مبانی مطالعه تطبیقی سیاستگذاری فرهنگی با محوریت مرجعیت‌ها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم سیاسی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

2 دانشجوی دکتری سیاستگذاری عمومی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

چکیده

در این مقاله ضمن ارایه تعاریفی چند از فرهنگ و نقش آن در اجتماع انسانی، به بررسی نقش و اهمیت مطالعات تطبیقی فرهنگی می‌پردازیم. اگر این گفته مشهور را بپذیریم که «تجربه پدر علم است»، از مطالعات تطبیقی می‌توان به عنوان یکی از اصلی‌ترین راه­های استفاده  از تجربه در علوم انسانی یاد کرد. در مطالعات تطبیقی می‌توان به موضوعات مختلف با رویکردهای متفاوتی نزدیک شد و یکی از آ­ن‌ها در مطالعه سیاست فرهنگی، استفاده از مفهوم مرجعیت‌هاست. مرجعیت به ما کمک می‌کند تا سمت و سوی سیاست‌های فرهنگی کشورها را دریافته و میزان اثربخشی سیاست‌هایشان را تا حد قابل قبولی ارزیابی کنیم. کشورها رویکردهای مختلفی به سیاست فرهنگی اتخاذ می‌کنند که آ­نها را بر طیفی از مداخله حداقلی تا حداکثری قرار می‌دهد. امروزه حفظ تنوع فرهنگی به عنوان یک مرجعیت کلان بین‌المللی در عرصه سیاستگذاری فرهنگی پذیرفته شده و بر اهمیت آن در دستیابی به توسعه متوازن تاکید می‌شود.

کلیدواژه‌ها


الف) فارسی
1- تاجیک، محمدرضا (1379)، تأمل آسیب‌شناختی بر فرهنگ ایران، در  مجید وحید، سیاستگذاری فرهنگی در ایران امروز، تهران: مرکز بازشناسی اسلام و ایران.
2- پارسونز، وین (1385)، مبانی سیاستگذاری عمومی و تحلیل سیاست‌ها، ترجمه حمیدرضا ملک محمدی، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی، چاپ اول، جلد اول.
3- پهلوان، چنگیز (1378)، فرهنگ‌شناسی، گفتارهایی در زمینه فرهنگ و تمدن ایران، تهران، انتشارات پیام امروز. 
4- حسین‌لی، رسول (1379)، مبانی و اصول سیاست فرهنگی در آسیا و آفریقا، تهران، نشر آن.
5- روح‌الامینی، محمود (1365)، زمینه فرهنگ‌شناسی تألیفی در انسان‌شناسی فرهنگی و مردم‌شناسی، تهران، نشر عطار.
6- رز، ریچارد (1385)، راهنمای کاربردی یادگیری سیاستگذاری عمومی تطبیقی، ترجمه محمد صفار، تهران، انتشارات سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور.
7- فرهنگی، علی‌اکبر (1377)، نظری به فرهنگ، مجله نامه فرهنگ، ش 30، تابستان 1377.
8- فکوهی، ناصر (1379)، از فرهنگ تا توسعه، انتشارات فردوسی، تهران.
9- کانکلینی، نستور گارسیا (1379)، گزینه­های سیاست فرهنگی در عرصه جهانی‌شدن، ترجمه مصطفی اسلامیه در کتاب گزارش جهانی فرهنگ، تهران: مرکز انتشارات کمیسیون ملی یونسکو.
10- کمیسیون ملی یونسکو (1390)، اعلامیه جهانی تنوع فرهنگی یونسکو، مترجم: مهرناز پیروزنیک، تهران، کمیسیون ملی یونسکو در ایران.
11- گیدنز، آنتونی (1374)، جامعه‌شناسی، ترجمه منوچهر صبوری، تهران: نشر نی، چاپ دوم.
12- معینی، جهانگیر (1374)، نظریه و فرهنگ، تهران، مرکز مطالعات تحقیقات فرهنگی بین‌المللی، چاپ اول.
13- ملک‌محمدی، حمیدرضا (1384)، بررسی اندیشه­های شهید مدرس از منظر سیاستگذاری عمومی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
14- مولر، پیر (1378)، سیاستگذاری عمومی، ترجمه حمیدرضا ملک محمدی، نشر میزان.
15- مورن، مایکل؛ رین، مارتین؛ گودین، روبرت (1393)، دانشنامه سیاستگذاری عمومی، مترجم: محمد صفار، تهران، نشر میزان.
16- وحید، مجید (1383الف)، سیاستگذاری عمومی، تهران، نشر میزان.
17- (1383ب)، کنوانسیون جهانی تنوع فرهنگی. بررسی زمینه‌های فکری­ـ تاریخی، موضوع و چشم‌انداز تصویب و تبعات در سیاستگذاری فرهنگی، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، شماره 63، بهار 1383.
18- (1384)، نگاهی به مشکل سیاستگذاری عمومی در ایران در قالب جامعه‌شناسی سازمان‌ها و با بهره‌گیری از مفهوم مرجعیت، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، شماره 69، پاییز 1384.
19- (1386)، بحثی در سیاستگذاری فرهنگی، فصلنامه سیاست، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره 37، شماره 3، پاییز 1386.
20- هاولت، مایکل؛ رامش، ام،  (1380)، مطالعه خط‌مشی عمومی، مترجمان عباس منوریان و ابراهیم گلشن، تهران، مرکز آموزش مدیریت دولتی.
ب) انگلیسی
21- Cowen, Tyler, 2005, How the U.S. Funds the Arts. National Endowment for the Arts, Washington, DC: 2005.
22- Monica Gattinger, Diane Saint-Pierre & Alexandre Couture Gagnon, 2008, Toward Subnational Comparative Cultural Policy Analysis: The Case of Provincial Cultural Policy and Administration in Canada, The Journal of Arts Management, Law, and
23- Mulcahy, Kevin V. 2006, Cultural Policy: Definitions and Theoretical Approaches, The Journal of Art’s Management, Law, and Society, 35:4.
24- Poirrier, Philippe, French Cultural Policy in Question, 1981-2003, in Julian BOURG (Dir.), After the Deluge, New Perspectives on Postwar French Intellectual and Cultural History, Lanham Md., Lexington Books, 2004, p. 301-323.
25- Ryan, Michael, 2010, Cultural Studies; a practical introduction, Wiley-Blackwell.
26- Schuster, J. M., 1985, Supporting the Arts: An international Comparative Study of Arts Funding in Eight Countries, Washington: National Endowment for the Arts.
27- Schuster, J. M., 2002, Sub-National Cultural Policy — Where the Action is: Mapping State Cultural Policy in the United States. International Journal of Cultural Policy 8 (2): 181–196.
28- Smith, Kevin B. and Christopher W. Larimer, 2009, The Public Policy Theory Primer, Westview Press.