بررسی راهکارها و ابزارهای سیاستی توسعه گردشگری پزشکی در ایران

نویسندگان

1 استاد مدیریت دولتی دانشگاه تهران

2 دانشیار مدیریت دولتی دانشگاه تهران

3 دانشیار مدیریت جهانگردی دانشگاه علامه طباطبائی

4 مربی مدیریت جهانگردی دانشگاه سمنان

چکیده

گردشگری پزشکی پدیده­ای رو به رشد در قرن21 است که یکی از سریع­ترین رشدهای بازار گردشگری را داراست. علی­رغم قابلیت­های ایران در گردشگری پزشکی، آمارها نشان می­دهد سهم ایران از درآمدهای این صنعت ناچیز است. با توجه به فرصت­های رو به رشد و رقابت فزاینده بین­المللی در این حوزه از یک سو و عدم بهره­برداری مناسب از قابلیت­های کشور از سوی دیگر، این پژوهش سعی دارد با روش پژوهش ترکیبی، به شناسایی راهکارهای توسعه گردشگری پزشکی در ایران و همچنین اقدامات و ابزارهای سیاستی مناسب جهت اجرای آن راهکارها بپردازد. پژوهش در دو مرحله انجام شده است. در مرحله نخست(کیفی)، با روش تحلیل مضمون، راهکارها و اقدامات مناسب احصاء شده و در مرحله دوم(کمّی)، با استفاده از آزمون­های آماری، ضمن تائید راهکارها و رتبه­بندی اهمیت آنها، اقدامات و ابزارهای سیاستی از نظر اثربخشی و امکان­پذیری ارزشیابی شدند. نتایج نشان داد برای توسعه گردشگری پزشکی در ایران 20 راهکار و 37 اقدام سیاستی اثربخش و امکان­پذیر وجود دارد که باید در سه حوزه کلی «اصلاح نظام اداری و خط­مشی­گذاری»، «زنجیره ارائه خدمات گردشگری پزشکی» و «ارتباط با بازارهای هدف» پیگیری شوند.

