شناخت هندسه فرهنگ به عنوان ضرورتی در سیاستگذاری فرهنگی مبتنی بر راهبرد داده بنیاد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری سیاستگذاری فرهنگی، پژوهشکده مطالعات فرهنگی - اجتماعی

2 استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران

3 دانشیار جامعه‌شناسی دانشگاه تهران

چکیده

این مقاله به پاسخ این پرسش می‌پردازد که آیا فهم بومی از معنا و هندسه فرهنگ در همگراسازی تعاریف گوناگون فرهنگ و زمینه ­سازی و صورت‌بندی الگوی بومی سیاستگذاری فرهنگی موثر است؟ در این مقاله که با روش کیفی نظریه مبنایی انجام ­پذیرفته­، بالغ بر 40 تعریف از فرهنگ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و از میان 237 مفهوم ابتدایی و 20 مفهوم محوری به سه مقوله مشترک در میان تعاریف از فرهنگ دست یافته‌ایم. در نتیجه قدر مشترک‌های تعاریف برگزیده از فرهنگ که سامان دهنده فهم سه درجه‌ای از هندسه فرهنگ بود، مبتنی بر اصول و مبانی فلسفی حکمت متعالیه (رویکرد بومی مطالعه) و با استفاده از آراء اندیشمندان بومی و غیر بومی استنباط و تدوین شده ­است و در پایان، این نگاه سه ساحتی، زمینه­ ساز فهم مدل‌واره­ هایی شده تا به کمک آن، به پرسش و هدف اصلی تحقیق پاسخ داده شود.

