مفهوم مسائل بدخیم (در مقابل مسائل رام) طی سالیان اخیر در حوزههای مختلف علوم مورد توجه قرار گرفته است. با این حال کاربرد این مفهوم در بسیاری از اوقات بدون دقت به مشخصهها و تعاریف زمینهای و کارکردهای آن بوده و گستردگی استفاده از آن برای انواع مسائل باعث تفرق دیدگاهها در شناسایی و تعریف مسائل بدخیم (سرکش) شده است. در این مقاله ابتدا خاستگاهها و ریشههای مسائل بدخیم مورد بررسی قرار میگیرند. تغییر در جریان مسائل عمومی و ایجاد بحرانها در 3 حوزه علوم، دولت و اقتصاد و تلاقی این جریانها به خلق مفهوم مسئله بدخیم منجر شد. اگرچه معرفی کلاسیک مسائل بدخیم توسط افرادی خارج از عرصه سیاستگذاری انجام گرفت اما این مسائل پیش از آن در سیاستگذاری وجود داشتند و به آنها پرداخته میشد. پذیرش منطق دوگانه رام-بدخیم مورد انتقاد واقع شده و وجود یک طیف از میزان بدخیم بودن مسائل بیشتر مقبول صاحبنظران افتاده است. گونهبندی مسائل به بدخیم و رام بر حسب نظریات وضعکنندگان اصطلاح مسئله بدخیم، تا حد زیادی به انواع دستهبندیهای موجود در سیاستگذاری عمومی که مسائل را به بدساختاربندی شده و با ساختاربندی مناسب تقسیم میکند شبیه است. با این حال ترکیبات متغیر و مختلفی از پیچیدگی، عدم قطعیت، تعدد کنشگران و ذینفعان، ابزارها و راهحلها میتواند انواع متفاوتی از مسائل بدخیم را نمایندگی کند. همزمان انتقادات جدی به مفهوم مسائل بدخیم و کارکردهای احتمالی آن نیز مطرح گردیده که از آن جمله میتوان به نقص در تعریف، استفاده نادرست، عدم توجه به بازاندیشی و ناتوانی آن در نفوذ در جریان اصلی در عرصه علم سیاستگذاری اشاره کرد.
Alford, J. & Head, B. W. (2017). Wicked and less wicked problems: a typology and a contingency framework. policy and society, 36(3), 397-413 http://dx.doi.org/10.1080/14494035.2017.1361634
Australian Public Service Commission (APSC). (2007). Tackling wicked problems: A public policy perspective (Discussion Paper). Canberra: APSC. https://leg acy.apsc.gov.au/tackling-wicked-problems-public-policy-perspective
Bashirie, H. (2007). History of political thoughts: Marxist schools.[In Persian]. Ney publication.
Bourdieu, P. (1994). Raisons pratiques: sur la theorie de l'action. [In Persian].Translated by Mardiha, M.
Churchman, C. W. (1967). Guest editorial: wicked problems. Manage Sci. 14(4, Application Series), B141–B142.
Danaeifard, H. (2016). New developments in public policy making. [In Persian]. Imam Sadegh university press.
Danken, T., Dribbisch, K., & Lange, A. (2016). Studying Wicked Problems Forty Years On: Towards a Synthesis of a Fragmented Debate. Der moderne staat - dms: Zeitschrift für Public Policy, Recht und Management, 9(1), 15-33. https://doi.org/10.3224/dms.v9i1.23638
Dunn, W. (2018). Public policy analysis.
Grint, K. (2005). Problems, Problems, Problems: The Social Construction of ‘Leadership. Human Relations Volume, 58(11), 1467–1494. DOI: 10.1177/0018726705061314
Head, B.W. (2008). wicked problems in public policy. Public policy, 3(2), 101-118
Head, B. W. (2019). Forty years of wicked problems literature: forging closer links to policy studies. Policy and society, 38(2), 180–197. https://doi.org/10.1080/14494035.2018.1488797
Head, B. W. (2022). Wicked problems in public policy, understanding and responding to complex challenges. Palgrave Macmillan.
