مفهوم‌پردازی تحلیلی حوزه‌های زیست‌بوم حکمرانی بن‌سازه

نوع مقاله : مقاله مروری

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری رشته تصمیم‌گیری و خط‌مشی‌گذاری عمومی، دانشکده مدیریت و برنامه‌ریزی راهبردی، دانشگاه جامع امام حسین(ع)، تهران، ایران

2 دانشیار تصمیم‌گیری و خط‌مشی‌گذاری عمومی، دانشکده مدیریت و برنامه‌ریزی راهبردی، دانشگاه جامع امام حسین (ع)، تهران، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف تحلیل و بررسی «حکمرانی بن ‌سازه» به‌عنوان خلاقیت نوین بشر در پاسخ‌ به پیچیدگی­ های حاکم بر مسائل عمومی از طریق مرور سیستماتیک مطالعات مرتبط با این حوزه نگارش یافته است. برای بررسی مطالعات حوزه حکمرانی بن‌سازه از روش مرور سیستماتیک استفاده شده و به همین منظور 67 مقاله که بیشترین ارتباط را با کلیدواژه ­های حوزه حکمرانی بن‌سازه داشته‌اند از بین کلیه مقالات منتشرشده در پایگاه­ های معتبر علمی بین­ المللی در بازه سال‌های 2016 تا 2023 میلادی گزینش و بررسی شده‌اند. مسائل خط‌ مشی عمومی به‌خودی‌خود، پیچیده هستند چرا که به طور انکارناپذیری با عموم انسان‌ها سروکار دارند. گسترش فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطاتی دولت‌ها را به فکر بهره‌گیری از این امکانات جدید، گذر از ابزارهای سنتی تک ساحته، حرکت به‌سوی ابزارهای چندگانه و ابزارهایی مشارکتی‌تر و بالاخره استفاده از ابزارهای بن‌سازه‌ای انداخت که با ساخت شبکه‌ای‌تر شده جوامع مردن هم‌خوان‌تر باشد. بر اساس رهاورد پژوهش، در زیست‌بوم بن‌سازه امروزی چهار دسته بازیگر در هم‌تنیده را می‌توان احصا نمود: بن‌سازه، مالکان بن‌سازه، کاربران بن‌سازه و مکمل‌ها؛ از یک سو حکومت‌ها از بن‌سازه به مثابه ابزاری برای حکمرانی و اداره بهره‌ می‌جویند و از سوی دیگر این بن‌سازه‌ها هستند که بر اساس نوع کارکرد و ماهیت خود قادرند تا بر کاربران نهایی به شیوه‌ای نوین حکمرانی کنند. یعنی آن‌ها قادرند تصمیماتی را اتحاذ کنند که منافع عمومی جوامع را تهدید نماید؛ بنابراین دولت‌ها برای صیانت از منافع عمومی باید نوعی حکمرانی را در قبال بن‌سازه‌ها اتخاذ کنند. همچنین ماهیت جدید بن‌سازه‌ها دسته دیگری از بازیگران را در معرض خطر قرار می‌دهد که در ادبیات از آن‌ها تعبیر به مکمل‌ها شده و این افراد مسئول عرضه کالا یا خدمت در بستر بن‌سازه هستند. نحوه برخورد شرکت‌های مالک بن‌سازه با این افراد، اساس مفهوم چهارم را تشکیل می‌دهد.

