بررسی و تحلیل سیاست‌های دورة‌ پیش‌دبستان در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکتری مطالعات برنامه درسی، سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی، پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش

چکیده

سیاستگذاری مناسب در حوزه پیش‌دبستان یکی از ابزارهای تحول کودک و حرکت به سوی توسعه پایدار به شمار می‌آید. جستار حاضر با هدف تحلیل و نقد سیاست‌های دوره پیش‌دبستان در ایران انجام شده است. این پژوهش از جنس مطالعات ارزشیابی است که با تکیه بر شاخص‌های دسترسی، استطاعت مالی، پاسخگویی، پایداری، و عدالت اجتماعی از طریق واکاوی اسناد مرتبط به تحلیل وضعیت موجود سیاست‌های دوره پیش‌دبستان پرداخته است. یافته‌های این مطالعه حاکی از این است که میزان دسترسی کودکان ایرانی در دوره پیش‌دبستان در قیاس با بسیاری از کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته پایین‌تر است. سرمایه‌گذاری مالی دولت در بخش پیش‌دبستانی ناچیز است. حمایت از خانواده‌های کم بضاعت دارای نوآموز پیش‌دبستانی در سیاست های مصوب و اجرایی دولت برای دوره پیش‌دبستان مغفول است. فرهنگ پاسخگویی و شفافیت اطلاعات در خصوص دوره پیش‌دبستانی وجود ندارد. بالاخره، وجود نهادهای تصمیم‌گیرنده متعدد و شکاف در کیفیت مراکز پیش‌دبستانی مناطق برخوردار و نابرخوردار رسیدن به عدالت اجتماعی را با موانع سنگینی روبرو کرده است. در مجموع، سیاست‌های دوره پیش‌دبستان در ایران با نوسان در حال اجراست و هنوز تعهد کافی به اهمیت دوره پیش‌دبستانی در میان قانون‌گذاران و سیاستگذاران رسوخ نیافته است.    

کلیدواژه‌ها


1- حکیم زاده، رضوان. (1395: 30 بهمن)، تغییر در نظام آموزشی بدون ایجاد زیرساخت مخرب است: تغییرات شتابزد عامل افت تحصیلی دوره ابتدایی، خبرگزاری جمهوری اسلامی، در تاریخ 11 خرداد 1397  برگرفته از: http://www.irna.ir/fa/News/82434671
2- حکیم زاده، رضوان. (1396: 30دی ماه) اعتبار آموزشی پیش‌دبستان در مناطق محروم و دو زبانه 30% افزایش یافته است. خبرگزاری جمهوری اسلامی. در تاریخ 8 خرداد 1397 برگرفته از: http://www.irna.ir/fa/News/82801918             
3- خالقی نژاد، سید علی (1396)تربیت اوان کودکی در ایران و 8 کشور دیگر: مطالعه تطبیقی اهداف راهبردی، اولین کنفرانس بین المللی رویکردهای نوین آموزش و پژوهش در کشورهای جهان اسلام، تهران.
4-  خبرگزاری دانشجویان ایران(1395). جزئیات دستورالعمل ابلاغی توسعه دوره پیش‌دبستانی،  در تاریخ 1 خرداد 1397 برگرفته از: https://www.isna.ir/news/95080302310
5- دفتر پیش بستانی وزارت آموزش و پرورش (1397). نظامنامه و پروگرام کودکستان مصوب 1312.
6- سازمان برنامه وبودجه (1395) برنامه ششم توسعه جمهوری اسلامی ایران.
7- سلطانی، محمود. (1397، 1 خرداد). متولی آموزش کودکان در کشور کیست؟ روزنامه اطلاعات. در تاریخ 16 خرداد 1397  برگرفته از: http://www.ettelaat.com/mobile/?p=41688&device=phone
8- شورای عالی آموزش و پرورش (1392). نشانگرهای ارزشیابی نظام آموزش و پرورش و استانداردهای آن. تهران، ایران.  
9- شوری، ادموند سی. (1388) روش‌شناسی مطالعات برنامه درسی: ترجمه مهرمحمدی و همکاران. تهران، انتشارات سمت، چاپ دوم.
10- طلایی، ابراهیم، بزرگ، سمیه (1394). تبیین ضرورت تربیت اوان کودکی (پیش از دبستان) مبتنی بر سنتزپژوهی شواهد تجربی معاصر. فصلنامه تعلیم و تربیت، 31 (2)،  118- 91.
11- فتاح، سید پرویز(1395، 8 اسفند) با حقوق 812 هزار تومانی، 11 میلیون زیر خط فقر هستند. خبرگزاری ایسنا، در تاریخ 10 خرداد 1397 برگرفته از: https://www.isna.ir/news/95120804680
12- فضلی، رخساره (1393: 10 آبان) چالش‌های پیش روی دوره پیش‌دبستانی، عیار آنلاین، در تاریخ 5 خرداد 1397  برگرفته از:http://ayaronline.ir/1393/08/92512.html
13- فضلی، رخساره (1396: 23 اردیبهشت) فعالیت 900 هزار پیش‌دبستانی در مناطق محروم/ رشد 51 درصدی آموزش عشایر، پایگاه خبری تحلیلی قدس آنلاین.  در تاریخ 5 خرداد 1397  برگرفته از: http://ayaronline.ir/1396/02/235709.html
14- فلاح، عاطفه.، احمدی، پروین.، رضازاده شیراز، فاطمه. (1394). شناسایی صلاحیت‌های حرفه‌ای مربیان دوره پیش‌دبستانی، پژوهش‌های آموزش و یادگیری (دانشور رفتار)، 6 (22)، 182- 165.
15- مفیدی، فرخنده.، بتول، سبزه (1387). تأثیر فعالیت‌های زبان آموزی دوره پیش‌دبستانی بر رشد زبان گفتاری دانش‌آموزان پایه اول دوره ابتدایی، مطالعات برنامه‌درسی، 3 (10)، 141- 118.
16- مومن طایفه و همکاران. (1396) سالنامه آمار جمعیتی ایران،  سازمان ثبت احوال کشور، تهران، ایران.
17- یازرلو، صفرعلی. (1396) آموزش پیش‌دبستانی در مناطق عشایری، فصلنامه رشد آموزش پیش‌دبستانی، 8 (33)، 7- 4.
 
