تحلیل انتقادی سیاست آموزشی؛ بازخوانش ارزش‌های گم‌شده

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار مدیریت دانشگاه علامه طباطبائی

2 دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

سیاست آموزشی موضوعی پیچیده، ذاتاً سیاسی و درآمیخته با ارزش­­های متعدد است. مسائل قابل طرح در سیاست آموزشی، برساخته ­هایی اجتماعی هستند که درک هر کدام از این مسائل علاوه بر قابلیت تخصصی رشته­ای­، مستلزم بهره­ مندی از ظرفیت زبان­شناختی و جامعه‌شناختی مبتنی بر شرایط بومی، منطقه­ای و جهانی است­. زبان، نقش محوری در ایجاد و انتشار این برساخته ­ها ایفا می‌کند. لذا، تحلیل عمیق این نوع مسائل و تلاش در جهت حل موضوعات و مناقشات سیاستی مستلزم اتخاذ رویکردی است که بتواند ساخت اجتماعی سیاست آموزشی را در ابعاد و زوایای چندگانه آن مدنظر قرار دهد. تحلیل انتقادی سیاست آموزشی از­جمله سنت­های نظری-روش­شناسی است که بر اهمیت بررسی سیاست آموزشی درون بافت­ تاریخی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی تأکید دارد. تحلیل انتقادی سیاست آموزشی توانایی آشکار کردن ارزش­های مفقوده و صداهای شنیده نشده را دارد. تحلیل انتقادی سیاست آموزشی، ریشه در آن سنت­های نظری دارد که اپل، ژیرو، ازگا و بال شاخص­ترین چهره­های آن هستند. بسط تحلیل انتقادی سیاست در آموزش پاسخی به شرایط گذشته و نشانه­ای از تغییری بنیادین در این حوزه است. با این ‌وجود، هنوز توجه کمی به سرمایه ­گذاری برای درک ماهیت این تغییر و مهم­تر از آن، مفصل­بندی تحلیل انتقادی سیاست آموزشی شده است. لذا، هدف اصلی این نوشتار پرکردن شکاف مورد نظر است.

