احصاء عقلانیت‌های پایه در فرآیند سیاستگذاری عمومی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت دولتی دانشگاه علامه طباطبایی

2 استادیار مدیریت دانشگاه صنعتی مالک اشتر

چکیده

سطوح حاکمیتی در امر سیاستگذاری خیلی موفق عمل نمی­کنند که می­توان یکی از علل آن را بی‌توجهی به عقلانیت­های پایه در فرآیند سیاستگذاری دانست. هدف این پژوهش احصاء عقلانیت­های پایه در مراحل اصلی فرآیند سیاستگذاری می­باشد. روش انجام این پژوهش از نوع ترکیبی می­باشد که طی آن در ابتدا عقلانیت­ها با تحلیل محتوای کیفی احصاء شده و سپس میزان توجه به عقلانیت­ها و اهمیت آنها در یکی از وزارتخانه ­ها با استفاده از پیمایش اندازه­ گیری شد. فرضیه اصلی این پژوهش این است که میزان توجه به عقلانیت­ها در وضع موجود، با میزان اهمیت آنها (توجه در وضع مطلوب)، تفاوت معناداری دارد و همین موضوع سبب شکست سیاست­ها می­شود. در نهایت چهار دسته عقلانیت هنجاری، قانونی، تجربی و منطقی در چهار مرحله اصلی سیاستگذاری احصاء شد که با استفاده از تحلیل نتایج پیمایش در وزارتخانه مورد مطالعه، فرضیه پژوهش تایید شد. لذا می­توان این غفلت­های اساسی از عقلانیت­ها در فرآیند سیاستگذاری را یکی از علل عدم موفقیت سیاست­ها در عمل دانست.

کلیدواژه‌ها


الف) فارسی
1-       الوانی، سید مهدی، شریف زاده، فتاح، (1392)، "فرآیند خط­مشی­گذاری عمومی"، انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.
2-       بابایی، سحر، توکلی، غلامرضا، (1394)، "تدوین مدل فرآیندی سیاستگذاری در سازمان­های دولتی"، فصلنامه سیاستگذاری عمومی، دوره 1، شماره 3، ص. 29-53.
3-       دانایی فرد، حسن، ثقفی، عمادالدین، مشبکی اصفهانی، اصغر، (1389)،"اجرای خط مشی عمومی: بررسی نقش عقلانیت در مرحله تدوین خط مشی"، مدرس علوم انسانی - پژوهش‌های مدیریت در ایران، دوره 14، شماره 4، ص 79-106.
4-       کالبرگ، اشتفان، (1389)، "انواع عقلانیت از دیدگاه ماکس وبر"، مجله معرفت، شماره 80، ص. 45-63. [ترجمه مهدی دستگردی، (1980)، نشریه American Journal of Sociology، صفحات 1145-1179].
5-       وبر، م.، (1384)،" اقتصاد وجامعه"؛ انتشارات سمت، [ترجمه عباس منوچهری، مهرداد ترابی نژاد و مصطفی عمادزاده، (1968)].
ب) انگلیسی
6- Andrews, Clinton J.; (2003)," Rationality in Policy Decision Making", chapter 12 from "Handbook of Public Policy Analysis: Theory, Politics and Practices",by Fischer, Miller, Sidney; (2007), Taylor & Francis Group, LLC, CRC Press.
7- Hoppe R.; (2004), Co-evolution of modes of government and rationality: A diagnosis and research agenda; Administrative Theory & Praxis, Vol. 24, No. 4.
8- Kelly, Thomas; (2003), "Epistemic Rationality as Instrumental Rationality: A Critique", Appeared in Philosophy and Phenomenological Research Vol. LXVI, No.3, May
9- Pal A., L.; (2010), "Beyond Policy analysis: Public Issue Management in in Turbulent Times", 4th Edition, Nelson Press.
10- Snellen, I.; (2002), "Conciliation of Rationalities: The Essence of Public Administration". Journal of Administrative Theory & Paris. Issue 2. Olume 24. Pages 323-346.
11- Turner, Bryan S.; (2006), "Classical sociology and cosmopolitanism: A Critical defence of the social", The british journal of sociology, Volume 57, Issue 1.