بحران مالی نظام سرمایه داری و تحول در فرایند سیاستگذاری مالی جهانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد روابط بین الملل دانشگاه تهران

2 دانشجوی دکتری روابط بین الملل دانشگاه تهران

چکیده

سیاستگذاری مالی جهانی در نتیجه تجربه­ بحران­های مالی متعدد همواره در حال تغییر و دگرگونی است. سیاستگذاری­های بازارهای مالی بین‏المللی و اقتصاد جهانی ناشی از بحران مالی 2011-2007 و نسخه­های پیچیده شده برای حل این بحران تاکنون کارساز نبوده است. از این رو بار دیگر تحلیل­ها بر سر مداخله یا عدم حضور دولت به عنوان بحث محوری اقتصاد سیاسی بین الملل در کانون توجه قرار گرفته است. در این راستا، نوشتار حاضر به دنبال پاسخ­گویی به این پرسش است که آیا نظام سرمایه‏‏داری بار دیگر با اتکاء بر نظریه‏ها و سیاستهای نئوکلاسیک یا نئوکینزی خواهد توانست از ورطه فروپاشی نجات یابد؟ به نظر می­رسد در صحنه رقابت بین رویکردهای مختلف در عرصه سیاستگذاری مالی، نئوکینزی‏ها گوی سبقت را ربوده‏اند؛ اما مقاله حاضر بر فرضیه­ای استوار است که بر رویکرد سومی تأکید دارد که علاوه بر سازوکار دولت و بازار به اجرا در آمده در کشورهای بحران زده، بر نقش رژیم­های منطقه­ای و رویکردهای قدرتهای نوظهور اقتصادی نیز تأکید می­شود. 

کلیدواژه‌ها


الف) منابع فارسی
1-     پوراحمدی، حسین؛ خوشکار، امیرعباسی. (1391)، چالش‏های گروه بیست در گذار از بحران اقتصاد جهانی 2008-2011. فصلنامه روابط خارجی، سال چهارم، شماره سوم، 128-87.
2-     نقوی، مهدی (1391). جنگ ارزی یا نظام ارزی شناور مداخله‏گرانه؟. اقتصاد همشهری، شماره 6، 93و 81.
3-     ....... (1385). مبانی فکری مدیریت اقتصاد ملی؛ شیوه ژاپنی، چینی و ایرانی. تهران: شرکت سهامی انتشار.
4-     حسن‏زاده، علی (1384)؛ روشهای  تأمین منابع مالی خارجی در مدیریت سرمایه‏گذاری ایران. فصلنامه علمی تخصصی مدیریت، سال دوم، ش 3، 10-2.
5-     دهشیار، حسین (1391). سرمایه‌داری آمریکایی:‌ اسمیت، کینز و فریدمن. برگرفته از پایگاه تخصصی سیاست بین‏الملل اینپا.
6-     دینی ترکمنی، علی (1391). جنگ ارزی یا رقابت بر سر رهبری جهان در اینده. اقتصاد همشهری، شماره 6، 83-82.
7-     رضایی اسکندری، داود (1393). بریکس، تشکلی برای مقابله با سیطره غرب. برگرفته از سایت دیپلماسی ایرانی.
8-     رفعتی، محمدرضا، نقش چین در برون رفت از بحران مالی. اقتصاد همشهری، شماره 6، 88-86.
9-     سبحانی، حسن؛ ملکی، بهروز (1388). ارزیابی اقتصادی تحت آموزه­های نئولیبرالیسم. دوفصلنامه علمی-پژوهشی جستارهای اقتصادی، سال 6،‌ش 11، 60-33. ‌
10-  صادقی، حسین؛ حسن‏زاده، محمد (تابستان 1390). بررسی اثرات احتمالی بحران مالی جهانی بر درآمد خانوارهای شهری و روستایی ایران: رهیافت مدل تعادل عمومی قابل محاسبه، مجله تحقیقات اقتصادی، ش 95.ص 102-79.
11-  علی اصغری، سمیه (اردیبهشت 1391). لاگارد در مواجه با چالش بعدی صندوق بین المللی پول، www.poolnwes.ir
12-  گرجی، ابراهیم؛ اقبالی، علیرضا؛ شریف‏زاده، محمدجواد (بهرا و تابستان 1390). نظریه RBCو بحران اخیر مالی، دوفصلنامه اقتصاد پولی، مالی، سال اول، ش 1، ص 102-79.
13-  مهرآراء، محسن؛ اسدیان، زینب (1388). تأثیر حکمرانی خوب بر سرمایه‏گذاری مستقیم خارجی در کشورهای با درآمد متوسط، مطالعات اقتصاد بین‏الملل، سال بیستم، شماره پیاپی (35)، دوره دوم. ص 20-1.
14-  نقی‏زاده، محمد (1391). بحران سرمایه‏داری مالی، تهران: شرکت سهامی انتشار.
ب) منابع انگلیسی
15- Crotty, Jamse (2009). Structural causes of the global financial crisis: a critical assessment of the ‘new financial architecture. Department of Economics and Political Economy Research Institute (PERI), University of Massachusetts, Amherst MA 01003, pp
16-  Goldstein, Fred (2012, Mar 27). The struggle in China: capitalists crisis versus planning. Workers world. www. Workers world.org
17- Hanjal, Peter. I. (2014). The G20; evolution, interrelationships, documentation. Ashgate Publishing Company.
18- Hill, Patrice (August 5, 2014). Emerging economic powers to challenge U.S., IMF with own aid bank, the Washington times.
19- Mortgage Bankers Association (MBA) (2007). MBA Policy Paper Series. published by Mortgage Bankers Association, pp 2-34. www. Mortgagebankers.org.
20- Nato, Dick. K. (2009). The global financial crisis: Analysis and policy implications. Congressional research service. 2-151.
21- Reinhart, Carmen. M. and Rogoff, Kenneth S. (2008). Is the 2007 U.S. sub-prime financial crisis so different? An international historical comparison. National bureau of economic research, 1-14.
22- Schmucker & Gnath, Claudia & Katharina, Gnath (2010).  From the G8 to the G20: reforming the global economic governance system. German Council on Foreign Relations, GARNET Working Paper No: 73/09.
23- Shah, Anub (2006). Criticisms of Current Forms of Free Trade.  Retrieved from : http://www.globalissues.org/article/40/criticisms-of-current-forms-of-free-trade.
24-  Shah, Anub (2010). Global financial crisis, Retrieved from http://www.globalissues.org/article/768/global-financial-crisis.
25-  Sumerlin, Marc & Katzovitz, Loren. M. (2007). Collateralized Debt Obligations. The International Economy, pp 12-16.
26- Tashman, Heather.M. (2007). The subprime lending industry: An industry in crisis, Banking law journal, 407-419.
27- Weaver, Karen (2008). The subprime mortgage crisis: a synopsis. Global securitization and structured finance, 22-31.
28- Yu, Yongding (2010). The impact of global financial crisis on the Chinese economy and China's policy responses. Third world network, 1-41. ISBN: 978-967-5412-25-7
29- Zoltan, Pozsar; Tobias, Adrian; Adam, Ashcraft & Hayley, Boesky (July, 2012).Shadow Banking. Federal reserve bank of New York staff reports, No, 458,1-35.