18- Bell, L., & Stevenson, H. (2006). Education policy: Process, themes and impact. Routledge.
19- Early Childhood Development Agency. (2015). The Preschool landscape in Singapore. Retrieved from http://skoolopedia.com/preschool-singapore-2015-infographic/.
20- Gong, X. and Breunig, R. (2012). Child Care Assistance: Are Subsidies or Tax Credits Better? IZA discussion paper number 6606. Available from http://ftp. iza.org/dp6606.pdf.
21- Greene, J. C., Caracelli, V. J., & Graham, W. F. (1989). Toward a conceptual framework
for mixed-method evaluation designs. Educational Evaluation and Policy
Analysis, 11, 255-274.
22- Haddad, W. D., & Demsky, T. (1995). ducation Policy-Planning Process: An Applied Framework;Fundamentals of Educational Planning. UNESCO/IIEP, Paris, no: 51.
23- Human Development Report (2016). Human Development for Everyone. United Nations Development Programme(UNDP).
24- Izumi-Taylor, S., & Ito, Y. (2017). Japanese ECE: Four Abilities (Accessibility, Affordability, Accountability, and Sustainability) that Result in Social Justice. In Early Childhood Education Policies in Asia Pacific (pp. 73-86). Springer, Singapore.
25- Leung, S. K. Y. (2014). Evaluating the free early childhood education policies in Taiwan with the 3A2S framework. International Journal of Chinese Education, 3 (2), 268–289.
26- Leung, S. K., & Chen, E. E. (2017). An Examination and Evaluation of Postmillennial Early Childhood Education Policies in Taiwan. In Early Childhood Education Policies in Asia Pacific (pp. 245-262). Springer, Singapore.
27- Li, H., Park, E., & Chen, J. J. (Eds.). (2016). early childhood education policies in Asia Pacific: Advances in theory and practice (Vol. 35). Springer.
28- Official website of Korea Childcare Promotion Institute.(2015) Retrieved from https://www.kcpi.or.kr/.14 Nov, 2015.
29- Park, E., Jang, M., & Park, S. (2017). Early childhood education policies in Korea: Advances in theory and practice. In Early Childhood Education Policies in Asia Pacific (pp. 87-107). Springer, Singapore.
30- Pianta, R. C., Barnett, W. S., Burchinal, M., & Thornburg, K. R. (2009). The effects of preschool education: What we know, how public policy is or is not aligned with the evidence base, and what we need to know. Psychological science in the public interest, 10(2), 49-88.
31- Productivity Commission (2014). Childcare and early childhood learning – Vol 2 inquiry report no 73. Canberra: Commonwealth of Australia.
32- Raban, B., & Kilderry, A. (2017). Early childhood education policies in Australia. In Early childhood education policies in Asia Pacific (pp. 1-30). Springer, Singapore.
33- Rao, N., & Li, H. (2009). Quality matters: Early childhood education policy in Hong Kong. Early Child Development and Care, 179(3), 233–245.
34- Rowe, K. J., Tainton, J., & Taylor, D. (2006). Key features of the Quality Improvement Accreditation System (QIAS) administered by the National Childcare and Accreditation Council (Australia). Canberra: Commonwealth Department of Health and Family Affairs.
35- Singapore Pre-school Accreditation Framework (2019, January 20). About SPARK. Retrieved from: https://www. ecda.gov.sg/ sparkinfo/Pages /AboutSPARK.aspx
36- Smith, R. (2013). Youth justice: Ideas, policy, practice. Routledge.
37- Statistical Centre of Iran (2017) Iran Statistical Yearbook, Statistical Centre of Iran, Management & Planning Organization
38- Woodhead, M. (1988). When psychology informs public policy: The case of early childhood intervention. American psychologist, 43(6), 443.
39- Zapata, J., Pont, B., Albiser, E., & Fraccola, S. (2013). Education policy outlook: Turkey. Paris. OECD.