کلیدواژه‌ها


  1. Howlett, M. (2024). Designing Public Policy
  2. Platform Governance in the Presence of Within-complementor Interdependencies: Evidence from the Rideshare Industry. (2023). Management Science, 70(2).
  3. Robert W. Gehl, Diana Zulli. (2023). The digital covenant: non-centralized platform governance on the mastodon social network. information, communication & society, 26(16), 3275-3291.
  4. Wright, L. (2022). Automated Platform Governance Through Visibility and Scale: On the Transformational Power of AutoModerator. Social Media + Society, 1-11.
  5. A Teh, T.-H. (2022). Platform Governance. American Economic Association, 14(3).
  6. Marin Jovanovic, David Sj¨odin, Vinit Parida. (2022). Co-evolution of platform architecture, platform services, and platform governance: Expanding the platform value of industrial digital platforms. technovation, 118.
  7. Liang Chen , Jingtao Yi , Sali Li, Tony W. Tong. (2021). Platform Governance Design in Platform Ecosystems: Implications for Complementors’ Multihoming Decision. Journal of management, 48(3).
  8. Mark Fenwick · Joseph A. McCahery · Erik P. M. Vermeulen. (2019). The End of ‘Corporate’ Governance: Hello ‘Platform’ governance. European Business Organization Law Review, 20, 171-199.
  9. Yuchen Zhang, Jingjing Li , Tony W. Tong. (2020). Platform governance matters: How platform gatekeeping affects knowledge sharing among complementors. Strategic Management Journal.
  10. Gorwa, R. (2019). The platform governance triangle: conceptualising the informal regulation of online. INTERNET POLICY REVIEW, 8(2).
  11. Gorwa, R. (2019). What is platform governance? INFORMATION, COMMUNICATION & SOCIETY, 22(6), 854-871.
  12. Suzor, N. (2020). A constitutional moment: How we might reimagine platform governance. computer law & security review.
  13. Tomasz Janowski, Elsa Estevez, Rehema Baguma. (2018). Platform governance for sustainable development: Reshaping citizen-administration relationships in the digital age. government information Qauarterly.
  14. Schnellenbach, J. (2021). How algorithms rule the world: Democratic algorithms for the public sphere. Oxford University Press.
  15. Srnicek, J. (2016). Platform capitalism. John Wiley & Sons.
  16. Wu, T. (2018). The curse of bigness: Antitrust in the new gilded age. W. W. Norton & Company.
  17. Abdulrahaman, M. D., Faruk, N., Oloyede, A. A., Surajudeen-Bakinde, N. T., Olawoyin, L. A., Mejabi, O. V., ... & Azeez, A. L. (2020). Multimedia tools in the teaching and learning processes: A systematic review. Heliyon, 6(11).
  18. Biermann, F., Pattberg, P., Brock, A., & Mayer, A. (2010). Global governance: A transformation perspective. Environmental Policy and Governance, 20(3), 184-198.
  19. Matias, J. N., & Mou, M. (2018). Civilservant: Community-led experiments in platform governance. In 2018 CHI conference on human factors in computing systems. ACM.
  20. Srnicek, N. (2016). Platform capitalism. Cambridge: Polity Press. Stoker, G. (1998). Governance as theory: Five propositions. International Social Science Journal, 50 (155), 17–28.
  21. Gillespie, T. (2018b). Regulation of and by platforms. In J. Burgess, A. Marwick, & T. Poell (Eds.) , The SAGE handbook of social media (pp. 254–278). 
  22. Gillespie, T. (2018a). Custodians of the internet: Platforms, content moderation, and the hidden decisions that shape social media. New Haven, CT: Yale University Press.
  23. Suzor, N. (2019). Lawless: The secret rules that govern our digital lives (Draft). Cambridge: Cambridge University Press.
  24. Suzor, N., Van Geelen, T., & Myers West, S. (2018). Evaluating the legitimacy of platform governance: A review of research and a shared research agenda. International Communication Gazette. 
  25. Baldwin, R., & Parker, G. (2019). Platform revolution: How networked markets are transforming the economy and remaking society. Harvard Business Press.
  26. Gillespie, T. (2018). Custodians of the internet: Platforms, content moderation, Hidden Decisions That Shape Social Media. MIT Press.
  27. Meijer, A. (2019). Platform governance: A research agenda. Internet Policy Review, 8(4).
  28. Bäckstrand, K. (2006). Multi-stakeholder partnerships for sustainable development: rethinking legitimacy, accountability and effectiveness. European Environment, 16(5), 290–306.
  29. Nooren, P., van Gorp, N., van Eijk, N., & Fathaigh, RÓ. (2018). Should we regulate digital platforms? A new framework for Evaluating policy options. Policy & Internet, 10(3), 264–301.
  30. Linders, D. (2012). From e-government to we-government: Defining a typology for citizen coproduction in the age of social media. Government Information Quarterly, 29(4), 446–454.