Head, B. & Alford, J. (2015). Wicked Problems: Implications for Public Policy and Management. Administration & Society, 47(6), 711–739. https://doi.org/1177/0095399713481601
Howlett, M & Ramesh, M (1995). Studying public policy. Policy cycles and policy subsystems. [In Persian]. Translated by Monavarian, A. & Golshan, E. Public Administration Training Center
Lönngren, J. & Van Poeck, K. (2021). Wicked problems: a mapping review of the literature. International Journal of Sustainable Development & World Ecology, 28(6), 481-502. DOI: 10.1080/13504509.2020.1859415
Markowska, J., Szalinska, W., Dabrowska, J. and Brzakala, M. (2020). The concept of a participatory approach to water management on a reservoir in response to wicked problems. Journal of Environmental Management, 259, 1-14. DOI: 1016/j.jenvman.2019.109626
Morgan, G. & Burrell, G. (1979). Sociological paradigms and organisational analysis: elements of the sociology of corporate life. [In Persian]. Imam Khomeini institute
Nair, S. & Howlett, M. (2017). The central conundrums of policy formulation: ill-structured problems and uncertainty in Handbook of policy
Noordegraaf, M., Douglas, S., Geuijen, K. & Van Der Steen, M. (2019). Weaknesses of wickedness: a critical perspective on wickedness theory. Policy and Society, 38(2), 278-297. DOI: 10.1080/14494035.2019.1617970
Parsons, D. W. (1995). Public policy: an introduction to the theory and practice of policy analysis. Translated by Malekmohammady, H. [In Persian].
Peters, G. (2021). Advanced Introduction to public policy. Edward Elgar
Peters, G. & Fontaine, G. (2022). Research Handbook of Policy Design. Edward Elgar
Razavi, F., Heydari, H., Rahimi, R. (2017). An inquiry on philosophical paradigms change in knowledge management. [In Persian]. Journal of human resource studies, 24, 189-220.
Rittel, H.W.J. & Webber, M. M. (1973). Dilemmas in a general theory of planning. Policy Sciences,4, 155–169.
Ruhl, J. & Salzman, J. (2020). Introduction: Governing wicked problems. Vanderbilt Law Review, 73(6), 1561-1583
Sarrafi, M. (2000). The fundamentals of regional development planning. [In Persian]. Plan and Budget organization press.
Selg, P., Sootla, G. & Klasche, B. (2023). Relational Approach to Governing Wicked Problems From Governance Failure to Failure Governance. Palgrave Macmillan
Shafritz, J. M. & Borick, C. P. (2008). Introducing public policy. Translated by Malekmohammady, H. [In Persian]. Imam Sadegh university press.
Simon, H. A. (1973). The structure of ill structured problems. Artificial Intelligence, 4(3-4), 181-201.
Termeer, C., Dewulf, A. & Biesbroek, R. (2019). A critical assessment of the wicked problem concept: relevance and usefulness for policy science and practice. Policy and Society, 38(2), 167-179, DOI: 10.1080/14494035.2019.1617971
Torgerson, D. (2007). Promoting the Policy Orientation: Lasswell in Context. In Handbook of Public Policy Analysis: Theory, Politics, and Methods. Edited by Fischer et.al. CRC press
Turnbull, N. & Hoppe, R. (2019). Problematizing ‘wickedness’: a critique of the wicked problems concept, from philosophy to practice. Policy and Society, 38(2), 315–337 https://doi.org/10.1080/14494035.2018.1488796
Wallerstein, I. (1997). Geopolitics and geoculture: essays on the changing worldsystem Translated by Izadi, P. [In Persian]. Ney publication
Warde, A. & Savage, M. (1993). Urban sociology, capitalism, and modernity. Translated by Purreza, A. [In Persian]. SAMT press.
Waters, M. (2001). Globalization. Translated by Mardani, E. & Moridy, S. [In Persian]. IMI Publication.
Xiang, W. (2013). Working with wicked problems in socio-ecological systems: Awareness, acceptance and adaptation. Landscape and urban planning, 110, 1-4. http://dx.doi.org/10.1016/j.landurbplan.2012.11.006
Xiaojing, H., Ruichang, L. & Zhiping, S. (2022). A Bibliometric Analysis of Wicked Problems: From Single Discipline to Transdisciplinarity. Fudan Journal of the Humanities and Social Sciences, 15, 299–329 https://doi.org/10.1007/s40647-022-00346-w
رستگار, سید حامد. (1403). مسائل بدخیم در سیاستگذاری عمومی؛ خاستگاه، مفاهیم و انتقادات. سیاستگذاری عمومی, 10(2), 155-172. doi: 10.22059/jppolicy.2024.98289
MLA
سید حامد رستگار. "مسائل بدخیم در سیاستگذاری عمومی؛ خاستگاه، مفاهیم و انتقادات", سیاستگذاری عمومی, 10, 2, 1403, 155-172. doi: 10.22059/jppolicy.2024.98289
HARVARD
رستگار, سید حامد. (1403). 'مسائل بدخیم در سیاستگذاری عمومی؛ خاستگاه، مفاهیم و انتقادات', سیاستگذاری عمومی, 10(2), pp. 155-172. doi: 10.22059/jppolicy.2024.98289
VANCOUVER
رستگار, سید حامد. مسائل بدخیم در سیاستگذاری عمومی؛ خاستگاه، مفاهیم و انتقادات. سیاستگذاری عمومی, 1403; 10(2): 155-172. doi: 10.22059/jppolicy.2024.98289