کلیدواژه‌ها


1- جباری، علیرضا(1387). طراحی الگوی گردشگری پزشکی ایران. رساله دکتری تخصصی. دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی ایران. دانشکده مدیریت و اطلاع­رسانی پزشکی. تهران.
2- جباری، علیرضا. فردوسی، مسعود. کیوان­آرا، محمود. آقارحیمی، زهرا(1391). تحلیل ذینفعان صنعت گردشگری پزشکی: ارائه راهبردهای موثر در شهر اصفهان. مدیریت اطلاعات سلامت. 9(6).
3- حقیقی کفاش، مهدی. ضیائی، محمود. جعفری، قاسم(1384). اولویت­بندی عوامل مربوط به توسعه گردشگری درمانی ایران. فصلنامه مطالعات مدیریت گردشگری. 11 و 12- صص 23-40.
4- دانایی­فرد، حسن. جاوید، سید داریوش و فانی، علی­اصغر(1391). ارتقای ظرفیت گردشگری جمهوری اسلامی ایران: تحلیلی بر ابزارهای خط مشی­گذاری ملی گردشگری. فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات مدیریت گردشگری. سال هفتم. شماره 19. صص 1-24.
5- صدرممتاز، ناصر. آقارحیمی، زهرا(1389). صنعت گردشگری پزشکی در ایران : راهکارهایی برای توسعه. مدیریت اطلاعات سلامت. 7 صص 524-516.
6- عابدی جعفری، حسن. تسلیمی، محمدسعید. فقیهی، ابوالحسن و شیخ­زاده، محمد(1390). تحلیل مضمون و شبکه مضامین: روشی ساده و کارآمد برای تبیین الگوهای موجود در داده­های کیفی. اندیشه مدیریت راهبردی. سال پنجم. شماره دوم، پاییز و زمستان. شماره پیاپی 10. صص 198-151.
7- مظلومی، نادر. جلالی، سیدحسین(1393). ارزیابی موانع پیاده­سازی استراتژی در صنعت گردشگری. فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات مدیریت گردشگری. سال هشتم. شماره 25. صص 1-26.
8- منوریان، عباس(1394). اجرا و ارزیابی خط­مشی عمومی. تهران. کتاب مهربان نشر.
9- مومنی، منصور و فعال قیومی، علی(1387). تحلیل های آماری با استفاده از SPSS. تهران. کتاب نو.
10- نیک­رفتار، طیبه. حسینی، الهه. مقدم، عاطفه(1395). شناسایی الزامات سیاستگذاری گردشگری پزشکی در ایران. فصلنامه علمی-پژوهشی سیاستگذاری عمومی. دوره 2. شماره 2. تابستان 1395. صفحات 156-141.
11- Alberti.F.G, Giusti.J.D & Papa.F(2014). Competitiveness policies for medical tourism clusters: government initiatives in Thailand. Int. J. Economic Policy in Emerging Economies. Vol 7. No 3. Pp 281-309.
12- Howlett.M, Ramesh.M ,Perl,A(2009). Studying public policy, policy cycles & policy subsystems. Third edition. Oxford university.
13- Hoz.C.D, Munoz-Leiva.F, Bakucz.M (2018) Past themes and future trends in medical tourism research: a co-word analysis. Tourism management. 65- pp 200-211.
14- Johnston,R. Crooks,A&Ormond,M. (2015). Policy implications of medical tourism development in destination countries: revisiting and revising an existing framework by examining the case of Jamaica. Globalization and health.11:29.
15- Kvale, J. (1996). Inter Views: Introduction to qualitative research, Thousand Oaks,CA: Sage.
16- Larisa.F&Țigu.G (2017).Medical tourism market trends - an exploratory research. Proceedings of the International Conference on Business Excellence, De Gruyter Open, vol. 11(1), pages 1111-1121, July.
17- Logar.I(2010). Sustainable tourism management in Crikvenica, Croatia: An assessment of policy instruments. Tourism management. 31.pp 125-135.
18- Medhekar.A & Haq.F(2016). Medical tourism development in Dubai: managing challenges and opportumities. Global journal of business and social science review. Vol.4.no.4. pp18-28.
19- Noree,T.(2015).The impact of medical tourism on the domestic economy and private health system: a case study of Thailand.Phd thesis. Faculty of public health and policy. London school of hygiene and tropical medicine.
20- Perrels. A(2001) efficiency and effectiveness of policy instruments: concepts and practice. Workshop on good practice in policies and measures.government institute of economic research. Finland.8-10 october 2001. 
21- Pocock. N.S, Phua. H.(2011). Medical tourism and policy implications for health systems: a conceptual framework from a comparative study of Thailand, Singapore and Malaysia. Globalization and health. 7:12.
22- Rokni.L, Avci.T, Park.S.H (2017). Barriers of developing medical tourism in a destination : a case of South Korea. Iran J Public Health. Vol 46. No 7. Pp 930-937.
23- Rudra.Purba(2011). Impacts of medical and wellness tourism centers on the communities around them: case studies in delhi and kerala. Phd dissertation. Graduate school, New Brunswick.
24- Singh.V.K(2009).Public policies for facilitating medical tourism industry in Asia. Fourth annual international conference on public policy and management. Indian institute of management. India. Banglore. 9th -12th august, 2009.
25- Swanson.D & Bhadwal.S(2009).Creating adaptive policies. A guide for policy-making in an uncertain world. Sage publication inc.
26- Theobald. W.F(2005). Global tourism. Elsevier inc.
27- Travers.R , Thelen.S, Helmy.E, Nabil.N, Elmasri.A(2008).Medical tourism development strategy. Final report. Prepared for industrial modernization centre. Egypt.
28- UNEP & WTO(2005). Making tourism more sustainable. A guide for policy makers.
29- Waters.A.M,Smith.C.T,Young.BCand Jones.T(2014) The CONSENSUS study: protocol for a mixed methods study to establish which outcomes should be included in a core outcome set for oropharyngeal cancer.Trials. no 15. Pp168-176.
30- Verulava.T, Jorbenadze.R(2018) Medical tourism in Georgia: current barriers and recommendations. Malaysian journal of public health medicine. Vol 18.