  31. Emerson, K., Nabatchi, T., & Balogh, S. (2012). An Integrative framework for collaborative governance. Journal of Public Administration Research and Theory, 22(1), 1–29.
  32. Nieborg, D. B., & Poell, T. (2018). The platformization of cultural production: Theorizing the contingent cultural commodity. New Media & Society. doi:10.1177/1461444818769694
  33. Helberger, N., Pierson, J., & Poell, T. (2018). Governing online platforms: From contested to cooperative responsibility. The Information Society, 34(1), 1–14. doi:10.1080/01972243.2017.1391913
  34. James, E. (2010). Public policy and the global education agenda. International Journal of Educational Development, 30(2), 151-157.
  35. Villeneuve, J. (2017). Citizen-administration relationships. Global encyclopedia of public administration, public policy, and governance (pp. 1–4).
  36. Kaufmann, D., & Kraay, A. (2008). Governance and macroeconomics. Journal of Public Economics, 92(1-2), 1023-1041.
  37. Kooiman, J. (2008). Governing as governance. Public Management Review, 10(4), 439-462.
  38. Bogost, I., & Montfort, N. (2007). New media as material constraint: An introduction to platform studies. In Proceedings of the first international HASTAC conference (pp. 176–193). Durham, NC: Lulu Press. 
  39. Bogost, I., & Montfort, N. (2009). Platform studies: Frequently questioned answers. In Proceedings of the digital arts and culture conference. Irvine, CA. Retrieved from https://escholarship.org/uc/ item/01r0k9br
  40. Gupta, A., & Mason, M. (2016). Disclosing or obscuring? The politics of transparency in global climate governance. Current Opinion in Environmental Sustainability, 18, 82–90.
  41. Mc Lennan, A., & Ngoma, W. Y. (2004). Quality governance for sustainable development? Progress in Development Studies, 4(4), 279–293.
  42. Lange, P., Driessen, P. P. J., Sauer, A., Bornemann, B., & Burger, P. (2013). Governing towards sustainability—Conceptualizing modes of governance. Journal of Environmental Policy & Planning, 15(3), 403–425.
  43. Anheier, M. K. (2004). Civil society and social development: A critical review. World Development, 32(3), 347-376.
  44. Meier, P. (2000). Political institutions, economic growth, and inequality. World Bank Policy Research Working Paper No. 2445.
  45. Nye, J. S. (2008). Power and legitimacy in the 21st century. International Affairs, 84(1), 1-20.
  46. Folke, C., Carpenter, S., Elmqvist, T., Gunderson, L., Holling, C. S., & Walker, B. (2002). Resilience and sustainable development: building adaptive capacity in a world of transformations. AMBIO: A Journal of the Human Environment, 31(5), 437–440.
  47. Rosenau, J. N. (1992). Governance in an uncertain world.
  48. Baldwin, R., & Parker, G. (2019). Platform revolution: How networked markets are transforming the economy and remaking society. Harvard Business Press.
  49. Berkman Klein, J., Walsh, K. A., Crawford, M., & Schultz, D. (2019). Rethinking platform governance: Multi-stakeholder cooperation and emerging global norms. SSRN Electronic Journal.
  50. Janowski, T., Holm, J., & Estevez, E. (2013). Proceedings of the 7th International Conference on Theory and Practice of Electronic Governance. ACM Press International Conference Proceedings Series. 
  51. Janssen, M., & Estevez, E. (2013). Lean government and platform-based governance—Doing more with less. Government Information Quarterly, 30(1), S1–S8. Janssen,
  52. Kitchenham, B., Brereton, O.P., Budgen, D., Turner, M., Bailey, J., Linkman, S., 2009. Systematic literature reviews in software engineering–a systematic literature review. Software Technol. 51 (1), 7–15.
  53. Bogdanor, V. (Ed.). (2005). Joint-Up Government. Oxford University Press.
  54. Brousseau, E., & Vergeer, M. (2017). Governing algorithms: A multi-stakeholder approach. Information, Communication & Society, 20(7), 927-946.
  55. De Stefano, M. (2019). Co-regulation: Can it work? How can it be made more effective? Computer Law & Security Review, 35(2), 105231.
  56. Heeks, R. (2010). Regulation in a hyperconnected world: The role of new regulatory spaces. The Journal of Development Studies, 46(9), 1637-1650.
  57. Meijer, A. (2019). Platform governance: A research agenda. Internet Policy Review, 8(4).
  58. Mittelstadt, B., Wachter, S., & Floridi, L. (2019). Against algorithmic transparency: “Opening the black box” and the challenges of algorithmic accountability. Ethics and Information Technology, 21(4), 181-197.
  59. Stoker, G. (1998). Governance as theory: Five propositions. International Social Science Journal, 50 (155), 17–28