توسعه مدلی برای اندازه‌گیری انسجام خط‌‌مشی‌های حوزه علوم، تحقیقات و فناوری در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار مدیریت دولتی دانشگاه تهران

2 دانشجوی دکتری مدیریت دولتی دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

پژوهش حاضر با هدف تحلیل ماده (1) قانون اهداف، وظایف و تشکیلات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و بررسی انسجام خط‌‌مشی‌های حوزه علوم، تحقیقات و فناوری از سال 1383 تاکنون انجام گرفته است. برای بررسی این هدف، انسجام و همراستایی خط‌‌مشی‌ها در دو سطح (انسجام عمودی؛ انسجام قوانین و مقررات پایین‌دستی با اسناد بالادستی و انسجام افقی) مدنظر بوده است که بر مبنای روش تحلیل محتوای مستندات و چهار مؤلفه (اهداف خط‌‌مشی، ابزار خط‌‌مشی، نهادهای تصویب‌کننده و نهادهای مشارکت‌کننده در اجرا) صورت گرفته است. یافته‌های حاصل از تحلیل مستندات نشان می‌دهد که میزان انسجام بین خط‌‌مشی‌ها چه در سطح عمودی و چه در سطح افقی از سطح مطلوبی برخوردار نیست. بخش مهمی از این نارسایی، با تنظیم محتوای خط‌‌مشی‌ها، تعریف واضح اهداف، تعیین ابزار خط‌‌مشی‌ها، مشخص‌کردن نهادهای مشارکت‌کننده در اجرا برطرف می‌شود.

