جمع‌سپاری خط‌‌مشی و جلب مشارکت عامّه در فرایند خط‌مشی‌‌گذاری عمومی: درس‌آموزه‌هایی برای ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار مدیریت سیاستگذاری عمومی دانشگاه تهران

2 کارشناس ارشد مدیریت منابع انسانی دانشگاه تهران

چکیده

یکی از مقدمات رسیدن به الگوی مناسب مشارکت مردمی در اداره کشور، مرور الگوها و روش‌های موجود سایر کشورها و استفاده از پشتوانۀ علمی آن‌ها، درس‌آموزی از تجربۀ عملی آن‌ها و تلاش برای بکارگیری یافته‌ها با توجه به شرایط و اقتضائات خاص کشور است. هدف از این پژوهش مرور مختصر سه مرحله مذکور در رابطه با یکی از روش‌های نوین مشارکت، به نام «جمع‌سپاری خط‌مشی»، با استفاده از روش تحقیق اسنادی است. لذا در این نوشتار ضمن معرفی اجمالی روش‌های مشارکت عمومی، به تبیین روش‌ جمع‌سپاری می‌پردازیم و راه‌‌های اجرایی، مزایا، الزامات و چالش‌های پیش روی تحقق آن را بیان می‌کنیم و در این راستا به نمونه‌هایی از تجربیات خارجی جمع‌سپاری خط‌مشی اشاره می‌نماییم. در نهایت، به ذکر توصیه‌هایی سیاستی درخصوص انتقال این روش به نظام اداری و خط‌مشی‌گذاری ایران پرداخته و نمونه‌های آغازین جمع‌سپاری در ایران را معرفی می‌نماییم.

کلیدواژه‌ها


1- «سیاست‌های کلی اصل 44 قانون اساسی». پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله سید علی خامنه‌ای. 1 خرداد 1384.
2- «سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی». پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله سید علی خامنه‌ای. 29 بهمن 1392.
3- خامنه‌ای، سید علی. 1390. «بیانات در اجتماع بزرگ مردم کرمانشاه». پایگاه اطلاع‌رسانی سید علی خامنه‌ای (20/7/1390).
4- خامنه‌ای، سید علی. 1393. «بیانات در دیدار مردم آذربایجان شرقی». پایگاه اطلاع‌رسانی سید علی خامنه‌ای (29/11/1393).
5- «دربارۀ آی‌چلنج». پایگاه اطلاع‌رسانی چالش‌های فناوری و نوآوری ایران. قابل دسترس در: http://ichallenge.ir/%D8%AF.
6- صادقی فسایی، س.، عرفان‌منش، ا. 1394. «مبانی روش‌شناختی پژوهش اسنادی در علوم اجتماعی». راهبرد فرهنگ. شمارۀ 29 (بهار). صص 61-91.
7- صفدری رنجبر، م.، منطقی، م.، و توکلی، غ. 1393. «نوآوری باز؛ نگاهی جامع بر مفاهیم، رویکردها، روندها و عوامل کلیدی مؤفقیت». رشد فناوری. سال 10. شمارۀ 40 (پاییز). صص 10-17.
8- «فراخوان ملی با موضوع تدوین پیش نویس قانون تقسیمات کشوری». پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت کشور 4 دی 1396. قابل دسترس در: https://www.moi.ir/portal.
9- نیک‌نشان، ش.، نوروزی، ع.، و نصر اصفهانی، ا. 1389. «تحلیلی بر رویکردهای روایی در پژوهش کیفی». روش‌شناسی علوم انسانی. سال 16. شمارۀ 62 (بهار). صص 141-160.
10- «نوآوید اولین سکوی تعاملی برای حل چالش‌های نوآوری سازمان‌ها با رویکرد جمع‌سپاری و نوآوری باز». پایگاه اطلاع‌رسانی نوآوید. قابل دسترس در: https://www.noavid.ir/public/about-us.
11- «همراه با مجلس: اولین چالش مشارکت در قانون اساسی». پایگاه اطلاع‌رسانی شفافیت برای ایران. قابل دسترس در:
http://transparency4iran.ir/page/challenge.
 
