تأثیر آموزش رسمی بر دموکراسی در کشورهای منتخب اُپک و سازمان توسعه و همکاری‌های اقتصادی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار اقتصاد دانشگاه تهران

2 استادیار اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی

3 کارشناس ارشد برنامه‌ریزی آموزشی دانشگاه علامه طباطبایی

4 دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه تهران

چکیده

ادبیات اقتصاد آموزش حکایت از این دارد که ارتقای سطح تحصیلات مردم یک جامعه به گسترش و نهادینه شدن دموکراسی در آن کمک می­کند. هدف این مطالعه عبارت است از تمرکز بر ارزیابی صحت این ادعا و ارائه شواهد تفکیک شده بر اساس وضعیت توسعه اقتصادی کشورها در قالب دو گروه کشورهای " اُپک" به عنوان گروه در حال توسعه و "سازمان توسعه و همکاری‌های اقتصادی" به منزله گروه توسعه یافته. این مطالعه با بکارگیری داده­های تابلویی و روش گشتاورهای تعمیم یافته طی دوره زمانی 2010-1970 انجام شده است. یافته­های تحقیق قویاً مؤید اثر مثبت آموزش بر دموکراسی در کشورهای توسعه یافته است اما چنین چیزی به طور ضعیف در کشورهای اُپک مشاهده می­شود. این تفاوت در نتایج بیان­گر تمایز دو گروه کشورها از لحاظ ساختار سیاسی و نهادی است که به بروز آثار متفاوت آموزش بر وضعیت دموکراسی جوامع می­شود. همچنین شواهدی دالّ بر اثر مثبت تولید سرانه و شهرنشینی بر دموکراسی در جوامع توسعه یافته به دست آمد.

کلیدواژه‌ها


الف) فارسی
1-       پاک­نیا، محبوبه (1383). متغیرهای مؤثر بر رشد دموکراسی، پژوهش حقوق و سیاست، 10: 75-47.
2-       سید امامی، کاووس و عبدالله، عبدالمطلب (1388). عوامل مؤثر بر مشارکت شهروندان در انتخابات ریاست جمهوری و مجلس؛ مطالعه موردی شهر تهران. پژوهشنامه علوم سیاسی، 4 (4)، 146-109.
3-     طیبی، سیدکمیل؛ عمادزاده، مصطفی و شیخ بهایی، آزیتا (1387). تأثیر صادرات صنعتی و سرمایه انسانی بر بهره­وری عوامل تولید و رشد اقتصادی در کشورهای عضو OIC. فصلنامه اقتصاد مقداری، 5 (2)، 106-85.
4-       عجم اوغلو، دارون و رابینسن، جیمز (1390). ریشه­های اقتصادی دیکتاتوری و دموکراسی، ترجمه: جعفر خیرخواهان و علی سرزعیم، تهران: انتشارات کویر.
5-       عسکری، محسن (1389). تأثیر درآمدهای نفتی بر ایجاد دولت رانتیر و دموکراسی، فصلنامه تخصصی علوم سیاسی، 13، 197-181.
6-     گلابی، فاطمه و حاجیلو، فتانه (1391). بررسی جامعه شناختی برخی عوامل مؤثر بر میزان مشارکت سیاسی زنان (مطالعه موردی استان آذربایجان شرقی)، مطالعات و تحقیقات اجتماعی، 1(1)، 200-173.
7-       مهربانی، وحید (1394الف)، تحلیل اقتصادی آموزش، تهران: انتشارات سمت.
8-       مهربانی، وحید (1394ب)، گسترش حق رأی، دموکراسی و نابرابری درآمدها: یک الگوی نظری و برخی شواهد از ایران، فصلنامه پژوهشهای اقتصادی (رشد و توسعه پایدار)، 15(3): 173-151.
ب) انگلیسی
9- Acemoglu, D., Johnson, S., Robinson, J. A., and Yared, P. (2005). From Education to Democracy? The American Economic Review, 95(2): 44-49.
10- Barro, R. J. (1999), Determinants of Democracy, Journal of Political Economy, 107(S6), S158-S183.
11- Barro, R. J. and Lee, J. W. (2001), International Data on Educational Attainment: Updates and Implications, Oxford Economic Papers, 3: 541-563.
12- Castello-Climent, A. (2008), On the Distribution of Education and Democracy, Journal of Development Economics, 87: 179-190.
13- Chong, A. and Gradstein, M. (2009), Education and Democratic Preferences, Inter-American Development Bank, Research Department Working Papers; 684.
14- Cuaresma, J. C. and Oberdabernig, D. A. (2014). Education and the Transition to Sustained Democracy, University of Economics and Business, Department of Economics, Working Paper No. 170.   
15- Dewey, J. (1916), Democracy and Education, New York: The Macmillan Company.
16- Glaeser, E. L., Ponzetto, G. A. M., and Shleifer, A. (2007). Why Does Democracy Need Education?, Journal of Economic Growth, 12: 77-99.
17- Heston, A., Summers, R., and Aten, B. (2012). Penn World Table, version 7.1, CIC. University of Pennsylvania. Retrieved from https://pwt.sas.upenn.edu/php_site/pwt71/pwt71
18- Lipset, S. M. (1959), Some Social Requisite of Democracy: Economic Development and Political Legitimacy, The American Political Science Review, 53(1): 69-105.
19- McMahon, W. W. (2002), Education and Development: Measuring the Social Benefits, New York: Oxford University Press.
20- Marshall, M. G.; Gurr, T. R., and Jaggers, K. (2011). Polity IV Project: Political Regime Characteristics and Transitions, 1800-2011, version 2011. Center for Systemic Peace.
21- Marshall, M. G. and Jaggers, K. (2007). Polity IV Project: Political Regime Characteristics and Transitions, 1800-2006, Dataset Users’ Manual, Center for Systemic Peace.
22- Shafiq, M. N. (2010). Do Education and Income Affect Support for Democracy in Muslim Countries? Evidence from the Pew Global Attitudes Project, Economics of Education Review, 29: 461–469.
23- Spilimbergo, A. (2009). Democracy and Foreign Education, American Economic Review, 99(1): 528–543.
24- United Nations (2012). http://www.hdr.undp.org/en/ statistics/