کلیدواژه‌ها


الف) فارسی
1-       احمدی، هانیه. (1390)، فهم دلایل عدم انسجام (ناهمسویی) خط‌‌مشی‌های عمومی در ایران، پایان‌نامه مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس.
2-       عباسی، طیبه، بیگی، وحید. (1395)، تبیین چالش‌های اجرای خط‌‌مشی‌های عمومی در حوزه علوم، تحقیقات و فناوری، سیاست علم و فناوری، دوره 8، ش 3، ص 13-1.
3-       عطاردی، محمدرضا. (1392)، مفهوم‌پردازی پدیده شکاف خط‌مشی در فرآیند خط‌مشی‌گذاری فرهنگی، رساله دکتری، دانشگاه امام صادق (ع).
4-       علیزاده، پریسا. (1394)، نقش فناوری در توسعه اقتصادی و الزامات سیاستگذاری برای آن، مرکز پژوهش‌های مجلس، دفتر مطالعات ارتباطات و فناوری‌های نوین.
5-       قلی‌پور، رحمت‌اله، دانایی‌فرد، حسن، امیری، علینقی، عطاردی محمدرضا. (1394)، مفهوم‌پردازی پدیده شکاف خط‌مشی در فرآیند خط‌مشی‌گذاری فرهنگی، دوره  22، ش 81، ش 125-91.
6-     مقدس‌پور، سعید، دانایی‌فرد، حسن، کردنائیچ، اسدالله. (1392)، واکاوی عوامل کلیدی در عدم موفقیت برخی خط‌‌مشی‌های عمومی در جمهوری اسلامی ایران: مطالعه خط‌‌مشی‌های مالیاتی کشور، مدیریت فرهنگ سازمانی، دوره 11، ش 1، ص 68-33.
7-     نوروز زاده، رضا، فتحی واجارگاه، کورش، کیذوری، امیرحسین. (1388)، تحلیل محتوایی اسناد فرادستی و معین به منظور استنتاج سیاست‌های برنامه‌های توسعه پنجم بخش آموزش عالی، تحقیقات و فناوری، پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، ش 53، ص 50-29.
ب) انگلیسی
8- Acheampong, R. A., & Ibrahim, A. (2016), One Nation, Two Planning Systems? Spatial Planning and Multi-Level Policy Integration in Ghana: Mechanisms, Challenges and the Way Forward. Urban Forum, 27(1), 1–18. https://doi.org/10.1007/s12132-015-9269-1.
9- Ashoff, G. (2005), Enhancing Policy Coherence for Development: Justification, Recognition and Approaches to Achievement. Bonn: The German Development Institute.
10- Barry, F., King, M., & Matthews, A. (2010), Policy Coherence for Development: Five Challenges. Irish Studies in International Affairs, 21(207–223).
11- Bass, S., & Dalal-Clayton, B. (2012), Sustainable Development Strategies: A Resource Book. London & Sterling, VA: Routledge.
12- Bowen, G. A. (2009), Document Analysis as a Qualitative Research Method. Qualitative Research Journal, 9(2), 27–40. https://doi.org/10.3316/QRJ0902027
13- Carbone, M. (2008), Mission Impossible: the European Union and Policy Coherence for Development. Journal of European Integration, 30(3), 323–342. https://doi.org/10.1080/07036330802144992.
14- Carbone, M., & Keijzer, N. (2016), The European Union and Policy Coherence for Development: Reforms, Results, Resistance. The European Journal of Development Research, 28(1), 30–43. https://doi.org/10.1057/ejdr.2015.72.
15- Christiansen, T. (2001), Intra-institutional politics and inter-institutional relations in the EU: towards coherent governance? Journal of European Public Policy, 8(5), 747–769. https://doi.org/10.1080/13501760110083491.
16- Dayton-johnson, J., & Katseli, L. T. (2006), Migration, Aid and Trade: Policy Coherence for Development. Policy Brief No. 28.
17- Di Francesco, M. (2001), Process not outcomes in new public management? Policy coherence in Australian government. The Drawing Board: An Australian Review of Public Affairs, 1(3), 103–116. Retrieved from http://www.australianreview.net/journal/v1/n3/difrancesco.pdf
18- Duraiappah, A. K., & Bhardwaj, A. (2007), Measuring Policy Coherence among the MEAs and MDGs. Winnipeg, Manitoba: International Institute for Sustainable Development.
19- Fujita, K. (2003), Neo-industrial Tokyo: Urban Development and Globalisation in Japan’s State-centred Developmental Capitalism. Urban Studies, 40(2), 249–281. https://doi.org/10.1080/00420980220080271.
20- Huttunen, S., Kivimaa, P., & Virkamäki, V. (2014), The need for policy coherence to trigger a transition to biogas production. Environmental Innovation and Societal Transitions, 12, 14–30. https://doi.org/10.1016/j.eist.2014.04.002.
21- Hyden, G. (1999), The Shifting Grounds of Policy Coherence in Development. In J. Forster & O. S. Stokke (Eds.), Policy Coherence in Development Co-operation (pp. 58–77), London: Frank Cass.
22- May, P. J., Sapotichne, J., & Workman, S. (2006), Policy Coherence and Policy Domains. Policy Studies Journal, 34(3), 381–403. https://doi.org/10.1111/j.1541-0072.2006.00178.x.
23- Mcconnell, A. (2010), Policy Success, Policy Failure and Grey Areas In-Between. Journal of Public Policy, 30(3), 345–362. https://doi.org/10.1017/S0143814X10000152.
24- Oberthür, S., & Gehring, T. (2006), Institutional Interaction in Global Environmental Governance: The Case of the Cartagena Protocol and the World Trade Organization. Global Environmental Politics, 6(2), 1–31. https://doi.org/10.1162/glep.2006.6.2.1.
25- OECD. (2003), Policy coherence: Vital for global development. Policy Brief. Paris. Retrieved from k:%5CX%5CLiteratur%5C_Lit InnoTRANS%5CMutterdatenbank_Citavi5%5CMutterdatenbank%5CCitavi Attachments%5COECD 2003_policy coherence.pdf.
26- OECD. (2012), Policy Framework for Policy Coherence for Development (Vol. 1), Paris. Retrieved from http://www.oecd.org/pcd/50461952.pdf.
27- Prontera, A. (2016), Subsystem politics and policy coherence in development cooperation: Evidence from four EU Member States. Comparative European Politics, 14(3), 298–318. https://doi.org/10.1057/cep.2014.30
28- Sianes, A. (2013), Shedding Light on Policy Coherence for Development: a Conceptual Framework. Journal of International Development, n/a-n/a. https://doi.org/10.1002/jid.2977.