تاثیر ساختار قدرت در خانواده بر سیاست‌های توسعه‌ای در حوزه‌‌ خانواده: نمونه‌‌‌ آماری شهر تهران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکتری سیاستگذاری عمومی دانشکده‌‌ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

چکیده

هیچ جامعه­ای نمی­تواند ادعای سلامت کند، چنانچه از خانواده­هایی سالم برخوردار نباشد؛ و هیچ یک از آسیب­های اجتماعی نیست که فارغ از تاثیر خانواده پدید آمده باشد. از طرف دیگر هیچ نهادی همانند خانواده تحت تاثیر دگرگونی­های اجتماعی قرار نمی­گیرد. به نظر می­رسد یکی از دلایل اصلی بحران در خانواده، تغییر ساختار قدرت در خانواده و نیز عدم اجرای سیاست‌های توسعه­ای در حوزه  خانواده می­باشد. مطالعه‌ حاضر به مقوله  ساختار قدرت در خانواده می‌پردازد. این پژوهش بر آن است تا ساختار قدرت در خانواده و نقش آن بر سیاست‌های توسعه­ای در حوزه  خانواده را مورد مطالعه قرار دهد. در این پژوهش که به روش پیمایشی صورت گرفته، حجم نمونه 380 نفر و جامعه  آماری افراد ساکن در مناطق سه، چهار، پنج، شش و 16 شهروندان کلان‌شهر تهران انجام گرفته است.  یافته­های پژوهش حاکی از متقارن بودن ساختار قدرت در خانواده‌های مورد بررسی است. یافته‌ها نشان می­دهد ساختار قدرت در خانواده بر سیاست‌های توسعه­ای خانواده تاثیر دارد. همچنین بررسی‌ها نشان داد متغیرهای پایگاه اجتماعی و وضع شغلی زنان بر ساختار قدرت در خانواده تاثیرگذار است اما رابطه‌ای میان متغیرهای میزان تقید به مذهب و تحصیلات با ساختار قدرت در خانواده مشخص نشد.

