تحلیل روابط درون شبکه‌ای میان اعضای شبکه‌های همکاری علم و فناوری با رویکرد تحلیل شبکه‌های اجتماعی: مطالعه موردی شبکه آزمایشگاهی فناوری نانو ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار پژوهشکده مطالعات فناوری

2 پژوهشگر پژوهشکده مطالعات فناوری

چکیده

با وجود مطالعات فراوان انجام‌شده در مورد شبکه‌های همکاری علم و فناوری، وضعیت روابط در بین اعضای این شبکه‌ها کمتر مورد مطالعه قرار گرفته است. در این پژوهش، روابط بین اعضا در شبکه آزمایشگاهی فناوری نانو در طی سال‌های 95-1383 تحلیل شده است. جامعه آماری پژوهش تمامی اعضای شبکه فوق بوده و برای شناسایی انواع روابط با تعدادی از مطلعین کلیدی شبکه، مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته انجام گرفته است. با استفاده از روش تحلیل محتوا، 21 نوع رابطه، شناسایی و با توجه به شباهت میان آن‌ها به هفت دسته تقسیم‌بندی شدند. در ادامه با استفاده از پرسش­نامه، روابط مراکز عضو در قالب دسته‌بندی فوق بررسی و با استفاده از روش تحلیل شبکه‌های اجتماعی تحلیل شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که از نظر شدت ارتباطات، مراکز خصوصی دارای بیشترین روابط بوده و بعد از آن مراکز پژوهشگاهی و دانشگاهی قرار دارند. همچنین وجود انگیزه‌های سازمانی، فضای تعاملی و افراد با انگیزه نقش مهمی در توسعه روابط همکاری بین اعضای شبکه داشته‌اند.

کلیدواژه‌ها


1- اسدی فرد، ر. (1390). مدلی برای شکل‌گیری شبکه‌های پایدار همکاری علم و فناوری در ایران. (دکتری)، علامه  طباطبایی، تهران.
2- صالحی یزدی، ف.، سپهری، م.، & بحرینی، م. (1390). مطالعه فضای همکاری­های علمی-فنی شرکت­های نانو در ایران با استفاده از نظریه شبکه­های اجتماعی و رجوع به خبرگان. سیاست علم و فناوری.
3- صوفی، ع.، & پورفتحی، ع. (1388). تحلیل شبکه نوآوری بین بخش‌های اقتصاد ایران. فصلنامه سیاست علم و      فناوری، 2(1)، 43-52.
4- طباطباییان، س. ا.، بامدادصوفی، ج.، تقوا، م.، & اسدی فرد، ر. (1390). گونه­شناسی ساختارهای مدیریتی شبکه‌های رسمی همکاری علم و فناوری در ایران: مطالعه چند موردی. فصلنامه سیاست علم و فناوری، 3 (3)
5- نیل فروشان، ه.، & آراستی، م. (1393). فرآیند شکست شبکه­های نوآوری: رویکرد پایه دانش. سیاست علم و فناوری.
 
