تدوین چارچوبی برای تحلیل وضعیت توسعه‌‌ پایدار با استفاده از شاخص یکپارچه‌‌ سنجش توسعه: ‌نمونه‌‌ موردی پنج صنعت تولیدی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار علوم سیاسی گرایش سیاستگذاری عمومی دانشگاه شهید باهنر کرمان

چکیده

هدف این مقاله طراحی مدلی برای دست‌یابی به یک شاخص توسعه پایدار مرکب (ICSD) به منظور یکپارچه کردن اطلاعات عملکرد اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی صنایع تولیدی می‌باشد. بدین منظور زیر‌شاخصهای توسعه پایدار با یکدیگر ادغام و شاخص یکپارچه­ای برای سنجش توسعه پایدار ارائه شده است. چارچوب و مدل محاسباتی آن در صنایع تولیدی مختلفی از قبیل تولید رنگ­های پودری، تولید مقوا از ضایعات کشاورزی، تولید مقوا از ضایعات کاغذ و مقوا، تولید سموم مایع علف‌کش و تولید انواع شوینده­ها بررسی شده است و انطباق یک صنعت تولیدی با توسعه پایدار تعیین و رتبه بندی شده است. بدین منظور شاخص­های نرمال‌شده به سه زیر شاخص پایداری اختصاص داده شدند و در نهایت به صورت یک شاخص یکپارچه بررسی عملکرد شرکت­ها ترکیب شدند. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می­دهد که مهم‌ترین عامل کاهش مقدار ICSDدر شرکت­ها، زیرشاخص پایداری اجتماعی می­باشد. با استفاده از نتایج مدل تحقیق، پیشنهادهائی برای بهبود وضعیت صنایع تولیدی مختلف از منظر توسعه پایدار ارائه شده است. 

