تدوین سیاست بازار دارایی فکری ایران با تحلیل شکست بازاربین‌المللی دارایی فکری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد حقوق خصوصی و اسلامی دانشگاه تهران

2 دکتری حقوق خصوصی دانشگاه تهران

چکیده

در سال 2008، بازار بین‌المللی دارایی فکری(IPXI) در آمریکا به عنوان نخستین تجربه و نیز الگویی برای سایر بازارها با موضوع مبادله‌ی دارایی‌های فکری تاسیس شد که با وجود شروع امیدوارکننده‌اش تنها پس از دو سال با شکست مواجه شد. در این نوشتار با ارائه تحلیلی حقوقس-اقتصادی از علل شکست آن و و نیز مقایسه تفصیلی آن با موازین حاکم بر بازار ایران به راهکارهایی برای تعیین خط مشی تقنینی و اجرایی بازار دارایی‌های فکری ایران پرداخته می شود؛ بازاری که با فاصله کمی ازIPXI و با الگوبرداری از آن شروع به فعالیت نمود که با وجود گذشت چندین سال از شروع فعالیتش کسر کمی از تعداد کل دارایی‌های فکری را به خود دیده و از آن میان نیز موارد محدودی مورد معامله قرار گرفته است و به دلیل فقدان رویه‌های بالغ بیش از هرچیز نیازمند اعتمادسازی از طریق کاهش میزان ریسک و افزایش مشوق برای فعالیت در بازار است.