6- Asadifard، R.، Tabatabaeian، S. H.، Sofi، J. B.، & Taghva، M. R. (2017). A model for investigating the stability factors in formal science and technology collaborative networks: A case study of Iran. Technological Forecasting and Social Change، 122، 139-150.
7- Ashton، W. (2008). Understanding the organization of industrial ecosystems. Journal of Industrial Ecology، 12(1)، 34-51.
8- Baba، Y.، & Imai، K.-i. (1990). Systemic innovation and cross-border networks: the case of the evolution of the VCR systems. Paper presented at the Schumpeter Society Conference on Entrepreneurship، Technological Innovation and Economic Growth، held at Airlie House، VA، USA.
9- Belussi، F.، & Arcangeli، F. (1998). A typology of networks: flexible and evolutionary firms. Research policy، 27(4)، 415-428.
10- Bianchi، P.، & Bellini، N. (1991). Public policies for local networks of innovators. Research policy، 20(5)، 487-497.
11- Bignami-Van Assche، S. (2005). Network stability in longitudinal data: A case study from rural Malawi. Social Networks، 27(3)، 231-247.
12- Büchel، B.، & Raub، S. (2002). Building knowledge-creating value networks. European Management Journal، 20(6)، 587-596.
13- Burt، R. S. (1978). A structural theory of interlocking corporate directorates. Social Networks، 1(4)، 415-435.
14- Chandler Jr، A. D. (1995). Regional Advantage: Culture and Competition in Silicon Valley and Route 128: JSTOR.
15- Chassagnon، V. (2014). Consummate cooperation in the network-firm: Theoretical insights and empirical findings. European Management Journal، 32(2)، 260-274.
16- De Sousa، A. G.، Braga، M. J.، & Meyer، L. F. (2015). Impact of cooperation on the R&D activities of Brazilian firms. Procedia Economics and Finance، 24، 172-181.
17- DeBresson، C.، & Amesse، F. (1991). Networks of innovators: A review and introduction to the issue. Research policy، 20(5)، 363-379.
18- Ebers، M. (2015). Interorganizational Relationships and Networks. International Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciences، 12.
19- Farag، H. (2009). Collaborative Value Creation: An Empirical Analysis of the European Biotechnology Industry: Springer Science & Business Media.
20- Filieri، R.، McNally، R. C.، O'Dwyer، M.، & O'Malley، L. (2014). Structural social capital evolution and knowledge transfer: Evidence from an Irish pharmaceutical network. Industrial Marketing Management، 43(3)، 429-440.
21- Hagedoorn، J.، Kranenburg، H. v.، & Osborn، R. N. (2003). Joint patenting amongst companies‒exploring the effects of inter‐firm R&D partnering and experience. Managerial and Decision Economics، 24(2‐3)، 71-84.
22- Hagedoorn، J.، Roijakkers، N.، & Kranenburg، H. (2006). Inter‐firm R&D networks: the importance of strategic network capabilities for high‐tech partnership formation. British Journal of Management، 17(1)، 39-53.
23- INLN. (2016). 2016، from http://www.nanolab.ir/index.php?lang=1&site=2.
24- Jack، S. L.، & Anderson، A. R. (2002). The effects of embeddedness on the entrepreneurial process. Journal of business Venturing، 17(5)، 467-487.
25- La Rocca، A.، & Snehota، I. (2014). Relating in business networks: Innovation in practice. Industrial Marketing Management، 43(3)، 441-447.
26- Miotti، L.، & Sachwald، F. (2003). Co-operative R&D: why and with whom?: An integrated framework of analysis. Research policy، 32(8)، 1481-1499.
27- Mowery، D. C.، Oxley، J. E.، & Silverman، B. S. (1996). Strategic alliances and interfirm knowledge transfer. Strategic management journal، 17(S2)، 77-91.
28- Musiolik، J.، & Markard، J. (2011). Creating and shaping innovation systems: Formal networks in the innovation system for stationary fuel cells in Germany. Energy Policy، 39(4)، 1909-1922.
29- Nasab، M. (2016). Interview with Network Secretary. In S. Mazarei (Ed.).
30- Oliver، C. (1990). Determinants of interorganizational relationships: Integration and future directions. Academy of management review، 15(2)، 241-265.
31- Pfeffer، J.، & Salancik، G. R. (1978). The External Control of Organizations: A Resource Dependence Perspective: Stanford Business Classics.
32- Pfeffer، J.، & Salancik، G. R. (2003). The external control of organizations: A resource dependence perspective: Stanford University Press.
33- Powell، W. W.، White، D. R.، Koput، K. W.، & Owen-Smith، J. (2005). Network dynamics and field evolution: The growth of interorganizational collaboration in the life sciences. American journal of sociology، 110(4)، 1132-1205.
34- Saxenian، A. (1994). Regional networks: industrial adaptation in Silicon Valley and route 128.
35- Sedita، S. R.، & Apa، R. (2015). The impact of inter-organizational relationships on contractors' success in winning public procurement projects: The case of the construction industry in the Veneto region. International journal of project management، 33(7)، 1548-1562.
36- Turrini، A.، Cristofoli، D.، Frosini، F.، & Nasi، G. (2010). Networking literature about determinants of network effectiveness. Public Administration، 88(2)، 528-550.
37- Wasserman، S.، & Faust، K. (1994). Social network analysis: Methods and applications (Vol. 8): Cambridge university press.
38- Wixted، B.، & Holbrook، J. A. (2012). Environmental complexity and stakeholder theory in formal research network evaluations. Prometheus، 30(3)، 291-314.
39- Zakocs، R. C.، & Edwards، E. M. (2006). What explains community coalition effectiveness?: A review of the literature. American journal of preventive medicine، 30(4)، 351-361.