کلیدواژه‌ها


الف) فارسی
1-       زیباکلام، فاطمه و محمدی، حمدالله (1393). اندیشه­های تربیتی هنری ژیرو: نقد و بررسی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
2-       قهرمانی، مریم (1392). ترجمه و تحلیل انتقادی گفتمان: رویکرد نشانه شناختی. ناشر: مؤلف.
3-       کلانتری، عبدالحسین (1391). گفتمان از سه منظر زبان­شناختی، جامعه­شناختی و فلسفی. تهران: انتشارات جامعه‌شناسان.
4-       گوپتا، دیپک کی (1393). سیاستگذاری و تحلیل سیاست عمومی. ترجمه مهدی فقیهی و رحت­الله قلی­پور. تهران: انتشارات مهکامه.
5-       وارد، گلن (1383). پست مدرنیسم. ترجمه قادر فخر رنجبری و ابوذر کرمی. تهران: نشر ماهی.
ب) انگلیسی
6- Apple, M. (1982). Education and power. London: Routledge.
7- Ball, J.S. (1993). What is policy? Texts, trajectories and toolboxes. Discourse, 13 (2), 10-17.
8- Ball, S. J. (1991). Politics and policy making in education. London: Routledge.
9- Ball, S.­J. (1994). Education reform: A critical and post-structural approach. Philadelphia, PA: Open University Press.
10- Ball, S.­J. (1997). Policy sociology and critical social research: A personal review of recent education policy and policy research. British Educational Research Journal, 23 (3), 257-274.
11- Ball, S.J. (2015). What is policy? 21 years later: Reflections on the possibilities of policy research. Discourse: Studies in the Cultural Politics of Education, DOI: 10.1080/01596306.2015.1015279.
12- Bell, L., & Stevenson, H. (2006). Education policy: Process, themes and impact. New York: Routledge.
13- Creswell, J.­W. (2016). 30 essential skills for the qualitative researcher. Sage publications Ltd.
14- DeBeer, Y.M. (2011). Deologically Informed: A Policy Archaeology of Soecial Education in Ontario, 1965-1980. Doctoral Thesis. Ontario Institute for Studies i13n Education, University of Toronto.
15- Diem, S. & Young, M.­D. (2015). Considering critical turns in research on educational leadership and policy. International Journal of Educational Management, 29 (7), 838-850.
16- Diem, S., Young, M.D., Welton, A.D., Mansfield, K.C. & Lee, P.­L. (2014). The intellectual landscape of critical policy analysis. International Journal of Qualitative Studies in Education, 27 (9), 1068-1090.
17- Dunn, W.­N. (2012). Public policy analysis. Toronto: Pearson.
18- Easton, D. (1953). The Political system: An inquiry into the state of political science. New York: Alfred A. Knopf.
19- Fairclough, N. (2013). Critical discourse analysis and critical policy studies. Critical Policy Studies, 7 (2), 177-197.
20- Giroux, H. (1983). Critical pdagogy and educational practice. Astralia: Deakin university press.
21- Goldberg, M.­P. (2005). Ideology, policy and the (re) production of labour market inequality: A critical discourse analysis of access to professions and trades. Unpublished doctorate, Ontario institute for studies in education, university of Toronto.
22- Goldberg, M.­P. (2006). Discursive policy webs in a globalization era: A discussion of access to professions and trades for immigrant professionals in Ontario, Canada. Globalization, Societies and Education, 4 (1), 77-102.
23- Heck, R.H. (2004). Studying educational and social policy: Theoretical concepts and research methods. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates, Inc.
24- Howlett, M., & Lindquist, E. (2007). Beyond formal policy analysis: Governance context, analytical styles, and the policy analysis movement in Canada. In L. Dobuzinskis, M. Howlett, & D. Laycock (Eds.), Policy analysis in Canada: The state of the art. Toronto: University of Toronto press.
25- Hyatt, D. (2013). The critical policy discourse analysis frame: Helping doctoral students engage with the educational policy analysis. Teaching in Higher Education, 18 (8), 833-845.
26- Hyatt, D. (2014). The critical higher education policy discourse analysis framework. Theory and Method in Higher Education Research, 41-59, http://dx.doi.org/10.1108/S1479-3628 (2013) 0000009006.
27- Joo, K.P. & Kwon, I.T. (June 3, 2010). Critical policy analysis: Investigating ‘missing’ values in the lifelong education system of South Korea. Adult Education Research Conference. Paper 37. http://newprairiepress.org/aerc/2010/papers/37.
28- Khorsandi, Ali Taskoh (2014). A critical policy analysis of internationalization in postsecondary education: An Ontario case study. Electronic thesis and dissertation repository. Paper 1933.
29- Levinson, B.A.U., Sutton, M. & Winstead, T. (2009). Education policy as a practice of power: Theoretical tools, ethnographic methods, democratic options. Educational Policy, 23 (6), 767-795.
30- Mattheis, A. (2016). A mashup of policy tools and CDA as a framework for educational policy inquiry. Critical Policy Studies, DOI: 10.1080/19460171.2016.1170618.
31- Morrow, R. A., & Brown, D. D. (1994). Critical theory and methodology. Thousand Oaks: SAGE publications.
32- Ozga, J. (2000). Policy research in educational settings contested terrain. Open University press: Buckingham.
33- Rata, E. (2014). The stages of critical policy methodology: An example from curriculum analysis. Policy Futures Education, 12 (3), 347- 358.
34- Rist, R. (1994). Influencing the policy process with qualitative research. In Denzin, N.K. and Lincoln, Y.S. (Eds), Handbook of qualitative research, Sage, Thousand Oaks, CA.
35- Rizvi, F., & Lingard, B. (2010). Globalizing education policy. New York: Routledge.
36- Scheurich, J. (1994). Policy archaeology: A new policy studies methodology. Journal of Education Policy, 9 (4), 297-316.
37- Scheurich, J. (1997). Research method in the postmodern. Washington, D.C.: The falmer press.
38- Sharp, L., & Richardson, T. (2001). Reflections on Foucauldian discourse analysis. Planning and Environmental Policy Research in Policy & Planning, 3, 193-209.
39- Stone, D. (2002). Policy paradox: The art of political decision making, rev. ed., W. W. Norton, New York, NY.
40- Taylor, S. (1997). Critical Policy Analysis: Exploring contexts, texts and consequences. Discourse. Studies in the Cultural Politics of Education, 18 (1), 23-35.
41- Taylor, S., Rizvi, F., Lingard, B., & Henry, M. (1997). Educational policy and the politics of change. New York: Routledge.
42- Vidovich, L. (2001). A conceptual framework for analysis of education policy and practices. Paper proposed for presentation at the Australian association for research in education, the University of Western Austalia.
43- Winton, S. & Tuters, S. (2015). Constructing bullying in Ontario, Canada: A critical policy analysis. Educational Studies, 41) 1-2), 122-142.
44- Young, M.D. & Diem, S. (2014). Putting critical theoretical perspectives to work in educational policy. International Journal of Qualitative Studies in Education, 27 (9), 1063-1067.
45- Young, M.D. & Diem, S. (2017). Critical approaches to education policy analysis: Moving beyond tradition. Springer international publishing Switzerland.