کلیدواژه‌ها


1. پارتر، رابرت، ایونز، سلی لوید (1384)‌ شهر در جهان در حال توسعه، ترجمه ایراندوست، کیومرث، دهقان، مهدی، احمدی، میترا، تهران: انتشارات سازمان شهرداری­ها و دهیاری­های کشور، وزارت کشور.
2. پوراصغر سنگاچین، فرزام، صالحی، اسماعیل، مثنوی، محمدرضا (1389)‌ «مقایسه تطبیقی: تحلیل روش‌های سنجش توسعه پایدار»، پژوهش‌های محیط زیست، شماره 1، صفحات 82-67.
3. کلانتری، خلیل، اسدی، علی، چوبچیان، شهلا‌ (1389)‌ «تدوین و اعتبارسنجی شاخص‌های توسعه پایدار مناطق روستایی»، مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه‌ای، شماره 2، صفحات 86-69.
4- Attamimi, F. (2011)‌ Sustainability analysis of beef production with Bali cattle in smallholder farms on Ceram Island, Indonesia, Ph.D thesis of Faculty of Agricultural Sciences,  UNIVERSITÄT HOHENHEIM.
5- Azapagic A, Perdan S. (2000) Indicators of sustainable development for industry: a general framework. Trans IChemE (Proc Safety Envir Prot) Part B, 78, 4, 243–261.
6- Azapagic A. (2004), Developing a framework for sustainable development indicators for the mining and minerals industry. J Cleaner Prod, 12, 639–362.
7- Balas D. F., Heloise Buckland b, Mireia de Mingo (2009) Explorations on the Universitys role in society for sustainable development through a systems transition approach. Case-study of the Technical University of Catalonia (UPC). Journal of Cleaner Production 17 1075–1085.
8- Daly H, Cobb J. (1989) For the Common Good: Redirecting the Economy Towards Community, the Environment, and a Sustainable Future. Boston, MA, USA: Beacon Press.
9- DJSI-Dow Jones Sustainability Indexes. Dow Jones Sustainability World Indexes Guide, Version 5.0. Available at: http://www.sustainability-index.com, 2003.
10- Dresner, S. (2005) “Sustainability basics”, Translated by Daneshvar Kakhki, Ferdowsi university, Mashhad, P109 (Inpersian).
11- GRI-Global Reporting Initiative. Sustainability Reporting Guidelines 2002 on Economic, Environmental and Social Performance. Global Reporting Initiative, Boston, USA. Available at: http://www.globalreporting.org, 2002.
12- Guan, D., Gao, W., Su, W. Li, H., Hokao, K. (2011). Modeling and dynamic assessment of urban economy–resource–environment system with a coupled system dynamics – geographic information system model. Ecological Indicators, 11, 1333–1344.
13- IChemE. Sustainable Development Progress Metrics Recommended for use in the Process Industries. Available at: http://www.icheme.org/sustainability/metrics.pdf, 2004.
14- ISO. Quantities and Units, ISO Standards Handbook. Gen`eve: International Organization for Standardization, 1993.
15- JRC – Joint Research Center. Internal Market Index 2002: Technical Details of the Methodology. Institute for the Protection and Security of the Citizen, Technological and Economic Risk Management. Applied Statistics Group. Available at: http://www.jrc.cec.eu.int/, 2002.
16- Kanti Konar, A. (2009) A Paradox of Corporate Perception and Perpetuation.
17- Krajnc D, Glaviˇc P. “Indicators of sustainable production”, Clean Technol Environ Policy, 5, 279–288.
18- Krajnc, D., Glavic, P. (2005). “A model for integrated assessment of sustainable development”, Resources, Conservation and Recycling, 43, 189-208.
19- Meyar-Naimi H, Vaez-Zadeh. S. (2012) “Sustainable development based energy policy making frameworks, a critical review”, Energy Policy 43, 351–361.
20- Murray CJL, Lauer J, Tandon A, Frenk J. (2001) Overall health system achievement for 191 countries. Global Programme on Evidence for Health Policy Discussion Paper Series: No. 28.World Health Organization (WHO). Available at: http://www3.who.int/whosis/discussion papers/pdf/paper28.pdf.
21- OECD – Organization for Economic Co-operation and Development. An Update of the OECD Composite Leading Indicators. Short-term Economic Statistics Division, Statistics Directorate/OECD. Available at: http://www.oecd.org, 2002.
22- OECD – Organization for Economic Co-operation and Development. Corporate Responsibility, Private Initiatives and Public Goals. Paris, France: OECD Publications, 2001.of Corruption. J Soc Sci, 18(2): 81-93.
23- Pripco, C. (2005)‌ Sustainable Development. Available at: www.ingham.org/ce/CED/article.
24- Roca, L.C. (2011)‌ The use of indicators in Canadian corporate sustainability reports. Master thesis, Ryerson University.
25- Saaty TL. (1980) Analytical Hierarchy Process: Planning, Priority Setting, Resource Allocation, NewYork: McGraw-Hill.
26- Seljak J. (2001) Sustainable Development Indicators (in Slovenian language, abstract in English), Ljubljana, Slovenia: Institute of Macroeconomic Analysis and Development (IMAD).
27- Sikdar SK. (2003) “Sustainable development and sustainability metrics”. AIChE J, Vol. 49(8), 1928–32.
28- Statistics Finland. Index of Environmental Friendliness. Available at: http://www.stat.fi/tk/yr/ye22 en.html, 2003.
29- UNDP – United Nations Development Programme. Human Development Report. New York: Oxford University Press. Available at: http://hdr.undp.org/, various years, 1990–2003.
30- Veleva V, Ellenbecker M. (2001) “Indicators of sustainable production: framework and methodology”, J Cleaner Prod, Vol. 9, 519–49.
31- WBCSD – World Business Council for Sustainable Development. Signals of Change: Business Progress Toward sustainable Development. Gen`eve, Switzerland, 1997.
32- WEF – World Economic Forum. An Initiative of the Global Leaders of Tomorrow Environment Task Force. Annual Meeting 2002. Pilot Environmental Performance Index. Available at: http://www.ciesin.columbia.edu/indicators/ESI/EPI2002 11FEB02.pdf, 2002.