کلیدواژه‌ها


منابع
الف) فارسی
1-       ابراهیمی دینانی، غلامحسین، (1379)، ماجراهای فکر فلسفی، تهران: طرح نو.
2-       استراس، آنسلم و کوربین، جولیت، (1385)، اصول روش تحقیق کیفی: نظریه مبنایی، رویه­ها و شیوه­ها، ترجمه: بیوک محمدی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
3-       اشتریان، کیومرث، (1391)، مقدمه­ای بر روش سیاستگذاری فرهنگی، تهران، انتشارات جامعه­شناسان.
4-       افروغ، عماد، (1386)، انقلاب اسلامی و مبانی بازتولید آن، تهران، انتشارات سوره مهر.
5-       امیدی کیا، کامران، مشبکی، اصغر، خداد حسینی، سید حمید، عزیزی، شهریار، (1391)، شناخت قابلیت‌های سازمانی جایگاه‌سازی برند شرکت در صنعت مواد غذایی با استفاده از نظریه داده بنیاد، نشریه اندیشه مدیریت راهبردی، ش11: 35 تا 72.
6-       ایمان، محمد تقی، محمدیان، منیژه، (1387)، روش­شناسی نظریه بنیادی، فصلنامه علمی - پژوهشی روش­شناسی علوم انسانی، سال 14، شماره 56، پائیز، ص 80-105.
7-       بازرگان، عباس، (1387)، مقدمه‌ای بر روش‌های تحقیق کیفی و آمیخته، رویکرد متداول در علوم رفتاری، تهران، نشر دیدار.
8-       پارسانیا، حمید، (1391)، جهان­های اجتماعی، قم، کتاب فردا.
9-       پارسانیا، حمید، (1390)، روش­شناسی انتقادی حکمت صدرایی، قم، انتشارات کتاب فردا.
10-     جمشیدی، مهدی، (1393)، نظریه فرهنگی استاد مطهری، تهران، انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
11-     حسینی، سید احمد، (1384)، طرح ساماندهی فعالیت­های فرهنگی دستگاه­ها و نهادهای دولتی فرهنگی، دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی.
12-     خاشعی، وحید، (1391)، مبانی و اصول طراحی سیستم­های فرهنگی و اجتماعی، تهران: اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان تهران.
13-     خان‌محمدی، هادی، باقری، مصباح الهدی، (1389)، طراحی مدل مفهومی نظام علمی جمهوری اسلامی ایران، مبتنی بر اندیشه مقام معظم رهبری (مد ظله العالی)، اندیشه مدیریت راهبردی، ش 7:5-40.
14-     خورشیدی، سعید، (1390)، صورت‌بندی نظریه فرهنگ صدرایی (با الهام از دیدگاه‌های استاد حجت‌ الاسلام پارسانیا)، معرفت فرهنگی اجتماعی، سال سوم، ش 1: 129-152.
15-     خنیفر، حسین، آقداغی، میثم، (1394)، الگوی مفهومی سطوح تأثیرگذاری آموزه های اسلامی بر خط‌مشی‌گذاری فرهنگی، معرفت فرهنگی اجتماعی، سال ششم، ش 2: 45-62.
16-     دانایی فرد، حسن، «تئوری‌پردازی با استفاده از رویکرد استقرایی: استراتژی مفهوم‌سازی تئوری بنیادی»، دانشور رفتار، سال دوازدهم، ش 11، 1384.
17-     داوری اردکانی، رضا، (1384)، ما و راه دشوار تجدد، تهران، نشر ساقی.
18-     داوری، رضا، (1389)، علم و پژوهش و سیاست­های پژوهشی، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، چاپ دوم.
19-     رشاد، علی­اکبر، (1389-1390)، درباره فلسفه فرهنگ، راهبرد فرهنگ، سال سوم، شماره دوازدهم و سال چهارم شماره سیزدهم، ص 7-17.
20-     سند مهندسی فرهنگی کشور، (1393)، دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی.
21-     سیاهپوش، امیر، آقاپور، علی، (1391)، فرهنگ در منظر مقام معظم رهبری مد ظله ­العالی، موسسه نشر شهر، چاپ سوم، مرکز پژوهش­های فرهنگی اجتماعی صدرا.
22-     شرف­الدین، سید حسین، (1393)، علامه طباطبایی و بنیادهای هستی­شناختی فرهنگ، معرفت فرهنگی اجتماعی، سال پنجم، شماره دوم پیاپی 18، ص 65-92.
23-     صداقت­زاده، میثم، (1394)، بازسازی مفهوم فرهنگ بر اساس مبانی حکمت متعالیه، معرفت فرهنگی اجتماعی، قم: موسسه آموزشی و پژوهشی حضرت امام خمینی (ره)، سال ششم، شماره دوم، پیاپی 22، بهار 1394، ص 5-16.
24-     صدرالمتالهین، محمد، (1375)، رساله شواهد‌الربوبیه، تهران، انتشارات حکمت، چاپ اول.
25-     فیاض، ابراهیم، (1373)، تاثیر چگونگی تعریف فرهنگ بر برنامه­ریزی و سیاستگذاری فرهنگ، فصلنامه فرهنگ عمومی، شماره 3 (ص 10-42).
26-     ماحوزی، رضا، (1390)، بنیادهای فلسفی فرهنگ، فصلنامه تخصصی فلسفه و کلام، تهران: سال1390، شماره پنجم، زمستان 1390 ص 8-25.
27-     مجتهدی، کریم، (1389)، فرهنگ و فلسفه، تهران: انتشارات کویر.
28-     مهرابی، امیر‌حمزه، خنیفر، حسین، امیری، علی‌نقی، زارعی متین، حسن، جندقی، غلامرضا، (1390)، معرفی روش‌شناسی نظریه داده بنیاد برای تحقیقات اسلامی، نشریه مدیریت فرهنگ سازمانی، ش 23: 5-30.
29-     ناظمی، مهدی، (1383)، سیاست­های ساماندهی فرهنگی کشور، تهران: دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی.
30-     نوروزی، خلیل، باقری‌کنی، مصباح‌الهدی، آزادی احمد‌آبادی، جواد، نوروزی، محمد، (1391)، ارتقای قابلیت‌های پویا در دانشکده‌های مدیریت جمهوری اسلامی ایران، مورد مطالعه: دانشکده معارف اسلامی و مدیریت دانشگاه امام صادق (ع)، نشریه مدیریت در دانشگاه اسلامی، ش 3: 423-446.
ب) انگلیسی
31- Ebrahimi Dinani, GH, (1379), The Adventures of philosophical thought, Tehran: New Plan.
32- Strauss, Anselm, and Corbin, Juliet (1385), the principles of qualitative research: Grounded Theory, procedures and practices, translation: Buick Mohammadi, Tehran: Institute for Humanities and Cultural Studies.
