ارائه الگوی سیاستی توسعه تحقیقات پایه؛ مطالعه موردی بنیاد ملی علم ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار پژوهشکده مطالعات فناوری، تهران، ایران

2 پژوهشگر دبیرخانه شورای انقلاب فرهنگی، تهران، ایران

چکیده

حمایت از انجام تحقیقات پایه یا عدم حمایت مستقیم و به‌جای آن استفاده از نتایج این تحقیقات که در سایر کشورها (ی به‌ویژه توسعه یافته) انجام شده‌اند، همچنین نحوه و میزان حمایت از این تحقیقات به گونه‌ای که بیشترین اثرات اقتصادی اجتماعی را برای جامعه داشته باشد همواره یکی از دغدغه‌های سیاست‌گذاران علم کشورها و از جمله ایران بوده است. هرچند بسیاری از پژوهش‌هایی که توسط اساتید در ایران انجام می‌شود از جنس تحقیقات پایه است، اما نهاد مستقلی برای جهت دهی و حمایت از این دسته از تحقیقات وجود ندارد. با عنایت به اینکه مرتبط ترین نهاد برای حمایت از تحقیقات پایه در ایران بنیاد ملی علم ایران (صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران سابق) می‌باشد، بررسی مسائل مرتبط با حمایت از تحقیقات پایه در این نهاد برای پاسخگویی به سوال تحقیق مورد توجه قرار گرفته است. در این پژوهش با هدف دستیابی به الگوی سیاستی توسعه و حمایت از تحقیقات پایه در ایران از روش تحقیق کیفی با راهبرد اکتشافی و برای گردآوری داده‌ها از روش مصاحبه نیمه‌ساختار یافته با 13 نفر از متخصصین، مسئولین سیاست علمی و تعدادی از اعضای هیأت علمی دانشگاه‌ها استفاده شده است. بر اساس تحلیل‌های انجام شده و سازماندهی مقولات، الگوی سیاستی توسعه تحقیقات پایه در ایران دربرگیرنده مؤلفه‌هایی چون تعیین موضوع، تنوع برنامه‌ها، نظام ارزیابی، نظام انگیزشی و کاربردی‌سازی نتایج می‌باشد. همچنین پیشنهاد شده است ایجاد یک نظام گرنت رقابتی حمایت از تحقیقات پایه مورد توجه قرار گیرد؛ در فرایند انتخاب و تعیین موضوعات پژوهشی مورد حمایت هم اولویت‌های سیاست‌گذار (تأمین‌کننده منابع مالی) و هم ترجیحات و علائق پژوهشگران دیده شود؛ بعلاوه پیشنهاد شده نهاد متولی تحقیقات پایه ضمن توسعه و تقویت نظام ارزیابی همتایان و طراحی نظام تشویق داوران، از روش‌ها و فناوری‌های نوین برای ارزیابی طرح‌ها، پیشنهاده‌ها و نیز پژوهشگران استفاده نماید.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. Aagaard K, Norn MT and Stage AK. (2022), How mission-driven policies challenge traditional research funding systems, F1000 Research, 11:949,
  2. Akcigit Ufuk, Hanley Douglas, Serrano-Velarde Nicolas (2013), BACK TO BASICS: BASIC RESEARCH SPILLOVERS, INNOVATION POLICY AND GROWTH, NBER WORKING PAPER SERIES
  3. Arnold Erik, Balázs Katalin (1998), Methods in The Evaluation of PubliclyFunded Basic Research, Technopolis report, A Review for OECD.
  4. Boggio Andrea, Ballabeni Andrea and Hemenway David (2016), Basic Research and Knowledge Production Modes: A View from the Harvard Medical School, Science, Technology & Human Values, Vol. 41(2), 163-193.
  5. Brattströmb Erik, Hellström Tomas (2019), Street-level priority-setting: The role of discretion in implementation ofresearch, development, and innovation priorities, Energy Policy 127, 240–247.
  6. Calvert Jane (2006), What’s Special about Basic Research? Science, Technology & Human Values, Volume 31 Number 2, March, 199-220.
  7. Comprehensive scientific roadmap (1389), [in Persian].
  8. Czarnitzki Dirk and Thorwarth Susanne (2012) Productivity Effects of Basic Research in Low-Tech and High-Tech Industries, ZEW Discussion Papers, No. 12-027
  9. Denzin, N, Linkoln, Y. (2003) Strategies of qualitative inquiry, SAGE Publications, Social Science, Second Edition,
  10. Feldmana Maryann P, Kelley Maryellen R (2006), The ex ante assessment of knowledge spillovers: Government R&D policy, economic incentives and private firm behavior, Research Policy 35, 1509–1521.
  11. Frascati manual (2015), Guidelines for Collecting and Reporting Data on Research and Experimental Development
  12. General policies of science and technology (1393), [in Persian].
  13. Ghazinoori Soroush, Radaei Niloufar (2019), The Framework for STI Policy Programs, Journal of Science & Technology Policy, Volume 11, Number 2 527-542, [in Persian].
  14. Goldfarb Brent (2008), The effect of government contracting on academic research: Does the source of funding affect scientific output?, Research Policy 37, 41–58.
