«بازی تمایز و تضاد»؛ رهیافتی نو برای فهم تاریخ ذهنیّت توسعه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه علوم سیاسی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

چکیده

نویسنده تاریخ ذهنیّت توسعه را «تاریخ جستجوی یک وضعیّت زیستی ممکنِ بهتر برای انسان در جهان» تعریف نموده و برای آن سه خصلت «ازلیّت، نسبیّت و ناتمامیّت تاریخی» قائل است چراکه به زعم وی، جستجوی این وضعیّت نه آغازی صرفاً مدرن داشته، نه خاصّ انسان اروپایی بوده و نه اساساً پایان پذیر است. نویسنده در ادامه، تمثیل «بازی» را از کاربردهای مرسوم آن نظیر کاربست ویتگنشتاینی، گادامری و دریدایی جدا نموده و رهیافت «بازی تمایز و تضاد» را به مثابۀ ابزار تئوریک جدیدی برای فهم تاریخ ذهنیّت توسعه صورتبندی و بر ده پایه استوار کرده است. به زعم وی، تاریخ ذهنیت توسعه در هر جامعه، خاصّ آن جامعه و بیش از همه محصول بازیهای تمایز و تضادِ بزرگ رخداده در تاریخ حیات آن جامعه است. بازیهای تمایز و تضاد حادث در تاریخ یک جامعه، اکنونیّت حیات ذهن و تجربۀ زیسته انسان در آن جامعه را بَرساخته و امکانهای آیندۀ او در همان جامعه را بَر می‌سازند. 

کلیدواژه‌ها


الف. فارسی
1. اسپیگلبرگ هربرت (1392). جنبش پدیدارشناسی. ترجمه مسعود علیا. تهران: مینوی خرد.
2. اسملسر، نیل. جی. (1376). جامعه شناسی اقتصادی. ترجمه محسن کلاه چی. تهران: کویر.
3. اسملسر، نیل. جی. (1381). به سوی نظریه مدرنیزاسیون. مندرج در؛ مالکوم واترز. جامعه سنتی و جامعه مدرن. ترجمه منصور انصاری. تهران: نقش جهان.
4. الیوت، آنتونی و ترنر، برایان (1390). برداشت هایی در نظریه اجتماعی معاصر. ترجمه فرهنگ رشاد. تهران: جامعه شناسان.
5. باشلار، گاستون (1385). معرفت شناسی. ترجمه جلال ستاری. تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی.
6. بالاندیه، ژرژ (1374). انسان شناسی سیاسی. ترجمه فاطمه گیوه چیان. تهران: آران.
7. برت، ادوین آرتور (1369). مبادی مابعدالطبیعی علوم نوین. ترجمه عبدالکریم سروش. تهران: علمی و فرهنگی.
8. برتون، رولان (1380). قوم شناسی سیاسی. ترجمه ناصر فکوهی. تهران: نی.
9. بوردیو، پی یر (1380). تمایز. ترجمه حسن چاوشیان، تهران: ثالث.
10. بیتس، دانیل (1375). انسان شناسی فرهنگی. ترجمه محسن ثلاثی. تهران: علمی.
11. پاپر، کارل (1379). اسطورۀ چارچوب. ترجمۀ علی پایا. تهران: طرح نو.
12. پارسونز، تالکوت (1381). اصول عام تکاملی در جامعه. مندرج در؛ مالکوم واترز. جامعه سنتی و جامعه مدرن. ترجمه منصور انصاری. تهران: نقش جهان.
13. پواریه، ژان (1370). تاریخ مردم شناسی. ترجمه پرویز امینی. تهران: خردمند.
14. پین، مایکل (1382). فرهنگ اندیشۀ انتقادی از روشنگری تا پسامدرنیته. ترجمه پیام یزدانجو. تهران: مرکز.
15. راسل، برتراند (1388). تاریخ فلسفه غرب. ترجمه نجف دریابندری. تهران: شرکت سهامی کتاب‌های جیبی.
16. رو، ژرژ (1369). بین النهرین باستان. ترجمه عبدالرضا هوشنگ مهدوی. تهران: آبی.
17. رندال، هرمن (1376). سیر تکامل عقل نوین. 2 جلد. ترجمه ابوالقاسم پاینده. تهران: علمی و فرهنگی.
18. ژیلسون، اتین (1357). نقد تفکر فلسفی غرب. ترجمه احمد احمدی. تهران: حکمت.
19. ستاری، سجاد (1395 الف). تاریخ ذهنیت توسعه در غرب. فصلنامه سیاستگذاری عمومی. دورۀ دوّم، شماره اوّل.
20. ستاری، سجاد (1395 ب). فراسوی ریاضیات توسعه؛ در جستجوی الاهیات توسعه. مقاله علمی پژوهشی. در نوبت چاپ.
21. سیدمن، استیون (1386). کشاکش آراء در جامعه شناسی. ترجمه هادی جلیلی. تهران: نی.
22. فراست، اس. ئی (1389). آموزه‌های اساسی فیلسوفان بزرگ. ترجمه غلامحسین توکلی. تهران: حکمت.
23. لیندبرگ، دیوید. سی (1374). سرآغازهای علم در غرب. ترجمه دکتر فریدون بدره ای. تهران: علمی و فرهنگی.
24. لوکاس، هنری (1393). تاریخ تمدن. دو جلد. ترجمه عبدالحسین آذرنگ. تهران: سخن.
25. کاپلستون، فردریک (1388). تاریخ فلسفه. جلد هفتم. ترجمه داریوش آشوری. تهران: سروش.
26. کالینیکوس، آلکس (1383). درآمدی تاریخی به نظریه اجتماعی. ترجمه اکبر معصوم بیگی. تهران: آگه.
27. کوزر، لوییس و روزنبرگ، برنارد (1378). نظریه‌های جامعه شناسی. ترجمه فرهنگ ارشاد. تهران: نی.
28. کوستلر، آرتور (1361). خوابگردها. ترجمۀ منوچهر روحانی. تهران: شرکت سهامی انتشار.
29. کهون، لارنس.(1381). متن‌های برگزیده از مدرنیسم تا پست مدرنیسم. ترجمه عبدالکریم رشیدیان. تهران: نشر نی.
30. گریمال، پیر (1356). فرهنگ اساطیر یونان و رم. ترجمه احمد بهمنش. تهران: امیرکبیر.
31. ماله، آلبر (1363). تاریخ ملل شرق و یونان. ترجمه عبدالحسین هژیر. تهران: دنیای کتاب.
32. مالووان، م. ا. (1368). بین النهرین و ایران باستان. ترجمه رضا مستوفی. تهران: دانشگاه تهران.
33. نولان، پاتریک و لنسکی، گرهارد (1380). جامعه‌های انسانی. ترجمه ناصر موفقیان. تهران: نی.
34. ورنو، روژه و وال ژان (1372). نگاهی به پدیدار شناسی و فلسفه‌های هست بودن. ترجمة یحیی مهدوی. تهران: خوارزمی.
35. ولز، هربرت جورج (1365). کلیات تاریخ. ترجمه مسعود رجب نیا. تهران: سروش.
36. ویتگنشتاین، لودویک (1380). پژوهشهای فلسفی، ترجمۀ فریدون فاطمی. تهران: مرکز.
37. هایدگر، مارتین (1386). هستی و زمان. ترجمه سیاوش جمادی. تهران: ققنوس.
38. هگل، گ. و. ف. (1392). فلسفه تاریخ. ترجمه زیبا جبلی. تهران: شفیعی.
ب. انگلیسی
39. Alexander, Jeffrey C. and Colomy, Paul Burbank (eds.). (1990). Differentiation Theory and Social Change: Comparative and Historical Perspectives. New York: Colombia University Press.
40. Barett, Clifford (1932). Contemporary Idealism in America. New York: Macmillan.
41. Butterfield, H. (1957). The Origins of  Modern Science (1300-1800). New York: Macmillan.
42. Bhaskar, Roy (1993). Dialectic: The Pulse of Freedom. London: Verso.
43. Claessen, Henri J. M. and Skalnik, Peter (eds.). (1978). The Early State. New York: Mouton.
44. Cohen, Ronald L. and Service, Elman Rogers (1978). Origins of the State. Philadelphia: Institute for the Study of Human Issues.
45. Collins, Randall (1975). Conflict Sociology: Towards an Explanatory Science. New York: Academic Press.
46. Dampier William (1971). A History of Science and Its Relations with Philosophy and Religion. Cambridge: Cambridge University Press.
47. Frankfort, Henri et al. (1946). The Intellectual Adventure of Ancient Man. Chicago: University of  Chicago Press.
48. Gluckman, Max (1955). Custom and Conflict in Africa. Oxford: Basil Blackwell.
49. Gurvith, Georges (1971). The Social Frameworks of Knowledge. New York: Harper & Row.
50. Haskins, Charles Homer (1927). Studies in the History of Medieval Science. Cambridge: Harvard University Press.  
51. Liedman, Sven_Eric (1977).  The Game of Contradictions: The Philosophy of Friedrich Engels and the Science of the 19th Century. Lund: Cavefors.
52. Moyar, Dean, )ed..( (2010). The Routledge Companion to Nineteenth Century Philosophy. London: Routledge.
53. Parsons, Talcot (1966). Societies: Evolutionary and Comparative Perspectives. Englewood Cliffs, New Jersey: Prentice_Hall.
54. Sarton, G. (1927). Introduction to the History of Science. Vol. 1. Washington and Baltimore: Carnegie Institution of Washington.
55. Spengler, Oswald (1928). The Decline of the West. 2Vol. New York: Alfred A. Knopf.
56. Whitehead, Alfred North. (1925). Science and Modern World. Cambridge: Cambridge University Press.