12- Aitamurto, T., & Landemore, H. 2015». Five design principles for crowdsourced policymaking: Assessing the case of crowdsourced off-road traffic law in Finland». Journal of Social Media for Organizations for Organizations, vol. 2. pp 1-19.
13- Anderson, J. E .2014. Public policymaking: An Introduction.(Eighth edition). Cengage Learning.
14- Brabham, D. 2008». Crowdsourcing as a Model for Problem Solving». The International Journal of Research into New Media Technologies, vol. 14. pp 75-90.
15- Brabham, D. 2009». Crowdsourcing the public participation process for planning projects». Planning Theory, vol. 8. pp 242-262.
16- Brabham, D. 2010». The Effectiveness of Crowdsourcing Public Participation in a Planning Context». Open Journal Systems, vol. 17. pp 1-39.
17- Charalabidis, Y., Triantafillou, A., Karkaletsis, V., & Loukis, E. 2012». Public Policy Formulation Through Non Moderated Crowdsourcing in Social Media». 4th International Conference on Electronic Participation. Conference Proceedings of International Conference on Electronic Participation. pp 156-169.
18- Collm, A., & Schedler, K. 2012». Managing Crowd Innovation in Public» .International Public Management Review, vol. 13. pp 1-18.
19- Drakulić, M., Krivokapić, D., & Mirković, M. 2011». Public Administration, Communication Technologies and Crowdsourcing: Opportunity for Social Change». 14th Conference Organizational Excellence in Services (978 88904327-1-2). Conference Proceedings of Organizational Excellence in Services, pp 455-466.
20- Gray, R., & Shoyama, J. 2014. Retrieved from school of public policy website.
21- Hellstrom, J. 2015».  Crowdsourcing as a toll for political pratipiation? - The case of  ugandawatch». International Journal of Public Information Systems, vol. 1. pp 1-19.
22- Kankanhalli, A., Zuiderwijk, A., & Kumar Tayi, G. 2016». Open innovation in the public sector: A research agenda». Government Information Quarterly, vol. 34 . pp 84-89.
23- Klijn, E. H., & Koppenjan, J. 2016. Governance networks in the public sector. Routledge.
24- Lee, G., & Hoon Kwak, Y. 2012». An Open Government Maturity Model for social media-based public engagement». Government Information Quarterly, vol. 29 . pp 492-503.
25- Mergel, I. 2014». Opening Government: Designing Open Innovation Processes to Collaborate With External Problem Solvers». Social Science Computer Review. vol. 33. availabale at: https://doi.org/10.1177/0894439314560851. pp 1-15.
26- Mergel, I., & Desouza, K. 2013». Implementing Open Innovation in the Public Sector: The Case of Challenge.gov». Public Administration Review, vol. 73. pp 882-890.
27- Nabatchi, T. 2014».  Deliberative Civic Engagement in Public Administration and Policy». Journal of Public Deliberation, vol. 10. pp 1-4.
28- Nam, T. 2012». Suggesting frameworks of citizen-sourcing via Government 2.0». Government Information Quarterly, vol. 29 . pp 12-20.
29- GAO (Government Accountability  Office). 2016. Open innovation: Practices to Engage Citizens and Effectively Implement Federal Initiatives. Report to Congressional Committees.
30- Prpic, J., Taeihagh, A., & Melton, J. 2015». The Fundamentals of Policy Crowdsourcing». Policy & Internet, vol.7 . pp 340-22.
31- Raffl, C. 2014». Open Societal Innovation (OSI) for Politics, Public Administration, and Civil Society. The Internet, Policy & Politics Conferences.
32- Rowe, G., & Frewer, L. 2000». Public Participation Methods: A Framework for Evaluation». Science, Technology, & Human Values, vol. 25. pp 3-29.
33- Seltzer, E., & Mahmoudi, D. 2012». Citizen Participation, Open Innovation, and Crowdsourcing: Challenges and Opportunities for Planning». Journal of Planning Literature, vol. 14. pp 3-18.
34- Ziaee Bigdeli, A., & Sams, S. 2014. «Citizen-Government Collaboration on Social Media: The Case of Twitter in the 2011 Riots in England». Government Information Quarterly, vol. 31. pp 349-357.