حکمرانی توزیع انرژی برق در ایران: آینده نگاری و توسعه پیشنهادات سیاستی

نویسندگان

1 دکترای آینده‌پژوهی دانشگاه‌ تهران

2 دانشکده مدیریت دانشگاه تهران

3 استاد مدیریت دانشگاه‌تهران

چکیده

هدف مقاله حاضر، ترسیم سناریوهای اصلی بدیل درخصوص آینده حکمرانی در عرصه توزیع انرژی برق ایران و ارایه پیشنهاداتی برای سیاستگذاری در این زمینه است. بدین‌منظور، با بهره‌گیری از مدل شوارتز در سناریونویسی و رویکرد ترکیبی در روش‌شناسی پژوهش (تلفیق ابزارهای کمی مانند پرسشنامه تحلیل آثار متقاطع و نرم‌افزار سناریو ویزارد با ابزار کیفی مانند مصاحبه و پنل خبرگان) آینده حکمرانی در حوزه تسهیلات عام‌المنفعه و به طور‌خاص توزیع انرژی برق در ایران طی افق بیست ساله پژوهش، به‌طور نظام‌مند واکاوی شده است. درنتیجه، آینده حکمرانی در این عرصه، در قالب پنج سناریوی «دولت کرخت بزرگ»، «حاکمیت رانتیر»، «حکمرانی بازاری فردگرا»، «حکمرانی بازاری جمع‌گرا» و «حکمرانی اجتماعی هوشمند (خودحکمرانی)» تبیین و توصیف گردیده است. سپس با بهره‌گیری از یافته‌های پژوهش و دیدگاه‌های خبرگان، برای هر یک از سناریوهای بدیل (سوم تا پنجم)، گزینه‌هایی برای تدوین سیاست‌ها پیشنهادشده است.

کلیدواژه‌ها


1- پورعزت، علیاصغر(1393)، مبانی مدیریت دولتی، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (انتشارات سمت)، چاپ سوم، تهران.
2- مرزبان، احسان، محمدی، مهدی، علی‌اصغر، پورعزت و قادری، سیدفرید (1397) آینده‌ حکمرانی در عرصه تسهیلات عام‌المنفعه: عوامل کلیدی و روندهای نوظهور (در نوبت چاپ) مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی         .
3- Batalli, Mirlinda (2011) Impact of Public Administration Innovations on Enhancing the Citizens’ Expectations, International Journal of e-Education, e-Business, e-Management and e-Learning, Vol. 1, No. 2, pp:156-162
4- Bazilian, M., Nussbaumer,  P.,  Eibs-Singer,  C.,  Brew-Hammond,  A.,  Modi,  V.,  Sovacool,  B.,  Ramana,  V.and Aqrawi, P-K. (2012)  ‘Improving Access to Modern Energy Services : Insights from Case Studies.’  The Electricity Journal, 25.1: 93–114
5- Bishop, Peter. Andy Hines. Terry Collins. (2007)."The current state of scenario development: an overview of techniques". Foresight. Vol. 9. Iss: 1. pp. 5-25.
6- Bostrom, N., (2009). The future of humanity. In: Olsen, J.-K.B., Selinger, E., Riis, S. (Eds.), New Waves in Philosophy of Technology. Palgrave McMillan, New York.
7- Brown, M.A. (2014) Enhancing Efficiency and Renewables With Smart Grid Technologies and Policies, Futures, Vol. 58 pp.21-33
8- Christiansen, J. and L. Bunt. 2012. Innovation in policy: Allowing for creativity, social complexity and uncertainty in public governance. MindLab & Nesta pub. England.
9- European Commission, Directorate-General for Research and Innovation (2013) Powering European Public Sector Innovation: Towards A New Architecture, Publications Office of the European Union.
10- Foran, Tira & Fleming, David & Spandonide, Bruno & Williams, Rachel & Race, Digby, 2016. "Understanding energy-related regimes: A participatory approach from central Australia," Energy Policy, Elsevier, vol. 91(C), Pp. 315-324.
11- Fratzscher, Susanne (2015) The Future of Utilities: Extinction or Re-Invention: A Transatlantic Perspective, Heinrich Böll Stiftung, Washington, D.C.
12- Freeman Jody (2000) The Private Role In Public Governance, New York University Law Review, Vol. 75, No. 101. pp. 47-58.
13- Glenn C. Jerome, Gordon J. Theodore, ( 2009) Introduction To The Futures Research Methods Series v3, The Millennium Project, Futures Research Methodology
14- Gollwitzer, L. (2014)  Community-based Micro Grids: A  Common Property Resource Problem, STEPS Working Paper 68, Brighton: STEPS Centre
15- Graffy, E. (2011). Confronting complexity: Rethinking the role of public attitudes in sustainable energy change. Center for Sustainability and the Global Environment (SAGE) Weston Roundtable Lecture Series, University of Wisconsin-Madison.
16- Grunwald, Armin (2011) Energy futures: Diversity and the need for assessment, Futures, Volume 43, Issue 8, October 2011, pp. 820–830.
17- Inayatullah, Sohail and Song, Mei-Mei, (2014) Visions and scenarios of democratic governance in Asia 2030, Futures, Vol 60, pp. 1–13.
18- IRENA. 2014. REthinking Energy 2014: Towards a new power system. International Renewable Energy Agency. Abu Dhabi.
19- Laird, F. 2013. Against transitions? Uncovering conflicts in changing energy systems. Science as Culture. Vol. 22. pp. 149–156.
20- Miller, Clark A, O’Leary, Jason, Graffy, Elisabeth, Stechel, Ellen B., Dirks, Gary (2015) Narrative futures and the governance of energy transitions. Futures. Vol. 70. pp. 65-74.
21- Maykut Pamela S. & Morehouse Richard (1994) Beginning Qualitative Research: A Philosophic and Practical Guide, Psychology Press, 194 pages
22- Misuraca, Gianluca, Broster, David & Centeno, Clara (2012) Digital Europe 2030: Designing scenarios for ICT in future governance and policy making, Government Information Quarterly Vol. 29. Pp.121–131.
23- OFlynn, Janine and Wanna, John (2008) Collaborative Governance: A new era of public policy in Australia? Published by ANU E Press. The Australian National University
24- Ostrom, Elinor, (2005) Understanding institutional diversity. Princeton: Princeton University Press. USA.
25- Parson, E A, (2008) ‘Useful Global-Change Scenarios: Current Issues and Challenges’  Environmental Research Letters, Vol. 3. Num. 4.
26- Reed, P. & J. Kasprzyk. 2009. Water resources management: the myth, the wicked, and the future. Journal of Water Resource, Planning and Management. Vol. 135. Iss. 6. pp. 411–413.
27- Schwartz, P. (1992). The art of the long view. London: Century Business.
29- Son, Hyeonju. 2012. “The Future Of South Korea: Alternative Scenarios For 2030.” . Futures. Vol 52. Pp. 27-41.
30- Weinrub, al & Giankatarino, Anthony (2015) Local clean energy alliance, Democratizing Our Energy Future: Toward a Climate Justice Energy Platform, June 2015
31- Wilbanks, T., Bilello, D., Schmalzer, D., & Scott, M. (2012). Climate change and energy supply and use. Technical report to the US Department of Energy. Oak Ridge, US Department of Energy, Office of Science.
32- Withycombe Keeler, Lauren, Wiek, Arnim, White, Dave D. & Sampson, David A, (2015) Linking stakeholder survey, scenario analysis, and simulation modeling to explore the long-term impacts of regional water governance regimes, environmental science & policy Vol. 48 pp. 237–249.