33- Ashtaryan, K., (1391), Introduction to methods of cultural policy, Tehran, Jameeshenasan.
34- Afrough, E., (1386), The Islamic Revolution and the foundations of its reproduction, Tehran, Soore mehr.
35- Omidi Kia, Kamran, Moshabaki, A, Khoddad Hosseini, Seyed Hamid, Azizi, sh (1391), Understanding organizational capabilities of the company's brand position in the food industry using grounded theory. Journal of Strategic Management Thought. No. 11: 35 to 72.
36- Iman, Muhammad Taqi, Mohammadian, Manijeh (1387) Methodology fundamental theory. Journal of Methodology humanities, Year 14, No. 56, Fall, pp. 80-105.
37- Bazargan, A., (1387), Introduction to qualitative research methods and mixed conventional approach in the Behavioral Sciences, Tehran, Didar.
38- Parsania, H., (1391), the social world, Qom, Ketab farda.
39- Parsania, H., (1390), a critical methodology wisdom Sadraie, Qom, Ketab farda.
Jamshidi, M., (1393), cultural theory of Motahari, Tehran, Press Institute of Culture and Islamic thought.
40- Hosseini, Sayed Ahmad, (1384), state institutions plan to organize cultural activities and cultural devices, the Secretariat of the Supreme Council of the Cultural Revolution.
41- Khashei, V. (1391), The Fundamentals of Social and Cultural Systems, Tehran: Tehran Province Department of Culture and Islamic Guidance.
42- Khan Mohammadi, H, Bagheri, Misbah al-Hoda (1389), The conceptual design of the Islamic Republic of Irans Scientific system, based on the idea of the supreme leader Khamanei, the idea of strategic management, n. 7: 5-40.
43- Khorshidi , S., (1390), The formulation of cultural theory of Sadra (inspired by the views of Professor Hojjat al-Islam Parsania), socio-cultural knowledge, Third Year, No. 1: 129-152.
44- Khanifar, Hussein, Aqdaghy, Meysam, (1394), A conceptual model of Islamic teachings influence on levels of cultural policy-making, socio-cultural knowledge, the sixth year, No. 2: 45-62.
45- Danaeefard, Hassan, "the theory of processing using inductive approach: strategy conceptualized the fundamental theory", Journal of Behavior, Volume XII, No. 11, 1384.
46- Ardakani Davari, R., (1384), we and difficult path of modernization, Tehran, publishing Saghi.
47- Ardakani Davari, R., (1389), Science and Research and Policy Research, Tehran, Institute for Humanities and Cultural Studies, Second Edition.
48- Rashad Ali Akbar, (1389-1390), On the philosophy of culture, strategy, culture, Issue twelfth and thirteenth fourth year issue, pp. 7-17.
49- Cultural engineering document, (1393), the Secretariat of the Supreme Council of the Cultural Revolution.
50- Siahpoosh, Amir and Aghapour, A., (1391), The Supreme Leader Khamenei in terms of culture, Publishing Institute of the City, Third Edition, socio-cultural research center Sadra.
51- Sharaf al-Din, Syed Hussain, (1393), Tabatabai and ontological foundations of culture, socio cultural knowledge, Issue II, row 18, pp. 65-92.
52- Sedaghatzadeh, Meysam, (1394), reconstruction of the concept of culture on the basis of transcendental philosophy, social and cultural knowledge, Qom, Imam Khomeini Educational and Research Institute (RA), Issue II, row 22, Spring 1394, p. 5 16.
53- Mulla Sadra, M., (1375), Shavahed al-roboobieh, Tehran, Hekmat Publications, First Edition.
54- Fayyaz, E., (1373), The impact of how to define culture on cultural planning and policy-making , popular culture Quarterly, Issue 3. (pp. 10-42)
55- Mahoozy, R., (1390), the philosophical foundations of culture, Journal of Philosophy and Theology, Tehran: 1390, fifth edition, Winter 1390, p. 8-25.
56- Mojtahedi, Karim, (1389), culture and philosophy, Tehran: the Kavir poblication.
57- Mehrabi, Amir Hamza, Khanifar, Hussain, Amiri, Ali Naqi, Zarei Matin, Hassan, Jandaghi, G., (1390), the introduction of grounded theory methodology for Islamic Research, Journal of Organizational Culture Management, n. 23: 5-30.
58- Nazemi, M., (1383), organizing cultural policies of Iran, Tehran: General Secretariat of the Supreme Council of the Cultural Revolution.
59- Nowruzi, Khalil, Bagheri, Misbah al-Huda, Azadi Ahmadabadi, J., Nowruzi, M., (1391), Enhance the capabilities of the Islamic Republic School of Management, Case study, Management and Theology Faculty of the Imam Sadiq University, Journal of management at the Islamic University, No. 3: 423-446.