کلیدواژه‌ها


1-       اسکیدمور، ویلیام (1372)‌‌ تفکر نظری در جامعه‌شناسی، ترجمه  محمد حاضری و دیگران، نشر سفیر.
2-       پارسونز، واین (1385)‌‌ مبانی سیاستگذاری  عمومی و تحلیل سیاست‌ها، مترجم دکتر حمیدرضا ملک محمدی، جلد اول، پژوهشکد‌ه  مطالعات راهبردی.
3-       پارسونز، واین (1385)‌‌ مبانی سیاستگذاری  عمومی و تحلیل سیاست‌ها، مترجم دکتر حمیدرضا ملک محمدی، جلد دوم، پژوهشکده  مطالعات راهبردی.
4-       چلبی، مسعود (‌1375‌)‌‌ جامعه‌شناسی نظم، نشر نی.
5-       خانی، فضیله (1385)‌‌ جنسیت و توسعه، چاپ پژوهشکده  مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
6-       رفیع‌پور، فرامرز (‌1372‌)‌ سنجش گرایش روستائیان نسبت به سازندگی، نشر ارغوان.
7-       رفیع‌پور، فرامرز (‌1372)‌‌  کَند و کاوها و پنداشته‌ها، نشر سهامی انتشار.
8-       روزن باروم، هایدی (‌1367)‌‌ خانواده به منزله  ساختاری درمقابل جامعه، ترجمه  محمدصادق مهدوی، نشر رودکی.
9-       ریتز، جورج (1374)‌‌ نظریه  جامعه‌شناسی در دوران معاصر، ترجمه  محسن ثلاثی، انتشار علمی.
10-    ساروخانی، باقر (1370)‌‌ مقدمه‌ای بر جامعه‌شناسی خانواده، انتشارات سروش.
11-    سالاری‌فر، محمدرضا (1385)‌‌ خانواده در نگرش اسلام و روانشناسی، قم: نشر زیتون.
12-    سیف‌زاده، سید حسین (1382)‌ اصول روابط بین‌الملل ( الف و ب)، نشر میزان.
13-    سیف‌زاده، سیدحسین (1387)‌‌ نوسازی و دگرگونی سیاسی در فضای فردی جهانی شده، نشر قومس.
14-    قندچی تهرانی، داوود (1379)‌‌ اتوریته و اقتدارگرایی در ایران، نشر نی.
15-    قندهاری، پردیس  (1382)‌‌ زن و قدرت، نشر بقعه.
16-    گود، ویلیام جی (1352)‌‌ خانواده و جامعه، ترجمه  ویدا ناصحی، نشر کتاب.
17-    لیس تورس، اماری، روزاریویودل روزاریو (1375)‌‌ جنسیت وتوسعه، ترجمه  جوادیوسفیان، چاپ هدی.
18-    مجید، وحید ( 1383)‌‌ سیاست‌گذاری عمومی، نشر میزان.
19-    مهدی، علی اکبر ( 1354 )‌‌ در جامعه‌شناسی خانواده  ایرانی، انتشارات پیام.
20-    میشل، آندر ( 1345 )‌‌ جامعه‌شناسی خانواده و ازدواج، ترجمه  فرنگیس اردلان، چاپ اول.
21-    میلبرث، لستر و لیل گوئل (1386)‌‌ مشارکت سیاسی، ترجمه  دکترسیدرحیم ابوالحسنی، بنیاد میزان.
22-    موثقی، احمد (1383)‌ جنبش‌های اسلامی معاصر، نشر سمت.
23-    نیوویل، ویلیام اچ (1387)‌‌ مبانی نظری و روش‌شناسی- مطالعات میان‌رشته‌ای، ترجمه  سید محسن علوی‌پور، چاپ پژوهشکده  مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
24-    وبر، ماکس (1374)‌ اقتصاد و جامعه، ترجمه  عباس منوچهر و دیگران، انتشارات مولی.
25-    ورسلی، پتر (1374)‌‌‌‌ جامعه‌شناسی مُدرن، ترجمه  حسن پویان، نشر چاپخش.
26-    اسلامی، محمد (‌‌1388)‌ الگوی توزیع قدرت در خانواده  سالم، مجله  سلامت خانواده، شماره  231.
27-    چلبی، مسعود (1373)‌ «تحلیل شبکه در جامعه‌شناسی، فصلنامه  علوم اجتماعی»، شماره‌ها  5 و 6.
28-    چلبی، مسعود (1373)‌ «وفاق اجتماعی»، فصلنامه  علوم اجتماعی، جلد دوم، شماره  3.
29-    سرایی، حسن (1372)‌ مقدمه‌ای بر نمونه‌گیری در تحقیق، نشرسمت.
31-    وحید، مجید (‌1384‌)‌ «مرجعیّت و تئوری سازمان‌ها»، فصلنامه  سیاست، مجله  دانشکده  حقوق دانشگاه تهران، شماره 65.
32- Aboutt ,P. & Wallance C. (1995) Sociology (Feminist Perspective), Routledege.
33- Allen، Katherine R. & Belaisure K. “Feminist & The Ideology and Practice of Marital Equality”،Vol.57 ،No1.
34- Bahr T Kathleen S. (1995 ) ”Beyond Drudgery،Power & Equality:Toward an-Expanded Discourse on the Moral Dimensions of Houswork in Family”, Vol.57.
35- Blau, Peter(1964) Exchange & Power in Social Life, Willy & Sons Inc.
36- Bloode، Robert (1969)  Marriage, The Free Press.
37- Breen، Richard & Rottman David B. (1995) Class Stratification, Harvester & Wheat Sheaf.
38- Cloleman،James (1994) Foundations of Sociol Theory, Belknap &Harvard Press.
39- Goode، William (1989) The Family, Prentice, Hall of India.
40- Isvan، Nilufer A. (1991) ‌”Productive & Reproductive Decision in Turky،the Role of Domestic Bargaining”,  J.M., Vol.53, No 4.
41- Keller‌ (1994)  ”Sociology”،New York Macgraw-Hill.
42- King، Roymand J. (1960) Family Relations (Concepts & Theories), The Glendessary Press.
43- Myers, D.G. (1993) ‌Social Psychology, New York, Mcgraw-Hill.
44- Napier R, W. & Gershenfeld M. K. (1996) “Groups(Theory & Experience)”،Houghton Mifflin .
45- Olson, David H. & Rabunsky Carolyn (1969‌) ”Validity of Four Measures of Family”, Vol.34.
46- Parsons ،T. Bales‌ (1955) ‌Family, Sociolization & Interaction Process, The Free Press.
47- Parton, Nigal (1996) Social Theory, Change & Social Work, Routledge.
48- Ritzer, George et al. (1979)‌ sociology, Allyn &  Bacon Inc .
49- Schaefer F.T.& Lamn R. P. ‌(1992) ‌‌ Sociology, New York, Macgraw- Hill.
50- Smith،Thomas Ewin (1970)‌ ”Foundations of Parental Influence Upon Adolescents:an Application of Social Power Theory”, Vol.35.
51- Tavormina, Joseph B. et al. (‌1978) ‌”Power Relations in Families:a Social Exchange Perspective‌“, F.P, Vol.17.
52- Turner، Jonathan H. (1986)‌ ‌The Structure of Sociological Theory‌, Wads Worth Publishing Co .
53- Wallace،Ruth A. & Wolf, Alison (1986)‌ ‌‌Contemporary Sociology Theory‌, Prentice-Hall.