کلیدواژه‌ها


کتب
1- اسکینی، ربیعا، 1386، حقوق تجارت(کلیات،معاملات تجاری،تجار و سازماندهی فعالیت تجاری)،تهران، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی(سمت)، چ10
2- زرکلام، ستار، 1393، حقوق مالکیت ادبی و هنری، تهران، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی(سمت)
3- ستوده تهرانی، حسن، 1374، حقوق تجارت، ج3، تهران، نشر دادگستر، چ5
4- سلطانی، محمد، 1395، حقوق بازار سرمایه، تهران، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها(سمت)؛دانشکاه شهید بهشتی
5- سلطانی، محمد؛ خلیلی، مرضیه؛ سهرابی، لیلا؛ فلاح تفتی، زینب، 1393، بایسته‌های حقوق بازار سرمایه(اصول)، تهران، انتشارات بورس
6- شمس، عبدلله،1397، آیین دادرسی مدنی، ج1، تهران، دراک، چ20
7- عبدالرحیمیان، محمدحسین؛ دهقان منشادی، سمانه، 1396، سرمایه‌گذاری در بورس اوراق بهادار(از تئوری تا عمل)، تهران، سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی، چاپ سوم
8- کاتوزیان، قواعد عمومی قراردادها، 1379،  ج2، شرکت سهامی انتشار
9- مدیریت پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامی سازمان بورس و اوراق بهادار، 1389، نهادهای مالی، ج2، تهران، شرکت اطلاع رسانی و خدمات بورس
10- مهران‌فر، محمدرضا، 1392،  آشنایی با مفاهیم بورس اوراق بهادار،  تهران، نشرچالش
11- میرزایی منفرد، غلامعلی، 1395، حقوق بازار اوراق بهادار(حل و فصل اختلافات)، تهران، میزان، چ2
مقالات
12- افتخار جهرمی، گودرز؛ خراسانی، علی، 1396، تبیین اصول و قواعد دادرسی تجاری و ارزیابی کارایی آن از منظر تحلیل اقتصادی حقوق، مجله مطالعات حقوق تطبیقی، دوره 8، شماره1
13- بهمئی، محمدعلی؛ شیخ عطار، حسنی، 1397، قابلیت داوری دعاوی حقوق مالکیت فکری نیازمند ثبت، مجله حقوقی بین‌المللی، شماره58
14- سلطانی، محمد،1392، صلاحیت هیئت داوری موضوع قانون بازار اوراق بهادار، مجله تحقیقات حقوقی ، دانشگاه شهیدبهشتی، دوره16، شماره3
15- شبیری زنجانی،سید حسن، بهار و تابستان1396، بررسی ابعاد حقوقی بورس بین‌المللی دارایی فکری و مقایسه آن با بازار ایران، مجله حقوق خصوصی، دوره14،شماره1
16- صالح نیا، نرگس؛ دهنوی، جلال؛ حق‌نژاد، امین، مرداد و شهریور1389، نقش فرهنگ در توسعه اقتصادی، ماهنامه مهندسی فرهنگی، سال چهارم، شماره43و44
17- موسویان، سیدعباس؛ میرزاخانی، رضا؛ کاوند، مجتبی؛ اعتصامی، سید امیرحسین، 1393، مبانی فقهی و حقوقی بازار دارایی‌های فکری، فصلنامه بورس اوراق بهادار، دوره7، شماره26
منابع انگلیسی
18- Arora, A., Fosfuri, A. and Gambardella, A. (2001) ‘Markets for technology and their implications for corporate strategy’, Industrial and Corporate Change, Vol. 10, No.2
19- Cameron Gray, (2008), A New Era in IP Licensing: The Unit License Right Program, THE LICENSING J. V.28, N.10
20- Chase Means, IPXI: Creating an Efficient Patent License Marketplace, TIMELY TECH @ THE UNIVERSITY OF ILLINOIS (Mar. 16, 2013), http://illinoisjltp.com/timelytech/ ipxi-creating-an-efficient-patent-license-marketplace/#_edn18 [https://perma.cc/5T7A-A62C].
21- Daryl Lim, (2014), Standard Essential Patents, Trolls, and the Smartphone Wars: Triangulating the End Game, 119 PENN ST. L. REV. 1, 53
22- David L. Newman, The Unfortunate Fall Of The IPXI Marketplace, LAW360 (Dec. 8, 2015, 10:24 AM), http:// www.law360.com/articles/734578/the-unfortunate-fall-of-the-ipxi-marketplace [https://perma.cc/CD2M-XEBX]
23- Federal Trade Commission,(2011) The evolving IP marketplace:Aligning patent notice and remedies with competition
24- Ghafele, Roya; Malackowski, James; (2012), Emerging IP monetization solutions: The institutionalisation of an IP exchange, Int. J. Intellectuall Property Management, Vol.5, No.2
25- Hagelin, T. (2002) ‘New method to value intellectual property, A’, AIPLA Quarterly Journal, Vol. 30, No. 3
26- Ian D. McClure, (2011),  The Value of Efficiency and Transparency in IP Licensing: Let the Market Decide, INTELL. PROP. MAG., p. 53, http://www.ipo.gov.uk/ipreview-c4e-sub-mcclure.pdf [https://perma.cc/9THQ-SZPB]
27- Ian D. McClure, (2015)  From a Patent Market for Lemons to a Marketplace for Patents: Benchmarking IP in Its Evolution to Asset Class Status, 18 CHAP. L. REV. 759, 795–96
28- INTELLECTUAL PROPERTY EXCHANGE INTERNATIONAL, http://IPXI.com; BrokenBy a System That Encourages Bad Behaviours, IPXI Closes Down, IAM MAG., July/ Aug. 2015, http://www.iam-media.com/Magazine/Issue/72/Insights/Brokenby- a-system-that-encourages-bad-behaviours-IPXI-closes-down [https:// perma.cc/A3CG-J8FP].
29- James Bessen & Michael J. Meurer, (2014), The Direct Costs from NPE Disputes, 99,CORNELL L. REV. 387, 388
30- Joff Wild, IPXI Demise Caused by a US Patent System That Offers No Incentive for Good-Faith Licensing, Says Exchange’s CEO, IAM (Apr. 7, 2015), http:// www.iam-media.com/blog/detail.aspx?g=93e8d407-b24c-4d9a-a59c-da9fe9e3f 578 [https://perma.cc/QJ67-LZU8]
31- John Coffee, Hillary Sale & M. Todd Henderson, (2015) Securities Regulation: Cases and Materials. Foundation Press, 13th edition.
32- Jorge L. Contreras, (2016),  FRAND Market Failure: IPXI’s Standards-Essential Patent License Exchange, 15 CHI.-KENT J. INTELL. PROP.
33- Karlsson Dinnetz, (2016) M., IP Exchange and Finance, EUR 28201 EN, Publications Office of the European Union
34- Lanjouw, J.O., Pakes, A. and Putnam, J. (1998) ‘How to count patents and value intellectual property: the uses of patent renewal and application data’, The Journal of Industrial Economics, December, Vol. 46, No. 4.
35- Letter from Garrard R. Beeney, on behalf of IPXI Holdings, LLC & IntellectualProperty Exchange International, Inc., to Renata B. Hesse, Deputy Ass’t Att’y Gen., Antitrust Division, Dep’t of Justice (Nov. 30, 2012)
36- Malackowski, J.E, (2010) ‘Market pricing of commoditized patent licenses’, Discussion Draft June 6 2010 from Intellectual Property Exchange International
37- Marketplace of Ideas, THE ECONOMIST (May 12, 2012), www .economist.com /business /2012/05/12 /marketplace-of-ideas
38- McClure, I.D. (2008) ,Commoditizing intellectual property rights: the practicability of a commercialized and transparent international IPR market and the need for international standards , Buffalo Intellectual Property Law Journal, Vol. 6, No.1
39- Merritt L. Steele, (2017),  The Great Failure of the IPXI Experiment: Why Commoditization of Intellectual Property Failed, 102 Cornell L. Rev. 1115
40- Millien, R. and Laurie, R. (2007) ‘A summary of established & emerging IP business models’, Proceedings of the Sedona Conference, , Sedona, AZ.
41- PHILLIP AREEDA & LOUIS KAPLOW, (4th ed. 1988) , ANTITRUST ANALYSIS: PROBLEMS, TEXT, CASES 571.
42- Reilly, R.F. and Schweihs, R.P. (2004) The Handbook of Business Valuation and Intellectual Property Analysis, McGraw-Hill, New York.
43- St´ephanie Chuffart-Finsterwald, (2014), Patent Markets: An Opportunity for Technology Diffusion and FRAND Licensing?, 18 MARQ. INTELL. PROP. L. REV,
44- Thurow, L.C, (1997), Needed: A new system of intellectual property rights, Harvard Business Review
45- Tom Groenfeldt, New IP Exchange Promises Transparency in Patent Pricing, FORBES (Dec. 6, 2013, 8:46 AM), http://www.forbes.com/sites/tomgroenfeldt/2013/12/06/new-ip-exchangepromises- transparency-in-patent-pricing/#5f4ac5e1af5e [https://perma.cc/ B9QJ-DGQN]
46- Viscounty, P.J., De Vries, M.W. and Kennedy, E.M. (2006) ‘Patent auctions: emerging trend?’, The National Law Journal, Vol. 27, No. 86.
منابع اینترنتی
47- وبگاه اینترنتی بازار بین‌المللی دارایی فکری، به نشانی: http://IPXI.com
48- وبگاه اینترنتی خبرگزاری سازمان بورس، به نشانی: http://www.boursenews.ir/fa/news/113234/
49- وبگاه اینترنتی خبرگزاری عصربازار، به نشانی: http://www.asrebazar.com/News/16873/
50-  وبگاه اینترنتی جستجوی اختراعات در گوگل، به نشانی: https://patents.google.com/patent/US20110071961
51- وبگاه بازار دارایی فکری ایران، به نشانی: https://www.ifb.ir/Files/FaraRasanePDF
52- فهرست اوراق معامله شده دارایی فکریhttps://www.ifb.ir/IPtrade.aspx
53- وبگاه اینترنتی سازمان بورس اوراق بهادار ایالات متحده آمریکا، به نشانی: https://www.sec.gov/news/press-release/2018-67
قوانین
54- قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران (1394 ـ 1390)
55- قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران مصوب1384
56- قانون تجارت جمهوری اسلامی ایران مصوب1311
57- قانون اختراعات، طرح‌های صنعتی و علائ