. (2018). National AIDS Coordinating Agency (NACA).   Retrieved from http://www.gov.bw/en/Ministries--Authorities/Ministries/State-President/National-AIDS-Coordinating-Agency-NACA1/Monitoring--Evaluation/Overview/
22- Government Policy Evaluations Act (Act No. 86 of 2001),  (2001).
23- HM_Treasury. (2018). THE GREEN BOOK; CENTRAL GOVERNMENT GUIDANCE ON APPRAISAL AND EVALUATION.
24- Lengrand, L. (2006). Smart Innovation: A Practical Guide to Evaluating Innovation Programmes. Retrieved from
25- Lu, Xuejin, & Xie, Donhai. (2005). Evaluation in the People's Republic of China. Journal of Multidisciplinary Evaluation, 2(3), 172-179.
26- McDavid, James C, Huse, Irene, Hawthorn, Laura RL, & Ingleson, Laura RL. (2012). Program evaluation and performance measurement: Sage.
27- Mertens, Donna M, & Wilson, Amy T. (2018). Program evaluation theory and practice: Guilford Publications.
28- MIC, Japan. (2018). Guidance on the Ministry of Internal Affairs and Communications.   Retrieved from http://www.soumu.go.jp/english/soumu/io.html
29- NABO. (2018). National Assembly Budget Office - Program Evaluation Bureau Retrieved from http://korea.nabo.go.kr/eng/01_about/program.page
30- Newcomer, Kathryn E, Hatry, Harry P, & Wholey, Joseph S. (2015). Handbook of practical program evaluation Fourth Edition: John Wiley & Sons.
31- Radin, Beryl A. (2000). The Government Performance and Results Act and the tradition of federal management reform: Square pegs in round holes? Journal of Public Administration Research and Theory, 10(1), 111-135.
32- Rosenstein, Barbara. (2015). Status of National Evaluation Policies Global Mapping Report. Retrieved from
33- Runnels, Vivien, Andrew, Caroline, & Rae, Jennifer. (2017). Building Evaluation Culture and Capacity in a Community-Level Program: Lessons Learned from Evaluating Youth Futures. Canadian Journal of Program Evaluation, 32(1).
34- Sanderson, I. (2002). Evaluation, policy learning and evidence-based policy making. Public administration, 80(1), 1-22.
35- Sanderson, Ian. (2000). Evaluation in complex policy systems. Evaluation, 6(4), 433-454.
36- Smith, G. (1999). Make Success Measurable! A Mindbook-Workbook for Setting Goals and Taking Action. Toronto: John Wiley & Sons, Inc.
37- Talbot, Colin. (2006). Performance regimes and institutional contexts: Comparing Japan, UK and USA. Paper presented at the International Symposium on Policy Evaluation, Tokyo.
38- US-Congress. (1993). Government Performance and Results Act of 1993.
39- Van Dooren, Wouter, Bouckaert, Geert, & Halligan, John. (2015). Performance management in the public sector: Routledge.