زمان کوتاه سیاستگذاری عمومی در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار علوم سیاسی دانشگاه تهران

چکیده

زمان سیاستگذاری عمومی در ایران بلند نیست. ایران صحنه سیاست‌های کم دوام است و عمر سیاست‌ها نه در پیوند با عقلانیت و نتیجه‌شان که مرتبط با سیاست‌هایی است که مبنای عقلانیت متصل به منطق مصلحت عمومی و منافع ملی آن، محل تردید است. در رژیم قدیم، عمر سیاستگذاری‌های عمومی در ایران دارازی عمر سلسله یا پادشاه را داشته است و در نظام فعلی دوام سیاست‌های عمومی در بسیاری عرصه‌های مرتبط با قوه مجریه به حداکثر دو دوره ریاست جمهوری تقلیل یافته است. چنین نظامی از سیاستگذاری یارای مقاومت در مقابل نظام‌های پرثباتی نظیر ایالات متحده آمریکا و یا شماری دولت‌های اروپایی را که پایداری و تداوم سیاست‌های عمومی را بنیاد اقدام عمومی کرده‌اند و هر تغییری را در سایه این استحکام و مداومت می‌بینند، نخواهد داشت. قطعا سیاست خارجی هر کشور ادامه سیاست داخلی آن کشور است. 
این نوشته بر سه بخش استوار است. ابتدا، بنیادهای سیاسی وضع موجود را به طرح می‌گذاریم. در پی، نتایج برخاسته از آن را در شماری حوزه‌های سیاست عملی برمی‌شماریم و در آخر، پیشنهاداتی برای تغییر را پیش رو می‌گذاریم. طبعا، نگارنده جانب احتراز از قضاوت ارزشی را نگاه خواهد داشت و البته ساحت سیاستگذاری عمومی چون خود مبتنی بر اخلاق مسئولانه و نتیجه‌محوارنه است، ما را از این خطر تا حدود زیادی مصون می‌دارد.
زمان بحران، متاملان را به گفتن از اسباب و تبعات و راههای مسالمت‌آمیز عبور از آن وامیدارد و در این زمان از بحران نگفتن، آن را انکار کردن و در باب آن نیاندیشیدن، خود، به گمان نگارنده، افتادن در دام قضاوت ارزشی است. 

کلیدواژه‌ها


کتاب (به زبان­های عربی و فارسی)
1- ابن ابی طالب، علی (ع)، نهج­البلاغه، گردآورنده: محمد بن حسین شریف الرضی، مترجم: جعفر شهیدی، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، 1398.
2-  کروزیه، میشل، دولت فروتن، دولت مدرن. راهبردهایی برای تغییری دیگر، مترجم: مجید وحید، تهران، نشر رخداد نو، 1392.
3- طباطبایی، سید جواد، دیباچه­ای بر نظریه انحطاط ایران، تهران، نگاه معاصر، 1386.
کتاب (به زبان فرانسه)
4- Badie, Bertrand, Les deux Etats : Pouvoir et société en Occident et en terre d’Islam, Paris, Seuil, 1997.
5- Badie, Bertrand, Birnbaum, Pierre, Sociologie de l’Etat, 1983.
6- Badie, Bertrand, L’Etat importé, L’occidentalisation de l’ordre politique, Paris, CNRS Eds, 2017.
7- Badiou, Alain, Eloge de la politique, Paris, Flammarion, 2017.
8- Baudouin, Jean, Introduction à la sociologie politique, Paris, Seuil, 1998.
9- Bénéton, Philippe, Introduction à la politique, Paris, PUF, 2018.
10- Petitfils, Jean-Christian, Histoire de la France, Paris, Fayard, 2018.
11- La Boétie, Etienne de, Discours de la servitude volontaire, présentation par Simone Goyard-Fabre, Dossier par Raphaël Ehrsam, Paris, Flammarion, 2016.
12- March, James G., Décisions et organisations, Paris, Eds d’Organisation, 1991.
13- Richard, Yann, L’Iran: de 1800 à nos jours, Paris, Flammarion, 2016.
14- Tocqueville, Alexis de, De la démocratie en Amérique, Paris, Flammarion, 2010.
15- Tocqueville, Alexis de, L’Ancien Régime et la Révolution, Paris, Flammarion, 1988.
گفت­وگو
16- اسلامی­پناه، علی، 1 تیر 1398.