  15. Hellstro ̈m Tomas, Jacob Merle and Sjo ̈o Karolin (2017), From thematic to organizational prioritization: the challenges of implementing RDI priorities, Science and Public Policy, 44(5), 599–608.
  16. Lei Rong, Lv Jianqiu (2010), Study on the Evaluation System of Basic Research Projects Outputs, International Conference on E-Business and E-Government
  17. MARTIN, B. R. (1996), THE USE OF MULTIPLE INDICATORS IN THE ASSESSMENT OF BASIC RESEARCH, Scientometrics, Vol. 36, No. 3, 343-362,
  18. Martin Ben, Tang Puay (2007), The benefits from publicly funded research, SPRU Working Paper Series 161.
  19. Modell Sven (2005), Triangulation between case study and survey methods in management accounting research: An assessment of validity implications, Management Accounting Research,Volume 16, Issue 2, June, Pages 231-254.
  20. Moussavi Arash (2018), Investigating the Role of Basic Sciences for Comprehensive Development of Developing Countries, Journal of Science & Technology Policy, Volume 9, Number 4, Winter, [in Persian],
  21. OECD Science, Technology and Innovation Outlook (2018), New trends in public research funding, https://doi.org/10.1787/sti_in_outlook-2018-en
  22. Pavitt K. (2001), Public Policies to Support Basic Research: What Can the Rest of the World Learn from US Theory and Practice? (And What They Should Not Learn), Industrial and Corporate Change, Volume 10, Number 3.
  23. Rosenberg Nathan (1990), Why do firms do basic research (with their own money)?, Research Policy, Volume 19, Issue 2, April, Pages 165-174.
  24. Safdari Ranjbar Mostafa, Elyasi Mahdi, Narimani Meysam, Attarpour Mohammad Reza (2020), Policymaking for the Development of Basic Sciences and
    Technologies: Reviewing Some Global Best Practices Rahyaft, No. 77 | Spring, [in persian].
  25. Salter Ammon J., Martin Ben R. (2001), The economic benefits of publicly funded basic research: a critical review, Research Policy 30, 509–532.
  26. SANUSI Nur Azura, SHAFIEE Noor Hayati Akma, HUSSAIN Nor Ermawati, Zuha Rosufila ABU HASAN, ABDULLAH Mohd Lazim, SA’AT Nor Hayati (2021), Return-on-Investment Measurement and Assessment of Research Fund: A Case Study in Malaysia, Journal of Asian Finance, Economics and Business Vol 8 No 9, 0273–0285.
  27. Schneider Flurina, Buser Tobias, Keller Rea, Tribaldos Theresa and Rist Stephan (2019), Research funding programmes aiming for societal transformations: Ten key stages, Science and Public Policy, 46(3), 463–478.
  28. Scimagojr (2022), https://www.scimagojr.com/countryrank.php
  29. Shokatian Taha, Ghazinoory Sepehr (2019), Challenges of Policy Making in the Realm of Basic Research, Journal of Science & Technology Policy, Volume 11, Number 2, Summer, [in Persian].
  30. Skoie Hans (1996), Basic research-a new funding climate? Science and Public Policy, April volume23, number 2 pages 66-75
  31. Stenbacka Rune, Tombak Mihkel (2020), University‐firm competition in basic researchand university funding policy, J Public Econ Theory, 2:1017–1040,
  32. TEICH ALBERT H. (1994), Priority-setting and economic payoffs in basic research: An American perspective, Higher Education 28: 95-107.
  33. Toole Andrew A. (2012), The impact of public basic research on industrial innovation: Evidence from the pharmaceutical industry, Research Policy, Volume 41, Issue 1, February, Pages 1-12.
  34. Vera-Cruz Alexandre O, Dutrénit Gabriela, Ekboir Javier, Martínez Griselda and Torres-Vargas Arturo (2008), Virtues and limits of competitive funds to finance research and innovation: the case of Mexican agriculture Science and Public Policy, 35(7), August, pages 501–513.
  35. Wang Jian, Lee You-Na, Walsh John P. (2018), Funding model and creativity in science: Competitive versus block funding and status contingency effects, Research Policy, https://doi.org/10.1016/j.respol.2018.03.014
  36. Yang Wei (2016), Boost basic research in China, Nature, volume 534, 23 June
  37. Zellner Christian (2003), The economic effects of basic research: evidence forembodied knowledge transfer via scientists’ migration, Research Policy 32 1881–1895.



سیاستگذاری عمومی
دوره 10، شماره 2
1403
صفحه 67-82

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار