سیاستگذاری دیپلماسی انرژی در شرایط تحریم اقتصادی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روابط بین الملل، گروه علوم سیاسی وروابط بین‌الملل، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران

2 استادیار روابط بین‌الملل، گروه علوم سیاسی و روابط بین‌الملل، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران

3 دانشیار روابط بین‌الملل، گروه علوم سیاسی و روابط بین الملل، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران

چکیده

اقتصاد انرژی در قرن 21 بر اساس شکل‌بندی‌های قدرت اقتصاد سرمایه‌داری سازماندهی می‌شود. اقتصاد سرمایه‌داری برای هر کشوری «مزیت نسبی» خاصی در نظر گرفته و بر اساس مزیت نسبی، این گونه از کشورها نقش سیاسی، اقتصادی و راهبردی ایفا می‌کنند. اقتصاد انرژی را باید بخشی از راهبرد جهانی ایالات متحده در «تقسیم بین‌المللی کار» دانست. کشورهایی همانند ایران که در فضای کنش انقلابی و مقاومت قرار داشته باشند، در ساختار تجارت جهانی حاشیه‌ای می‌شوند. کنترل اقتصاد جهانی توسط بازیگرانی شکل می‌گیرد که از قابلیت لازم برای تولید راهبردهای مناسب در سیاست بین‌الملل برخوردار باشند. نقش ایران در سیاست جهانی به گونه تدریجی ماهیت حاشیه‌ای پیدا کرده و در نتیجه می‌توان به این جمع‌بندی رسید که راهبرد بنیادین ساختار نظام بین‌الملل بهره‌گیری از دیپلماسی اجبار و محدودیت‌های راهبردی برای کاهش نقش ایران در اقتصاد جهانی خواهد بود. واقعیت آن است که ایالات‌متحده از سازوکارهای یکجانبه‌گرا در حوزه دیپلماسی انرژی بهره می‌گیرد. پرسش اصلی مقاله آن است که «در شرایط تحریم اقتصادی، ایران می‌بایست از چه راهبردی در اقتصاد انرژی استفاده نماید؟» فرضیه مقاله به این موضوع اشاره دارد که «ایران در شرایط تحریم اقتصادی می‌بایست از راهبرد خوشه‌ای دیپلماسی انرژی استفاده نماید.» در تنظیم مقاله لازم است تا از «رهیافت نئولیبرالیسم نهادگرای اقتصادی» استفاده شود. در چنین رویکردی هر گونه همکاری‌های اقتصادی در سطح جهانی می‌بایست مبتنی بر نشانه‌هایی از نهادگرایی، تحرک و کنش دیپلماتیک باشد.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. Abrams, Elliott (2019), “Trump versus the Government Can America Get Its Story Straight?” Foreign Affairs, Vol. 98, No. 1, January/February 2019.
  2. Agensky, Jonathan, (2020), “Who governs? Religion and order”, Third world quarterly, Vol. 41, No. 4, pp. 583-602.
  3. Amin Mansour, Javad (2016), "International Energy Charter: An Opportunity for Iran's Energy Diplomacy", Quarterly of Foreign Policy, vol., 30, No. 1, pp. 147-172 [In Persian].
  4. Biden, Joseph (2020), “Why America Must Lead Again; Rescuing U.S. Foreign Policy after Trump”, Foreign Affairs, Vol. 99, No. 2, March/April.
  5. Calderaro, Andrea and Anthony Craig (2020), “Transnational Governance of Cybersecurity: Policy Challenges and global inequalities in cyber capacity building”, Third world Quarterly, Vol. 41, No. 4.
  6. Choucri, Nazli and Robert C North, (1975), “Nations in Conflict: National Growth and International Violence”, San Francisco: W.H. Freeman and Co.
  7. Cohen, Robert (2009), “After hegemony; Cooperation and dispute in global political economy”, Tehran: Ashkazar Press [In Persian].
  8. Cooper, Andrew (2020), “china, India and Palter of G20-BRICS engagement differentiated ambivalence between rising Power Status and Solidarity with the Global South”, Third world Quarterly, Vol. 41, No. 3.
  9. Kordzadeh Kermani, Mohammad (2001), "Political Economy of the Islamic Republic of Iran", Tehran: office of Political and International Studies [In Persian].
  10. Kutlay, Mustafa, (2020), “The politics of state in a Post Liberal International Order”, Third world quarterly, Vol. 41, No. 5, pp. 683-706.
  11. Maul, Hans (1982), “Oil and Influence: The Oil Weapon Examined”, in: Energy and Security, edited by Gregory Treverton, England: Power Publishing Company Limited.
  12. Mohammadi, Hamidreza and Ahmad Ghamparvar (2014), "The role of international political economy in changing the governance structures of the Middle East with an emphasis on Iran's energy position", Geography, Quarterly of the Iranian Geography Association, vol. 12, no. 43 [In Persian].
  13. Mosallanejhad, Abbas (2012), "Economic policymaking; Model, Method and Process", Tehran: Rokhdad-e Nou Press [In Persian].
  14. Mosallanejhad, Abbas (2015), "policymaking the political economy of oil and Iran's international sanctions", Journal of Political Science, vol. 10, no. 3, pp. 171-201 Press [In Persian].
  15. Mosallanejhad, Abbas (2018), “The Middle East Security and Donald Trump’s grand Strategy”, Geopolitics Quarterly, Vol. 13, No. 48.
  16. Mosallanejhad, Abbas (2019), “Us Comparative Policy toward Iran and the Middle East”, Geopolitics Quarterly, Vol. 14, No. 52.
  17. Nephew, Richard (2022), “The Art of Sanctions; A look from inside the square”, Tehran: Payame- Mehrab Press [In Persian].
  18. Pompeo, Michael R (2018), “Confronting Iran; The Trump Administration’s Strategy”, Foreign Affairs, Vol. 97, No. 6, November and December.
  19. Richmond, Oliver (2019), “Interventionary order and its methodologies: the relationship between peace and intervention”, Third world Quarterly, Vol. 41, No. 2, PP. 207-227.
  20. Riemsdigk, Michelin, Marianne Marchand and Volker Heins (2021), “New Actor and contested architectures in global migration governance”, Third world Quarterly, Vol. 42, No. 1, PP. 1-15.
  21. Sadeghi, Akbar, Seyed Jalal Dehghani Firouzabadi and Ajili, Hadi (2018), "Essentials of Energy Diplomacy of Iran in the International Political Economy System", Quarterly of International Relations Studies, vol. 11, no. 43, pp. 137-105 [In Persian].
  22. Shahnazizadeh, Seyedreza, Garineh Keshishan Sirki and Hassan Khodaverdi (2019), "Iran's regional policy making in the field of energy diplomacy in the framework of regional political economy (2003-2019)", International Relations Research Quarterly, no. 34, pp. 81-114 [In Persian].
  23. Smith, Roy et al., (2013), "International Political Economy in the 21st Century: Contemporary Issues and Analysis", translated by Amir Mohammad Haji Yousefi and Ruhollah Talebi Arani, Mokhatab Press, Tehran [In Persian].
  24. Strange, Susan (1994), “Rethinking Structural Chang In International Political Economy: States, Firms And Diplomacy”, in Richard Stubbs And Geoffry Underhill, Political Economy And the Changing Global Order, Mc celland & Stewart Inc.
  25. Trillin, Carl (2011), "The Enigma of Abundance; Oil booms and oil governments", translated by Jafar Khairkhahan, second edition, Tehran: Ney Press [In Persian].
  26. Volpi, Frederic and Johannes Gershewski (2020), “Crises and critical junctures in authoritarian regimes: addressing uprisings temporalities and discontinuities”, Third world Quarterly, Vol. 41, No. 4.
سیاستگذاری عمومی
دوره 10، شماره 2
1403
صفحه 83-97

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار